Mabigat ang bawat paghinga ni Aling Rosa habang nakaupo sa tabi ng kanyang asawang si Mang Carding. Ang amoy ng gamot at alcohol sa charity ward ng pampublikong ospital ay tila nanunuot na sa kanyang buto. Payat na payat si Carding, nangingitim ang balat dahil sa komplikasyon sa bato. Kailangan niya ng dialysis tatlong beses sa isang linggo, pero dahil sa hirap ng buhay, swerte na kung maipasok siya ni Rosa ng isang beses. Ang trabaho ni Rosa ay paglalabada, at ang kinikita niya ay sapat lang pambili ng bigas at konting ulam. Ang gamot? Madalas ay sa awa na lang ng mga social worker o donation.

Ang kanilang kaisa-isang anak, si Nene, ay pitong taong gulang pa lamang. Sa murang edad, mulat na si Nene sa hirap. Hindi siya nagrereklamo kapag asin lang ang ulam, o kapag naglalakad siya ng malayo papasok sa paaralan dahil walang pamasahe. Matalino si Nene, laging nasa honor roll, at ito ang nag-iisang liwanag sa madilim na mundo ni Rosa.

Isang hapon, umuwi si Nene galing sa eskwela. Masaya ang mukha nito. “Mama! May uwi po ako!” sabi ni Nene. Inilabas niya mula sa kanyang luma at tastas na school bag ang isang supot ng pritong manok at spaghetti mula sa isang sikat na fast-food chain. Nanlaki ang mata ni Rosa. “Anak, saan galing ‘yan? Nanlibre ba ang teacher mo?” tanong niya. “Opo Ma, may nagbigay po,” nakangiting sagot ni Nene. Dahil gutom, pinagsaluhan nila ito. Inisip ni Rosa na baka birthday ng kaklase.

Pero nasundan pa ito. Kinabukasan, may uwing bagong sapatos si Nene. Sumunod na araw, may dalang mamahaling vitamins para kay Carding. At ang pinaka-nakakagulat, noong Biyernes ng hapon, habang nag-aayos si Rosa ng gamit ni Nene, napansin niyang mabigat ang bag ng bata. Binuksan niya ito.

Sa ilalim ng mga libro, may isang brown envelope. Nang silipin ni Rosa ang laman, halos tumigil ang tibok ng puso niya.

Pera. Maraming pera.

Mga lilang papel na tig-iisang libo. Sa tantiya niya, aabot ito ng singkwenta mil.

Nanginig ang buong katawan ni Rosa. Saan kukuha ng ganitong kalaking pera ang isang bata? “Nene!” sigaw niya. Tumakbo ang bata palapit. “Ma, bakit po?”

“Saan galing ‘to?!” bulyaw ni Rosa sabay tapon ng envelope sa mesa. “Magnanakaw ka ba?! O may nagpapagawa sa’yo ng masama?! Sabihin mo!”

Umiyak si Nene. “Hindi po ako nagnakaw! Bigay po ‘yan ni Lolo!”

“Sinong Lolo?! Wala kang Lolo! Patay na ang Lolo mo!” Sa takot at frustration ni Rosa, nahampas niya ang bata sa pwetan. “Magsabi ka ng totoo! Ginagamit ka ba ng sindikato?! May humahawak ba sa’yo?!”

“Wala po! Mabait po si Lolo! Sabi niya para daw po sa gamot ni Tatay!” iyak ni Nene.

Hindi mapakali si Rosa. Ang sabi ng mga kapitbahay, may mga dayuhan daw o matatandang mayaman na nambibiktima ng mga bata kapalit ng pera. Kinilabutan si Rosa. “Anak ko… Diyos ko, huwag naman sana.” Kinuha niya ang pera. “Bukas, isasauli natin ‘to. At ituturo mo sa akin kung sino ang Lolo na ‘yan.”

Kinabukasan, Lunes. Hindi pumasok si Rosa sa labada. Sinabihan niya si Nene na pumasok sa school. “Susunod ako. Bantayan mo ako,” sabi ni Rosa sa sarili. Nagtago siya sa likod ng mga puno malapit sa gate ng paaralan.

Nang tumunog ang bell para sa recess, nakita ni Rosa si Nene. Hindi ito pumunta sa canteen. Hindi ito nakipaglaro. Lumabas si Nene sa likurang gate ng paaralan (na may butas ang bakod) at tumakbo papunta sa isang masukal na gubat-gubatan sa likod ng eskwelahan.

Sinundan siya ni Rosa, ang puso ay kumakabog na parang tambol. “Saan pupunta ang batang ito?”

Sa dulo ng gubat, may isang mataas na pader na bato. May maliit na pinto na gawa sa bakal na bahagyang nakabukas. Pumasok doon si Nene.

Dahan-dahang lumapit si Rosa. Sumilip siya. Nanlaki ang kanyang mga mata. Sa loob ng pader ay isang napakalawak at napakagandang hardin. May mga fountain, may mga estatwa, at sa gitna ay isang malaking mansyon na tila luma na pero halatang pag-aari ng bilyonaryo. Ito ang “Hacienda Mondragon,” ang lugar na kinatatakutan sa bayan dahil sabi-sabi ay may masungit na matanda na nakatira doon na namamaril ng trespassers.

Nakita ni Rosa si Nene na tumatakbo papunta sa terrace ng mansyon.

“Huli ka!” bulong ni Rosa. Kumuha siya ng isang matigas na kahoy bilang pamalo. Handa siyang pumatay kung sino man ang nanamantala sa anak niya.

Tumakbo si Rosa papasok. “Nene! Umalis ka diyan!” sigaw niya habang papalapit sa terrace.

Pag-akyat niya sa hagdan ng terrace, handa na siyang sumugod. Pero natigilan siya sa kanyang nakita. Nabitawan niya ang kahoy.

Sa isang tumba-tumba, nakaupo ang isang matandang lalaki. Maputi ang buhok, kulubot ang balat, at nakasaklay ang paa. Mukha itong mahina at malungkot. Sa tabi niya, nakaupo si Nene sa isang maliit na bangkito, may hawak na libro, at nagbabasa nang malakas.

“Ang sabi po ng Prinsipe, ‘Huwag kang matakot, nandito ako,’” basa ni Nene.

Ang matanda ay nakapikit, nakikinig, at… umiiyak. Tumutulo ang luha nito habang nakangiti.

“Lolo, bakit po kayo umiiyak? Pangit po ba ang kwento?” tanong ni Nene, sabay punas sa luha ng matanda gamit ang kanyang munting panyo.

“Hindi, apo. Naalala ko lang ang anak ko. Ganyan din siya magkwento sa akin noong bata pa siya,” garalgal na sagot ng matanda.

Nagulat ang matanda nang makita si Rosa na nakatayo, humihingal at gulat na gulat.

“Sino ka?” tanong ng matanda, biglang naging istrikto ang mukha.

“M-Mama ko po!” sigaw ni Nene. Tumakbo ito kay Rosa at yumakap. “Ma, si Lolo po! Siya po ang nagbigay ng pera!”

Lumapit si Rosa, nanginginig. “Kayo po… kayo po ba ang nagbibigay ng pera sa anak ko? Bakit po? Anong ginagawa niya dito?”

Bumuntong-hininga ang matanda. “Maupo ka, Misis. Ako si Don Fernando Mondragon. Huwag kang matakot. Wala akong ginagawang masama sa anak mo. Sa katunayan… siya ang nagligtas sa akin.”

Ikinuwento ni Don Fernando ang nangyari. Dalawang buwan na ang nakakaraan, inatake siya ng asthma habang naglalakad sa kanyang hardin. Walang tao. Ang mga katulong ay nasa kabilang building. Akala niya katapusan na niya. Pero nakita siya ni Nene na noo’y napadaan sa butas ng bakod para habulin ang kanyang nawawalang pusa.

Tumakbo si Nene, kinuha ang inhaler na nahulog ng matanda, at ibinigay sa kanya. Inabutan din siya ng tubig. Hindi iniwan ni Nene ang matanda hanggang sa maka-recover ito.

“Mula noon,” sabi ni Don Fernando, “bumibisita na siya dito tuwing recess. Akala ko, hihingi siya ng pera. Pero hindi. Ang gusto lang niya, kwentuhan ako. Ipinagbabasa niya ako ng dyaryo at libro dahil malabo na ang mata ko. Napakalungkot ng buhay ko, Misis. Ang mga anak ko, nasa abroad lahat, hinihintay na lang akong mamatay para makuha ang mana. Walang dumadalaw sa akin. Pero ang anak mo… siya lang ang nagparamdam sa akin na may halaga pa ako.”

“Nalaman ko sa kanya na may sakit ang asawa mo. Na hirap kayo. Kaya binibigyan ko siya ng pera. Ayaw niyang tanggapin noong una. Sabi niya, ‘Masama po tumanggap ng hindi pinaghirapan.’ Kaya sabi ko, sweldo niya ‘yun sa pagbabasa sa akin. Doon lang siya pumayag.”

Napaluha si Rosa. Ang anak niya, sa murang edad, ay may busilak na puso. Ang perang akala niya ay galing sa masama, ay galing pala sa wagas na kabutihan at pagkakaibigan.

“Patawarin niyo po ako, Don Fernando. Akala ko po kasi…”

“Naiintindihan ko,” ngiti ng Don. “Mabuti kang ina. Pinalaki mo nang maayos ang anak mo.”

May kinuha si Don Fernando sa mesa. Isang tseke.

“Misis, tanggapin mo ito. Isang milyon.”

Nanlaki ang mata ni Rosa. “P-Po?! Hindi po! Sobra-sobra na po ang naitulong niyo!”

“Kulang pa ‘yan,” seryosong sabi ng Don. “Dahil sa anak mo, naramdaman ko ulit kung paano maging ama at lolo. Binigyan niya ako ng rason para gumising araw-araw. Gamitin mo ‘yan para sa operasyon ng asawa mo. Ipagamot mo siya sa pinakamagandang ospital. At ang sobra, gamitin niyo sa pag-aaral ni Nene. Matalino siyang bata. Huwag mong hayaang masayang ang pangarap niya.”

“At isa pa,” dagdag ng Don. “Gusto ko sanang… kung papayag kayo… maging scholar ko siya hanggang kolehiyo. At kayo ng asawa mo, pwede kayong tumira dito sa mansyon. Kailangan ko ng mapagkakatiwalaan na mamamahala sa bahay. Kaysa sa mga katulong na ninanakawan lang ako.”

Napahagulgol si Rosa. Lumuhod siya sa harap ng Don. “Salamat po! Maraming salamat po!”

Agad na ipinagamot ni Rosa si Carding. Matagumpay ang kidney transplant. Gumaling ang kanyang asawa. Lumipat sila sa mansyon ni Don Fernando. Si Rosa ang naging mayordoma, at si Carding ang naging head ng security at driver.

Naging masigla muli ang mansyon. Napuno ito ng tawanan ni Nene at mga kwento ni Don Fernando. Ang matandang dating nag-iisa at naghihintay na lang ng kamatayan, ay nabuhayan ng loob. Itinuring niyang tunay na apo si Nene.

Nang pumanaw si Don Fernando makalipas ang limang taon, payapa ito at nakangiti, hawak ang kamay ni Nene.

Sa “Reading of the Will,” nagulat ang mga anak ni Don Fernando na umuwi lang para sa mana. Ibinigay sa kanila ang mga kumpanya, pero ang Mansyon at isang malaking Trust Fund ay ipinamana kay Nene.

“Sa batang nagbigay sa akin ng oras noong ang sarili kong mga anak ay walang panahon,” iyon ang nakasulat sa testamento.

Napatunayan ni Nene at Rosa na ang kabutihan ay hindi nasusukat sa yaman. Ang simpleng pagtulong, ang simpleng pakikinig, at ang wagas na pagmamahal ay pwedeng magbago ng buhay ng isang tao—at ng sarili mo ring tadhana. Ang school bag na puno ng pera ay hindi galing sa kasamaan, kundi isang sukli ng langit sa batang may ginintuang puso.

Kayo mga ka-Sawi, anong gagawin niyo kung makita niyo ang anak niyo na may dalang maraming pera? Papaluin niyo ba agad o tatanungin muna? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magsilbing aral sa lahat na huwag manghusga at laging maging mabuti! 👇👇👇