KABANATA 1: ANG MISTERYO SA SIMBAHAN

Tahimik at payapa ang San Gabriel Parish sa isang maliit na bayan sa Laguna. Kilala ang simbahang ito sa pagkakaroon ng maraming deboto at sa kanilang “Alkansya ng Pag-asa,” isang espesyal na donation box na inilalagay sa paanan ng malaking krus. Ang laman nito ay nakalaan para sa operasyon ng mga batang may kanser sa kanilang komunidad. Malaki ang tiwala ni Father Gabriel sa kanyang mga parokyano. Naniniwala siya na sa loob ng bahay ng Diyos, walang gagawa ng masama.

Ngunit nitong nakaraang buwan, napansin ng Parish Council na bumababa ang koleksyon. Mula sa dating sampung libo kada linggo, naging tatlong libo na lang ito, kahit na puno naman ang simbahan tuwing Linggo.

“Father, may kumukuha ng pera,” sumbong ni Aling Delia, ang head ng Catholic Women’s League at kilala sa pagiging tsismosa ng bayan. “Imposibleng kaunti lang ang naghulog. Nakita ko si Mayor, naglagay ng isang libo! Pero nung binilang namin, wala ‘yung isang libo.”

Nabagabag si Father Gabriel. “Sino naman ang gagawa nun, Aling Delia?”

“Sino pa ba?” Itinuro ni Aling Delia ang lalaking nagwawalis sa garden. Si Mang Kulas.

Si Mang Kulas ay bago lang sa simbahan. Limampung taong gulang, payat, maitim, at may peklat sa mukha. Dati siyang preso na pinalaya na. Dahil walang tumatanggap sa kanya, kinupkop siya ni Father Gabriel bilang janitor. Tahimik lang si Mang Kulas. Laging nakayuko.

“Tignan niyo ‘yan, Father! Dati ‘yang magnanakaw! Once a thief, always a thief!” giit ni Aling Delia.

Kumalat ang chismis. Ang mga tao ay naging ilag kay Mang Kulas. Kapag dumadaan siya, hinahawakan nila nang mahigpit ang kanilang mga bag. “Huwag kayong magpapaloko sa pagka-maamo niyan. Nasa loob ang kulo niyan,” parinig ng mga tao.

Nasasaktan si Mang Kulas, pero hindi siya kumikibo. Alam niya ang nakaraan niya. Alam niyang mahirap makuha ang tiwala ng tao. “Diyos na lang ang nakakaalam ng puso ko,” bulong niya habang nagpupunas ng mga santo.

KABANATA 2: ANG PAGLALAGAY NG BITAG

Dahil sa walang tigil na reklamo at pagkawala ng pera, napilitan si Father Gabriel na kumilos. Ayaw niyang magbintang nang walang pruweba.

“Maglalagay tayo ng CCTV,” desisyon ni Father. “Isang hidden camera na nakatutok mismo sa donation box. I-install natin ito ngayong gabi.”

“Mabuti ‘yan, Father! Para mahuli na natin ‘yang si Kulas sa akto at mapalayas na!” tuwang-tuwang sabi ni Aling Delia.

Kinabukasan, Linggo. Puno ang simbahan. Maraming naghulog ng pera. Pagkatapos ng huling misa sa gabi, sinara na ang simbahan. Tanging ang CCTV ang nakamulat sa dilim, nag-aabang kung sino ang “ahas” sa paraiso.

Kinaumagahan ng Lunes, nagtipon-tipon ang Parish Council sa opisina ni Father Gabriel. Nandoon si Aling Delia, si Kapitan, at iba pang lider ng simbahan. Excited si Aling Delia. “Ihanda niyo na ang posas para kay Kulas!”

Binuksan ni Father Gabriel ang laptop. Pinindot ang play.

Alas-onse ng gabi. Madilim sa loob ng simbahan.

Biglang may anino na gumalaw mula sa sakristiya.

“Ayan na! Ayan na siya!” sigaw ni Aling Delia.

Pero nang mahagip ng kaunting liwanag mula sa poste sa labas ang mukha ng tao, NANLAKI ANG MGA MATA NILA. NATAHIMIK ANG BUONG KWARTO.

Ang taong lumapit sa donation box ay hindi si Mang Kulas.

Ang taong may hawak na wire na panungkit sa pera… ay si SISTER MARTHA.

Si Sister Martha! Ang pinaka-banal na madre ng kanilang parokya! Ang babaeng laging nagtuturo ng katesismo sa mga bata. Ang babaeng laging nakaupo sa unahan at unang tumatanggap ng komunyon. Ang kanang-kamay ni Father Gabriel.

Sa video, makikita si Sister Martha na umiiyak habang sinusungkit ang mga perang papel. Nanginginig ang kanyang mga kamay. Kinuha niya ang pera, inilagay sa kanyang bulsa, at lumuhod sa harap ng altar. Nagdasal siya sandali, humagulgol, at tumakas pabalik sa likod.

Parang binuhusan ng malamig na tubig si Aling Delia. “S-Si Sister Martha? Imposible…”

Napaupo si Father Gabriel. “Bakit, Martha?”

KABANATA 3: ANG KOMPRONTASYON

Agad na ipinatawag ni Father Gabriel si Sister Martha. Pagpasok pa lang ng madre sa opisina at makita ang mga mukha ng council, alam na niya.

“Alam na po namin, Sister,” malungkot na sabi ni Father Gabriel.

Bumagsak si Sister Martha sa sahig. Humagulgol. “Patawarin niyo ako, Father! Patawarin niyo ako! Hindi ko ginusto ‘to!”

“Bakit, Sister? Ikaw pa naman ang pinagkakatiwalaan namin. Bakit mo ninakaw ang pera ng mga batang may sakit?” tanong ni Kapitan.

Sa gitna ng iyak, ikinuwento ni Sister Martha ang kanyang lihim.

“May kapatid po ako sa probinsya… si Lorena. Single mother siya. Na-diagnose po ang anak niya, ang pamangkin ko, ng Stage 4 Leukemia. Wala na po silang malapitan. Wala po kaming pera. Ang allowance ko bilang madre ay kulang na kulang. Araw-araw po, tumatawag si Lorena, umiiyak, sinasabing mamamatay na ang anak niya kung walang pambili ng gamot.”

“Lumapit po ako sa inyo, Father, pero nahihiya ako. Kasi ang dami na nating tinutulungan. Natukso po ako. Sabi ko sa sarili ko, hihiram lang ako. Babayaran ko rin. Pero lumalaki ang gastos. Hindi ko na napigilan. Patawarin niyo ako… makasalanan ako…”

Naiyak ang ibang miyembro ng council. Ang perang ninanakaw niya ay para din pala sa batang may sakit—ang mismong layunin ng donation box. Pero mali ang paraan.

“Pero Sister,” sabi ni Aling Delia, na ngayon ay medyo humupa na ang yabang. “Bakit hindi ka nagsabi? Pinagbintangan namin si Mang Kulas! Muntik na namin siyang ipakulong!”

Sa puntong iyon, may kumatok sa pinto. Si Mang Kulas.

“Father… pasensya na po sa istorbo… narinig ko po ang iyakan,” mahinang sabi ni Kulas.

Tiningnan siya ni Father Gabriel. “Kulas, alam mo ba ang nangyari?”

Tumango si Kulas. “Opo, Father. Alam ko po na si Sister Martha ang kumukuha.”

Nagulat ang lahat. “Alam mo?!”

“Opo,” sagot ni Kulas. “Nakita ko po siya noong isang gabi. Umiiyak siya habang kinukuha ang pera. Narinig ko rin po ang dasal niya para sa pamangkin niya.”

“Bakit hindi mo siya sinumbong?!” galit na tanong ni Aling Delia. “Hinayaan mong ikaw ang pagbintangan namin! Hinayaan mong laitin ka namin!”

Ngumiti nang mapait si Mang Kulas. “Sanay na po ako, Ma’am Delia. Sanay na po akong husgahan. Dati po akong kriminal, ‘di ba? Tanggap ko na po na sa mata niyo, ako lagi ang masama.”

Lumapit si Kulas kay Sister Martha. Inilabas niya ang isang lumang sobre mula sa bulsa ng kanyang maruming pantalon.

“Sister,” sabi ni Kulas. “Ito po. Naipon ko ‘to sa pagtulong ko sa palengke tuwing gabi pagkatapos ng trabaho dito. Sampung libo po ‘yan. Kulang pa po ‘yan para sa pamangkin niyo, pero sana makatulong kahit pambili ng gamot. Huwag na po kayong kukuha sa simbahan. Masama po ‘yun.”

Natahimik ang buong opisina. Rinig mo ang pagbagsak ng karayom.

Ang janitor na pinagbintangan nilang magnanakaw… ang taong pandidirian nila… ay nagtatrabaho pala ng extra sa gabi para makaipon ng itutulong kay Sister Martha nang hindi nito alam.

“Kulas…” iyak ni Sister Martha. “Bakit? Bakit mo ako tinutulungan? Ako ang nagpahamak sa’yo!”

“Dahil noong lumabas ako sa kulungan, Sister,” sagot ni Kulas, “Ikaw ang unang bumati sa akin ng ‘Magandang Umaga.’ Ikaw ang unang nagbigay sa akin ng tinapay noong gutom ako. Hindi mo ako tiningnan bilang kriminal. Tiningnan mo ako bilang tao. Kaya noong nakita kitang nagkasala, alam kong may mabigat kang dahilan. Ayokong masira ang buhay mo, Sister. Mas kailangan ka ng simbahan kaysa sa akin.”

Napaluhod si Aling Delia. Hiyang-hiya siya. Ang taong tinawag niyang “once a thief, always a thief” ay may pusong mas banal pa kaysa sa kanya.

KABANATA 4: ANG PAGPAPATAWAD AT PAGBABAGO

Dahil sa pangyayari, hindi ipinakulong ni Father Gabriel si Sister Martha. Pero tinanggalan ito ng tungkulin sa paghawak ng pera at pinadala sa retreat house para sa counselling at penance.

Ang simbahan naman ay naglunsad ng special fundraising para sa pamangkin ni Sister Martha. Dahil sa viral na kwento ng kabutihan ni Mang Kulas (na ikinuwento ni Father sa misa), bumuhos ang donasyon. Gumaling ang pamangkin ni Sister Martha.

Si Mang Kulas? Hindi na siya janitor lang. Siya na ang ginawang Head ng Pastoral Care ng simbahan. Ang mga tao na dating nandidiri sa kanya, ngayon ay nagmamano na at humihingi ng payo.

Napatunayan ni Mang Kulas na ang tunay na kabanalan ay hindi sa suot na abito o sa dalas ng pagsisimba. Ito ay nasa puso na handang umunawa, magpatawad, at magsakripisyo para sa iba—kahit pa ang kapalit nito ay ang sariling reputasyon.

Natuto si Aling Delia at ang buong parokya ng leksyon: Huwag manghusga. Dahil minsan, ang taong inaakala mong demonyo ay siya palang anghel na nagtatago sa anino ng pagpapakumbaba. At ang taong akala mong banal ay tao lang din na nagkakamali at nangangailangan ng awa.

Ang CCTV ay nagpakita ng katotohanan, pero ang puso ni Mang Kulas ang nagpakita ng kahulugan ng pagmamahal ng Diyos.

Kayo mga ka-Sawi, anong gagawin niyo kung kayo si Mang Kulas? Aakuin niyo ba ang kasalanan para sa taong naging mabuti sa inyo? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magsilbing inspirasyon sa lahat! 👇👇👇