Ang kasalukuyang takbo ng pulitika sa Pilipinas ay tila isang mabilis na gumugulong na drama na puno ng mga hindi inaasahang rebelasyon at matitinding banggaan sa pagitan ng mga matataas na opisyal ng gobyerno. Sa mga nagdaang araw, naging sentro ng usapan ang tila unti-unting pagkalas ng ilang miyembro ng gabinete mula sa administrasyong Marcos, ang hamon ng drug test mula sa pangalawang pinakamataas na opisyal ng bansa, at ang mga alegasyon ng pamumulitika sa likod ng mga isinasampang kaso. Sa gitna ng lahat ng ito, ang taong-bayan ay nananatiling nagtatanong: Saan nga ba patungo ang liderato ng bansa?

Ang Matapang na Pahayag ni DILG Secretary Jonvic Remulla
Isa sa mga pinaka-pinag-uusapang kaganapan ay ang pahayag ni DILG Secretary Jonvic Remulla. Sa harap ng mga usapin tungkol sa warrant of arrest laban kay dating Rep. Zaldy Co at iba pang opisyal, hindi nagdalawang-isip ang kalihim na ipahayag ang kanyang paninindigan sa batas. “Kahit sino ang bigyan ng arrest warrant kaya kong arestuhin wala po akong pinipili dito. The law is law. Kung ano ang kailangang gawin gagawin ko,” aniya.

Ang pahayag na ito ay binigyang-kahulugan ng maraming kritiko at tagamasid bilang isang senyales ng pag-iiba ng ihip ng hangin sa loob ng gabinete. Sa isang gobyerno kung saan ang alyansa ay madalas na nakabatay sa personal na koneksyon, ang mariing pagsasabi na “the law is law” kahit laban sa mga kasamahan sa administrasyon ay isang malakas na mensahe. Ito ba ay simula ng paglilinis sa hanay ng gobyerno, o isang indikasyon na may malalim na lamat na sa pagitan ng mga paksyon sa loob ng administrasyong Marcos?

Ang Hair Follicle Test: Hamon sa Integridad ng Pangulo
Hindi rin nagpaawat si Vice President Sara Duterte sa paglalabas ng matitinding hamon laban kay Pangulong Ferdinand Marcos Jr. Matapos ang sunud-sunod na akusasyon mula sa mga kritiko, kabilang na ang mga pahayag ni Senator Imee Marcos at dating Pangulong Rodrigo Duterte, tahasang hinamon ni VP Sara ang Pangulo na sumailalim sa isang credible na hair follicle drug test.

Ayon sa Bise Presidente, karapatan ng sambayanan na malaman kung ang kanilang pinuno ay “pisikal at psikolohikal na handang mamuno.” Iginiit niya na “Dapat pag merong challenge na ganyan ay i-submit mo agad ang sarili mo Marcos Jr for a test. Lahat ng mga nakasama nila sa parties nila nagsasabing gumagamit sila ng ipinagbabawal na gamot.” Ang hamon na ito ay hindi lamang tungkol sa kalusugan kundi tungkol sa moral na kapasidad at integridad ng isang lider. Ang katahimikan o pag-iwas sa ganitong uri ng hamon ay madalas na nagbubukas ng pinto para sa mas marami pang espekulasyon mula sa publiko.

Pamumulitika at ang Usapin ng Plunder laban kay VP Sara
Kasabay ng mga hamon na ito ay ang pagsasampa ng kasong plunder laban kay VP Sara Duterte. Para sa maraming sumusuporta sa Bise Presidente at maging sa ilang neutral na tagamasid, ang kasong ito ay tila isang anyo ng “scapegoating” o pamumulitika upang ilihis ang atensyon ng publiko mula sa mas malalaking isyu ng bansa.

Binatikos ng ilang komentarista ang mga naghain ng kaso, na tinawag nilang may kinikilingan. Ang punto ng marami: “Wala silang pakialam doon sa trilyon-trilyon na nawawala… Pero dito sa milyon-milyon daw umano na ninakaw ni VP Sara may kaso sila.” May mga naniniwala na ang mabilis na pagkilos laban sa Bise Presidente ay isang estratehikong hakbang upang mapahina o mapabagsak ang itinuturing na pinakamalakas na kandidato para sa halalan sa 2028. Habang abala ang publiko sa panonood sa girian ng mga opisyal, ang mga trilyong pondo na dapat sana ay napupunta sa flood control projects at iba pang serbisyo publiko ay tila nabaon na sa limot.

Ang Anti-Dynasty Bill: Isang “Travesty” ng Konstitusyon?
Isa pang isyu na nagdulot ng ingay ay ang isinusulong na “Anti-Dynasty Bill” ni Rep. Sandro Marcos. Sa unang tingin, mukhang isang progresibong hakbang ito, ngunit tinawag itong “prank” at “pambubudol” ng ilang mambabatas. Ayon kay Rep. Edcel Lagman, ang nasabing bill ay isang travesty sa intensyon ng 1987 Constitution. “Hindi ito actually antipolitical dynasty bill… At tingin ko ito ay unconstitutional,” paliwanag ni Lagman.

Ang pangunahing kritisismo sa bill ay ang limitadong sakop nito. Pinagbabawalan lang nito ang mga magkakamag-anak na maglaban sa iisang pwesto, ngunit hinahayaan silang sabay-sabay na humawak ng iba’t ibang posisyon sa gobyerno. Para sa marami, ito ay hindi pagbuwag sa dinastiya kundi pagpapatatag lamang nito sa ilalim ng isang bagong bihis na batas.

Mga Luho at Tax Avoidance: Saan Napupunta ang Tax ng Pilipino?
Sa usaping yaman at luho, tinalakay din ang pagkaka-trace ng isang Maserati luxury car sa kumpanyang Sokali Trading. Ang registered address ng nasabing kumpanya ay natagpuan sa mismong building ng networking company na Frontrow, kung saan co-founder ang dating kongresista na si Sam Verzosa. Ang pagkakasangkot ng mga pangalan ng personalidad sa mga ganitong uri ng luxury importation ay nagbibigay ng karagdagang kulay sa usapin ng yaman sa loob ng gobyerno at mga kaalyado nito.

Kaugnay nito, naging usapin din ang pahayag ni Secretary Remulla tungkol sa “tax avoidance.” Sinabi niya na ang tax avoidance ay hindi ipinagbabawal ng batas. Bagama’t legal ito sa teknikal na aspeto, marami ang nadidismaya. “Lahat tayo nagbabayad ng tax pero bakit walang napupuntahan ‘yung tax natin?” ang hinaing ng karaniwang mamamayan. Ang legal na pag-iwas sa buwis ng malalaking personalidad at korporasyon habang ang bansa ay naghihirap at baon sa utang ay isang masakit na reyalidad na kinakaharap ng mga Pilipino.

Paglalagom
Ang kasalukuyang sitwasyon sa pulitika ay isang malinaw na salamin ng pagkakahati-hati sa loob ng gobyerno. Ang bawat pahayag, bawat hamon, at bawat kasong isinasampa ay may dalang bigat at implikasyon sa kinabukasan ng bansa. Ang panawagan para sa transparency—maging ito man ay sa pamamagitan ng drug test o sa pag-audit ng mga flood control funds—ay isang lehitimong hiling ng sambayanan.

Sa dulo, ang tunay na hamon ay hindi lamang kung sino ang maaaresto o kung sino ang mapapatunayang gumagamit ng gamot, kundi kung paano maibabalik ang tiwala ng publiko sa isang sistemang tila mas inuuna ang pamumulitika kaysa sa tunay na paglilingkod. Ang boses ng taong-bayan ay dapat manatiling mapagbantay upang masiguro na ang batas ay hindi lamang ginagamit na sandata laban sa mga kalaban sa pulitika, kundi isang tunay na instrumento ng katarungan para sa lahat.