Sa isang malaking kumpanya ng logistics na may libo-libong empleyado sa buong bansa, iisang pangalan ang kinatatakutan at iginagalang ng lahat—si Victor Alonzo, ang CEO na kilala sa talas ng isip at mahigpit na pamamalakad. Ngunit kakaunti ang nakakaalam na sa likod ng kanyang posisyon, may matinding pag-aalinlangan si Victor: totoo bang tapat at makatao ang kultura ng kumpanyang kanyang pinamumunuan, o mabuti lamang ito sa mga report at meeting?

Isang umaga, gumawa siya ng desisyong ikinagulat kahit ng kanyang sariling board. Magpapanggap siyang bagong empleyado. Walang escort. Walang espesyal na trato. Isang simpleng pangalan lang sa ID: “Eric Santos, probationary staff.”

Layunin niyang maranasan mismo kung paano tratuhin ang mga taong nasa pinakailalim ng organisasyon.

Sa unang araw pa lang, ramdam na ni Victor ang bigat ng kanyang desisyon. Sa HR orientation, halos walang ngumiti. Mabilis magsalita ang facilitator, parang binabasa lang ang checklist. “Kung hindi ninyo kaya ang pressure, huwag na kayong tumuloy,” malamig na sabi nito. May ilang bagong empleyado ang napatingin sa sahig, halatang kinakabahan.

Sa production floor siya na-assign—isang lugar na maingay, mainit, at puno ng utos. Dito niya unang nakilala si Mark, ang floor supervisor. Sa unang tingin, maayos itong kausap. Ngunit makalipas ang ilang oras, lumabas ang tunay na ugali.

“Hoy, bago,” sigaw ni Mark. “Ang bagal mo. Hindi ka binabayaran para mag-isip.”

Hindi sumagot si Victor. Tahimik siyang nagtrabaho, nagmamasid. Napansin niya na tuwing may mali, palaging may sigawan. Walang paliwanag, walang pagtuturo. Ang takot ang pangunahing paraan ng pamamahala.

Sa oras ng break, naupo siya sa isang sulok. Doon niya nakilala si Lina, isang matagal nang empleyada. Tahimik ito, may baong kanin at itlog. “Huwag mo nang dibdibin si Mark,” bulong nito. “Sanay na kami.”

“Bakit walang nagsusumbong?” tanong ni Victor.

Napangiti si Lina, pero may lungkot. “May nagsumbong dati. Wala na siya rito ngayon.”

Sa mga sumunod na araw, mas marami pang nakita si Victor. May empleyadong pinagbintangan sa pagkakamaling hindi niya ginawa. May isang matandang janitor na pinagalitan dahil umupo sandali para magpahinga. May bagong trainee na umiyak sa banyo matapos murahin sa harap ng lahat.

Ngunit hindi lahat ay madilim.

Isang gabi, nadulas si Victor habang nagbubuhat ng mabigat na kahon. Napaupo siya sa sahig, napapikit sa sakit. Bago pa man dumating ang supervisor, may dalawang empleyadong tumakbo papunta sa kanya. Isa rito si Lina, ang isa naman ay si Joel, isang security guard.

“Okay ka lang?” tanong ni Joel, inalalayan siya.

“Ayos lang… konti lang,” sagot ni Victor.

Ngunit iginiit nilang dalhin siya sa clinic. Si Joel pa ang nag-alok na tapusin ang natitirang oras ng pagbabantay para samahan siya. Walang kapalit, walang reklamo.

Sa clinic, narinig ni Victor ang usapan ng nurse at ng isang empleyado. “Hindi na naman naaprubahan ang request niyo sa overtime pay,” sabi ng nurse.

“Ganun ba talaga dito?” tanong ng empleyado.

Tumango ang nurse. “Sa papel lang maganda ang patakaran.”

Doon lalong tumibay ang loob ni Victor. Ang nakikita niya sa reports ay malayo sa realidad.

Sa ikalawang linggo, dumating ang araw na hindi niya inaasahan. Nagkaroon ng inspeksyon mula sa head office. Nagkagulo ang management. Naglinis bigla ang mga supervisor. Biglang naging mabait si Mark sa lahat.

At doon, sa gitna ng meeting area, pumasok ang tunay na delegasyon—kasama ang board of directors.

Kasunod nila… si Victor Alonzo, naka-amerikana, may kasamang assistant.

Nanlaki ang mga mata ni Mark. Namutla. Ang iba pang supervisor ay napatingin kay “Eric,” ang bagong empleyado—na ngayo’y nakatayo sa tabi ng CEO.

“Tama na,” sabi ni Victor, malinaw at kalmado ang boses. “Dalawang linggo akong nagtatrabaho rito bilang bagong empleyado. At nakita ko ang lahat.”

Walang nagsalita.

“Nakita ko ang sigawan. Ang pananakot. Ang pagbalewala sa reklamo. At nakita ko rin,” dagdag niya, sabay tingin kina Lina at Joel, “ang kabutihang hindi kailanman lumalabas sa mga report.”

Tinawag niya si Mark sa harap. “Alam mo ba kung ilang beses mo akong sinigawan?”

Hindi makasagot si Mark.

“Simula ngayon,” wika ni Victor, “tapos na ang pamamahalang nakabatay sa takot.”

Agad niyang inanunsyo ang mga pagbabago: isang bukas na grievance system, agarang imbestigasyon sa mga abuso, at pagtanggal sa ilang supervisor—kabilang si Mark. Itinaas din ang sahod ng rank-and-file at inayos ang overtime policy.

Ngunit ang pinakanakagulat, sa huli niyang sinabi.

“Si Lina,” sabi niya, “ay iaangat bilang team lead. Hindi dahil sa tagal niya, kundi dahil sa paraan ng pakikitungo niya sa kapwa.”

Napaluha si Lina. Hindi siya makapaniwala.

“At si Joel,” dagdag niya, “ay irerekomenda para sa scholarship program ng kumpanya.”

Tahimik ang lahat. Walang palakpakan. May mga namamangha. May mga nahihiya.

Bago umalis, tumingin si Victor sa mga empleyado. “Hindi ko kailangang magpanggap para hulihin kayo,” sabi niya. “Ginawa ko ito para maintindihan kayo. At ang natutunan ko—ang tunay na lakas ng kumpanya ay hindi nasa taas, kundi nasa mga taong araw-araw na pumapasok kahit pagod na pagod na.”

Sa araw na iyon, kumalat ang balita. Ang CEO na nagkunwaring bagong empleyado ay hindi lang nagsiwalat ng problema—binago niya ang direksyon ng buong kumpanya.

At sa mga empleyadong minsang natakot magsalita, nagsimula ang bagong kultura: hindi perpekto, pero mas totoo, mas makatao, at mas patas.