May mga balitang dumadaan lang sa news feed at agad nating nilalampasan. Pero may iilan na humihinto ka, babasahin mo ulit, at mapapaisip ka kung bakit parang may mas malalim na pinanggagalingan. Isa na rito ang balitang inihain ni Congressman Sandro Marcos ang panukalang Anti-False and Harmful Online Act—isang hakbang na sa unang tingin ay parang karaniwang legislative move, ngunit sa mas malalim na pagbasa ay may personal at pambansang bigat.

Sa panahon ngayon, hindi na sa kalsada lang nagaganap ang mga laban. Madalas, nasa screen na mismo ng ating mga cellphone at computer. Isang post, isang meme, isang edited na video—sapat na para sirain ang reputasyon ng isang tao sa loob lamang ng ilang oras. At para kay Sandro Marcos, ang realidad na ito ay hindi na lamang teorya. Ito ay personal.

Bilang anak ng Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., hindi lingid sa kaalaman ng publiko na matagal nang target ng kritisismo, paninira, at maling impormasyon ang kanilang pamilya. Ngunit ayon sa mga pahayag na lumabas kaugnay ng panukalang batas, ang hakbang ni Sandro ay hindi lang tungkol sa pagtatanggol sa kanyang ama. Ito raw ay para sa mas malawak na problema—ang kawalan ng malinaw na proteksyon ng ordinaryong Pilipino laban sa mapanirang nilalaman sa internet.

Sa social media, pantay-pantay tayong lahat. Isang estudyante, isang negosyante, isang guro, o isang public official—lahat ay pwedeng maging biktima. Isang maling akusasyon na walang basehan, isang pekeng screenshot, o isang kwentong pinutol ang konteksto ay kayang magdulot ng matinding pinsala. At kadalasan, kapag kumalat na, huli na ang lahat.

Ito ang tinutumbok ng panukalang Anti-False and Harmful Online Act. Layunin nitong magtakda ng pananagutan sa mga sadyang nagpapakalat ng maling impormasyon na may layuning manira. Hindi raw ito tungkol sa pagpatahimik ng opinyon o pagsupil sa kalayaan sa pananalita. Sa halip, ito ay tungkol sa malinaw na linya sa pagitan ng lehitimong kritisismo at sinadyang paninira.

Marami ang agad na nagtanong: bakit ngayon? Bakit si Sandro Marcos ang nagtutulak nito? Para sa kanyang mga sumusuporta, malinaw ang sagot. Araw-araw daw ay may lumalapit sa kanyang tanggapan—mga taong nawalan ng trabaho dahil sa maling balita, mga pamilyang nasira ang pangalan dahil sa tsismis na kumalat online, at mga indibidwal na walang kakayahang ipagtanggol ang sarili laban sa digital mob.

Sa ganitong konteksto, ang panukalang batas ay nagiging boses ng mga taong walang platform, walang koneksyon, at walang sapat na kaalaman kung paano lalaban sa mundo ng social media. Kung may batas sa pisikal na paninirang-puri, bakit tila kulang ang proteksyon kapag online na ang labanan?

Ngunit hindi maiiwasan ang pagdududa. May mga kritiko na nagsasabing delikado ang ganitong panukala at maaaring abusuhin. Paano raw masisiguro na hindi ito magiging kasangkapan laban sa dissent o lehitimong oposisyon? Ito ang isa sa pinakamabigat na hamon na kakaharapin ng panukala sa mga susunod na talakayan sa Kongreso.

Para kay Sandro Marcos, malinaw ang kanyang punto: ang batas ay hindi laban sa opinyon, kundi laban sa kasinungalingan na may intensyong manakit. May malaking kaibahan raw ang magpahayag ng saloobin at ang magpakalat ng pekeng impormasyon na sinadyang sirain ang pagkatao ng iba. At sa panahong isang click lang ang pagitan ng katotohanan at kasinungalingan, kailangan na raw ng mas matibay na pananggalang.

Hindi rin maikakaila ang emosyonal na aspeto ng hakbang na ito. Bilang anak, natural lang ang hangaring ipagtanggol ang pamilya. Ngunit bilang mambabatas, dala rin niya ang responsibilidad na tingnan ang mas malaking larawan. Sa kanyang panukala, pinagsasama ang dalawang mundong ito—ang personal na karanasan at ang pampublikong tungkulin.

Sa mas malawak na usapin, ang Anti-False and Harmful Online Act ay sumasalamin sa tanong na kinakaharap ng maraming bansa: paano poprotektahan ang katotohanan sa digital age? Habang patuloy na umuunlad ang teknolohiya, mas bumibilis din ang pagkalat ng maling impormasyon. At habang mas nagiging malakas ang social media, mas nagiging marupok ang reputasyon ng isang tao.

Ang tunay na laban ay hindi matatapos sa paghahain ng panukalang batas. Magsisimula pa lamang ito sa mga pagdinig, debate, at posibleng pagbabago. Doon masusukat kung ang panukala ay magiging sandata ng hustisya o magiging dahilan ng mas malaking kontrobersiya. Ngunit isang bagay ang malinaw: binuksan na nito ang isang mahalagang diskusyon na matagal nang iniiwasan.

Sa huli, ang tanong ay hindi lamang kung ipapasa ang batas o hindi. Ang tanong ay kung handa na ba tayong bilang lipunan na manindigan laban sa kasinungalingan, kahit pa minsan ay maginhawa itong paniwalaan. Sa mundong puno ng ingay, paninira, at maling impormasyon, ang katotohanan ay madalas tahimik. At minsan, kailangan itong ipaglaban—kahit magsimula pa ito sa isang anak na nagsabing, sapat na.