Mabigat at tila amoy-kulob ang hangin sa loob ng Regional Trial Court Branch 8. Ang ingay ng electric fan na umiikot sa kisame ay hindi sapat upang pawiin ang init at tensyon na nararamdaman ng bawat isa. Sa isang sulok, nakaupo si Aling Marta, isang 40-anyos na kasambahay. Ang kanyang mga mata ay mugto sa kakaiyak, ang kanyang mga kamay ay nanginginig habang hawak ang isang rosaryo. Siya ay nahaharap sa kasong Qualified Theft. Ang nag-akusa sa kanya ay walang iba kundi si Donya Beatrice, ang asawa ng isang maimpluwensyang politiko sa kanilang bayan. Ayon sa Donya, ninakaw daw ni Aling Marta ang kanyang emerald necklace na nagkakahalaga ng limang milyong piso. Dahil mahirap at walang koneksyon, agad na ikinulong si Aling Marta. Ang Public Attorney na itinalaga sa kanya ay hindi sumipot sa araw ng paglilitis dahil sa biglaang sakit, kaya’t naiwang mag-isa si Aling Marta sa gitna ng “lion’s den.”

Sa kabilang panig, nakaupo si Donya Beatrice, suot ang kanyang mamahaling designer dress at dark glasses, katabi ang kanyang tatlong de-kalibreng abogado na galing pa sa Maynila. Kampante sila. Sigurado silang maipapakulong nila ang katulong nang habambuhay. Kinalampag ni Judge Romualdez ang kanyang maso. “Tinatawagan ang kaso ng People of the Philippines versus Marta Santos. Nasaan ang abogado ng nasasakdal?” Tanong ng Hukom. Tumayo si Aling Marta, nanginginig ang tuhod. “Your Honor… wala po… nagkasakit daw po si Attorney…” mahinang sagot niya. Bumuntong-hininga ang Hukom. “Kung ganoon, kailangan nating ipagpaliban ang paglilitis. Reschedule natin sa next month.”

“Objection, Your Honor!” sigaw ng abogado ni Donya Beatrice. “Ang aking kliyente ay aalis papuntang Europe bukas. Hindi na kami makakapaghintay. Kung walang abogado ang akusado, iyon ay dahil sa kapabayaan niya. We move for an immediate judgment based on the evidence submitted!” Nagsimulang magbulungan ang mga tao. Mukhang matatalo na si Aling Marta nang walang kalaban-laban. Iiyak na sana siya at tatanggapin ang kanyang kapalaran nang biglang bumukas ang mabigat na pinto ng courtroom.

“SANDALI LANG PO!”

Isang matinis at pambatang boses ang umalingawngaw sa buong sala. Natahimik ang lahat at napalingon sa likuran. Sa gitna ng aisle, nakatayo ang isang batang lalaki. Siya ay si Nonoy, ang sampung taong gulang na anak ni Aling Marta. Nakasuot siya ng kanyang uniporme sa eskwela na medyo gusot na, pudpod na ang itim na sapatos, at may sukbit na malaking backpack na halos kasing laki niya. Pawisan siya, hinihingal, pero ang kanyang mga mata ay punong-puno ng tapang.

“Sino ka, bata? Bawal ang bata dito,” sita ng Court Sheriff. Akmang pipigilan siya ng guard pero mabilis na tumakbo si Nonoy papunta sa unahan, lumusot sa harang, at tumayo sa tabi ng kanyang ina. Hinawakan niya ang nanginginig na kamay ni Aling Marta. “Huwag po kayong matakot, Nay. Nandito na ako,” bulong niya. Pagkatapos ay humarap siya sa Hukom. Tumingala siya dahil mataas ang upuan nito.

“Your Honor,” sabi ni Nonoy, pilit na pinapalaki ang boses para maging seryoso. “Ako po si Nonoy. Anak po ni Aling Marta. Wala po kaming pambayad sa abogado. Yung libreng abogado po, hindi dumating. Kaya po… ako na lang po. Ako po ang magiging abogado ng Nanay ko ngayon.”

Nagkaroon ng tawanan sa loob ng korte. Ang mga abogado ni Donya Beatrice ay naghagikgikan. “Ano ‘to? Kiddie court?” pang-uuyam ng isa. “Your Honor, this is ridiculous. Palabasin niyo na ang batang ‘yan,” sabi ng lead counsel ng Donya.

Tinitigan ni Judge Romualdez ang bata. Nakita niya ang determinasyon sa mukha nito. Bagamat labag sa karaniwang prosedyur, naantig ang puso ng matandang Hukom. “Bata, hindi ka pwedeng maging abogado dahil hindi ka pa naman abogado. Pero… dahil karapatan ng nasasakdal na magkaroon ng kinatawan, at dahil mukhang ikaw lang ang nandito para sa kanya… bibigyan kita ng limang minuto. Anong gusto mong sabihin?”

“Salamat po, Your Honor,” sagot ni Nonoy. Humarap siya sa mga tao. “Sinasabi po nila na nagnakaw ang Nanay ko noong Sabado ng hapon, bandang alas-tres. Nasa kwarto daw po siya ni Donya Beatrice at kinuha ang kwintas.”

“Totoo ‘yan!” sigaw ni Donya Beatrice mula sa upuan. “Nakita ko siya palabas ng kwarto ko!”

“Mawalang galang na po, Donya,” sagot ni Nonoy. “Pero noong Sabado po ng alas-tres, kasama ko po si Nanay. Nasa school po kami. May Recognition Day po noon. Siya po ang nagsabit ng medalya ko.”

“Sinungaling!” sigaw ng abogado ng Donya. “Wala kayong ebidensya! Sabi ng mga witness namin, nasa mansyon siya!”

Dahan-dahang ibinaba ni Nonoy ang kanyang backpack. Binuksan niya ito at inilabas ang isang luma at basag na cellphone. Ito ay cellphone na pinaglumaan ng amo na ibinigay kay Aling Marta noon. “Your Honor, mahirap lang po kami. Wala po kaming CCTV. Wala po kaming pera. Pero mahilig po akong mag-video sa cellphone ni Nanay para may remembrance kami.”

Lumapit si Nonoy sa Clerk of Court at nakiusap na isaksak ang cellphone sa projector. Pumayag ang Hukom. Sa malaking screen sa loob ng korte, lumabas ang isang video. Malabo ang kuha, magalaw, pero malinaw ang petsa at oras sa ibaba ng screen: Saturday, 3:00 PM.

Sa video, makikita si Aling Marta, suot ang kanyang bestida, na umiiyak sa tuwa habang isinasabit ang medalya sa leeg ni Nonoy sa stage ng eskwelahan. Rinig na rinig ang boses ng emcee na tinatawag ang pangalan niya. “Congratulations, First Honor, Nonoy Santos!” Ang video ay tumagal ng 30 minutes, nagpapakita na nandoon sila sa eskwelahan, kumakain ng fishball pagkatapos ng ceremony, at naglalakad pauwi. Imposibleng nasa mansyon siya at nagnanakaw ng mga oras na iyon.

Natahimik ang buong korte. Ang mga tumatawa kanina ay napanganga. Si Donya Beatrice ay namutla sa ilalim ng kanyang makapal na make-up. Ang alibi ng ina ay hindi lang salita, ito ay nakadokumento.

“Pero hindi lang po ‘yan, Your Honor,” sabi ni Nonoy. “May isa pa po akong video.”

Nagulat ang lahat. “Isa pa?”

“Opo,” sagot ni Nonoy. “Noong isang araw po bago arestuhin si Nanay, naglinis ako sa hardin ng mansyon para tulungan siya. Nag-iwan po ako ng cellphone sa may paso ng halaman para i-video sana ang sarili ko na sumasayaw para sa TikTok, kaso nakalimutan ko po i-off. Ang na-record po nito ay hindi sayaw… kundi isang usapan.”

Pumindot ulit si Nonoy sa cellphone. Isang bagong video ang lumabas. Naka-focus ang camera sa isang bench sa garden. Dumating si Donya Beatrice, may kausap sa telepono. Naka-loudspeaker ang tawag kaya rinig ang boses ng kausap.

“Beatrice, kailangan ko na ng pera! Yung 5 milyon na utang mo sa casino, papatayin ka namin kapag hindi mo binayaran bukas!” boses ng isang lalaki sa telepono.

“Oo na! Huwag kayong atat!” sagot ni Donya Beatrice sa video. “May plano na ako. Idedeclare ko na ninakaw ang emerald necklace ko. Naka-insure ‘yun ng 10 Million. Kapag nakuha ko ang insurance claim, babayaran ko kayo. At para kapani-paniwala, ipapasa ko ang sisi sa katulong naming si Marta. Tanga ‘yun, hindi lalaban ‘yun.”

Pagkatapos ng tawag, nakita sa video na tinanggal ni Beatrice ang kanyang kwintas, ibinalot sa panyo, at ibinaon sa ilalim ng paso ng rosas—sa mismong paso kung saan nakatago ang cellphone ni Nonoy!

“GHASP!”

Napasinghap ang lahat ng tao sa korte. Isang malinaw na ebidensya ng Insurance Fraud at Framing Up! Kitang-kita at dinig na dinig ang plano ng Donya. Ang inosenteng video ni Nonoy ang naging susi sa katotohanan.

“Patayin niyo ‘yan! Fake ‘yan!” histerikal na sigaw ni Donya Beatrice. Tumayo siya at akmang susugurin si Nonoy para agawin ang cellphone, pero mabilis na humarang ang mga Court Sheriff at pulis.

“Order in the court!” sigaw ni Judge Romualdez, na ngayon ay galit na galit na. Tumingin siya kay Donya Beatrice nang matalim. “Mrs. Beatrice, sit down! Or I will hold you in contempt!”

Humarap ang Hukom kay Nonoy. Ang kanyang mukha ay puno ng paghanga. “Bata… saan mo nakuha ang tapang na ‘yan?”

“Mahal ko po ang Nanay ko, Sir,” sagot ni Nonoy habang tumutulo ang luha. “Siya lang po ang meron ako. Tinuro po niya sa akin na kahit mahirap kami, basta nasa tama, huwag kaming matatakot.”

Niyakap ni Aling Marta ang kanyang anak. Nag-iyakan ang mag-ina sa gitna ng korte. Ang mga tao sa gallery ay nagpalakpakan. Maging ang piskal ay napangiti at napailing sa galing ng bata.

Agad na nagbaba ng desisyon ang Hukom.

“Base sa matibay na ebidensyang ipinakita ng… ‘counsel’ ng akusado,” nakangiting sabi ng Hukom, “Ang kasong Qualified Theft laban kay Marta Santos ay DISMISSED. Siya ay pinapalaya ngayon din.”

“At,” dagdag ng Hukom habang nakatingin kay Donya Beatrice, “Inuutusan ko ang Pulisya na arestuhin si Beatrice Villareal sa kasong Perjury, Filing of False Testimony, at Insurance Fraud base sa ebidensyang napanood natin. Sheriff, kunin ang ebidensya sa paso ng rosas ngayon din!”

Pinosasan si Donya Beatrice sa harap ng maraming tao. Nagpupumiglas siya, sumisigaw, at nagbabanta, pero wala nang nakinig sa kanya. Ang kanyang kasakiman at kasamaan ang nagdala sa kanya sa kulungan.

Lumabas ng korte si Aling Marta at Nonoy na magkahawak-kamay. Sinalubong sila ng media.

“Nonoy, anong gusto mong maging paglaki mo?” tanong ng isang reporter.

Ngumiti si Nonoy, pinunasan ang sipon at luha. “Gusto ko pong maging Abogado. Para ipagtanggol ang mga katulad ng Nanay ko na walang laban.”

Dahil sa viral na kwento, maraming law firms at foundation ang nag-offer ng scholarship kay Nonoy. Sinagot nila ang pag-aaral ng bata mula elementarya hanggang Law School. Binigyan din sila ng maayos na bahay at kabuhayan.

Makalipas ang labinlimang taon, bumalik si Nonoy sa parehong korte. Hindi na siya gusgusin. Naka-barong na siya, matangkad, at ganap na Abogado. Siya na si Atty. Francisco “Nonoy” Santos. At sa kanyang unang kaso, ipinagtanggol niya ang isang matandang janitor na inapi ng mayaman.

Napatunayan ni Nonoy na ang batas ay hindi lang para sa mayayaman. At ang tunay na hustisya ay hindi nakikita sa galing magsalita o sa mahal ng damit, kundi sa katotohanan at sa busilak na puso ng isang taong handang lumaban para sa kanyang mahal sa buhay.

Ang maliit na bata na pinagtawanan noon, ay siya na ngayong tinaguriang “Ang Tagapagtanggol ng Masa.”

Kayo mga ka-Sawi, anong gagawin niyo kung kayo ang nasa posisyon ni Nonoy? Tatayo din ba kayo para sa inyong ina? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magsilbing inspirasyon sa lahat ng nangangarap! 👇👇👇