Tanghaling tapat at napakatindi ng sikat ng araw sa siyudad. Sa loob ng “Royal Prime Bank,” ang aircon ay napakalakas, at ang paligid ay amoy mamahaling pabango at bagong papel na pera. Ang mga nakapila ay pawang mga propesyonal—mga naka-amerikana, mga negosyante, at mga estudyante galing sa mamahaling unibersidad. Sa dulo ng pila, may isang matandang babae na tila naligaw. Siya si Nanay Celia, 70 anyos. Ang kanyang suot ay isang kupas na duster na bulaklakin, at ang kanyang tsinelas ay may tapal na ng goma. May bitbit siyang isang maliit na ecobag na gusgusin.

Si Nanay Celia ay galing pa sa palengke kung saan siya nagtitinda ng basahan. Dumeretso siya sa bangko dahil tumawag ang kanyang asawa na si Tatay Karding—naubusan na ito ng gamot sa maintenance sa puso. Kailangan niya ng pera. Pumila siya nang tahimik, kahit na ang mga katabi niya ay umuusog palayo at nagtatakip ng ilong dahil sa amoy ng pawis at araw na kumapit sa kanya.

Nang tawagin ang number niya, lumapit siya sa Counter 3. Ang teller ay si Vanessa, isang 25-anyos na babae na makapal ang make-up at halatang iritable na sa dami ng tao.

“Good afternoon, anong transaction?” masungit na tanong ni Vanessa, hindi man lang tumitingin sa mata ng matanda.

“Ineng… magwi-withdraw sana ako,” mahinang sabi ni Nanay Celia sabay abot ng kanyang lumang passbook na medyo may mantsa pa ng mantika.

Hinawakan ni Vanessa ang passbook sa dulo ng kanyang daliri, parang diring-diri. Binuksan niya ito at tiningnan ang withdrawal slip.

“Two thousand pesos?” tinaasan ng kilay ni Vanessa ang matanda. “Lola, dalawang libo lang ang kukunin niyo, pumila pa kayo dito? Alam niyo bang priority lane ‘to para sa mga may malalaking transaction?”

“Pasensya na, Ineng. Hindi kasi ako marunong gumamit ng ATM sa labas. At saka, kailangan ko ng barya para sa gamot,” paliwanag ni Nanay Celia.

“Edi magpaturo kayo sa guard! Ang dami-daming nakapila oh! Sinasayang niyo ang oras ko para sa barya!” sigaw ni Vanessa. Ang kanyang boses ay umalingawngaw sa buong bangko. Natahimik ang lahat.

“Ineng… huwag ka naman sumigaw… nakakahiya…”

“Nakakahiya? Kayo ang nakakahiya! Tignan niyo nga ang itsura niyo! Ang dumi-dumi niyo, pumasok kayo sa bangko! Dumidikit ang amoy niyo sa glass counter ko! Umalis na nga kayo! Doon kayo sa labas mag-intay, tatawagin ko na lang ang guard para turuan kayo sa ATM!”

Tinabig ni Vanessa ang passbook pabalik kay Nanay Celia. Nahulog ito sa sahig.

Dahan-dahang yumuko si Nanay Celia para pulutin ang passbook. Tumulo ang kanyang luha. Sa tanang buhay niya, marangal siyang nagtrabaho. Hindi siya nagnakaw. Pero trinato siya na parang basura dahil lang sa dalawang libong piso.

“Miss,” nanginginig na sabi ni Nanay Celia habang tumatayo. “Kailangan ko lang talaga ng pera. May sakit ang asawa ko.”

“Wala akong pakialam! Guard! Guard! Ilabas niyo nga ‘tong matandang ‘to! Nanggugulo sa pila!” sigaw ni Vanessa.

Lumapit ang guard, medyo nag-aalangan. “Nay, tara na po sa labas. Baka magalit si Ma’am Vanessa.”

Akmang aalis na sana si Nanay Celia, bitbit ang kanyang durog na dignidad, nang biglang bumukas ang pinto ng opisina ng Branch Manager. Lumabas si Mr. Santos, ang manager ng bangko.

“Anong nangyayari dito? Bakit may sigawan?” tanong ni Mr. Santos.

“Sir! Itong matanda po, nanggugulo! Dalawang libo lang ang wi-withdrawhin, ayaw pang mag-ATM! Ang baho pa, nagrereklamo na ang mga VIP clients natin!” sumbong ni Vanessa, nagpapa-cute pa sa boss.

Tiningnan ni Mr. Santos si Nanay Celia. Nanlaki ang kanyang mga mata. Namutla siya. Mabilis siyang lumapit sa matanda.

“Ma’am Celia?!” gulat na gulat na bati ng Manager.

Nagulat si Vanessa. “Ma’am?”

“Sir Santos… ikaw pala,” sabi ni Nanay Celia, pinupunasan ang luha.

“Diyos ko! Bakit kayo ginaganito?!” Humarap si Mr. Santos kay Vanessa, galit na galit. “Vanessa! Alam mo ba kung sino ang sinisigawan mo?!”

“S-Sino Sir? Eh pulubi lang ‘yan na may 2k sa bangko…”

“Pulubi?!” bulyaw ni Mr. Santos. “Siya si Doña Celia Villafuerte! Ang may-ari ng Villafuerte Rice Mill at ang pinakamalaking supplier ng bigas sa buong Luzon! Siya ang may-ari ng lupang kinatatayuan ng bangkong ito! At siya ang pinakamalaking depositor ng branch natin!”

Parang binuhusan ng yelo si Vanessa. Nanlamig ang buong katawan niya. Ang “gusgusing” matanda na inalipusta niya ay isang multi-milyonaryo?

“Pero Sir… ang dumi niya… at 2k lang ang wini-withdraw niya…” utal na katwiran ni Vanessa.

“Nagtitipid ako, Ineng,” mahinahong sagot ni Nanay Celia. “Galing ako sa palengke, tumutulong ako sa mga tauhan ko magbuhat. Gusto ko sanang mag-withdraw ng konti para sa gamot ng asawa ko. Simple lang akong tao. Hindi ko alam na kailangan pala naka-gown para respetuhin dito.”

Humarap si Nanay Celia kay Mr. Santos. “Mr. Santos, gusto ko sanang kunin ang 2,000 pesos ko.”

“Opo, Ma’am! Agad-agad!” sabi ni Santos.

“At pagkatapos nun,” patuloy ni Nanay Celia, ang boses niya ay naging seryoso at matalim. “Gusto kong i-close ang lahat ng account ko sa bangkong ito. Lahat ng 50 Million time deposit, at ang current account ng negosyo ko. Ililipat ko sa kabilang bangko sa tapat.”

Nanlaki ang mata ni Mr. Santos. “Ma’am! Huwag naman po! Babagsak ang branch namin! Please, pag-usapan natin!”

“Wala tayong pag-uusapan,” sabi ni Nanay Celia. “Hindi ko ipagkakatiwala ang pera ko sa isang bangko na walang respeto sa tao. Kung nagawa niyo ito sa akin dahil mukha akong mahirap, paano pa kaya sa mga totoong mahihirap na nagsisikap mag-ipon? Ang pera, kikitain ‘yan. Pero ang ugali, mahirap baguhin.”

Tumingin si Nanay Celia kay Vanessa na ngayon ay umiiyak na at nanginginig sa takot.

“Ineng,” sabi ni Nanay Celia. “Huwag kang mag-alala. Nakuha ko na ang leksyon mo. Sa susunod, magbibihis na ako ng maganda. Pero ikaw? Saan ka pupulutin kapag nawalan ka ng trabaho dahil sa sama ng ugali mo?”

“Ma’am, sorry po! Patawarin niyo ako! May pamilya po ako!” lumuhod si Vanessa.

“Sana naisip mo ang pamilya mo bago mo ako ipagtabuyan na parang aso,” sagot ni Nanay Celia.

Sa huli, winithdraw ni Nanay Celia ang lahat ng pera niya. Dahil sa laki ng nawalang pondo, nalugi ang branch at napilitang magbawas ng tao. Ang unang tinanggal? Si Vanessa.

Dahil sa kanyang “record” ng pangba-bastos sa kliyente, wala nang ibang bangko ang tumanggap sa kanya. Nabalitaan na lang na namamasukan siya ngayon bilang tindera sa palengke—kung saan araw-araw niyang nakikita si Nanay Celia na ginagalang at minamahala ng lahat, hindi dahil sa yaman nito, kundi dahil sa kabutihan ng puso.

Napatunayan ni Nanay Celia na ang tunay na yaman ay hindi nakikita sa suot na damit. At ang karma? Hindi ‘yan natutulog. Ang taong tinatapakan mo ngayon, baka siya ang may hawak ng kinabukasan mo bukas.

Kayo mga ka-Sawi, anong gagawin niyo kung kayo si Nanay Celia? Iko-close niyo rin ba ang account niyo o bibigyan niyo ng second chance si Vanessa? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magsilbing babala sa mga matapobre! 👇👇👇