Sa gitna ng tumitinding tensyon sa pulitika ng Pilipinas, muling uminit ang usapin tungkol sa International Criminal Court (ICC) at ang kinabukasan ni dating Pangulong Rodrigo Duterte. Sa isang malalim na panayam kina Atty. Harry Roque at Professor Uy, tinalakay ang mga kumplikadong isyu na bumabalot sa bansa—mula sa krisis sa kredibilidad ng mga pandaigdigang korte hanggang sa tila “remote control” na pamamalakad ng Estados Unidos sa ilalim ng administrasyong Marcos Jr.

Ayon kay Atty. Harry Roque, may malaking posibilidad na “mapalaya” o tuluyang makaligtas si Duterte sa imbestigasyon ng ICC. Ibinahagi niya ang tatlong anggulo: una, ang usapin ng kawalan ng hurisdiksyon ng korte dahil sa pag-withdraw ng Pilipinas; pangalawa, ang katotohanang si Duterte ay maaaring ituring na “unfit to stand trial” dahil sa kanyang edad at kalusugan; at pangatlo, ang mismong pagbagsak ng ICC bilang isang institusyon. “Ang mabuting balita kay Tatay Digong eh baka ito maging dahilan para tunay nang mawala ang ICC at maging dahilan sa kanyang pagpapalaya,” pahayag ni Roque. Binigyang-diin din niya na ang ICC ay dumaranas ng “selective justice” na nagiging dahilan ng pag-alis ng maraming bansa gaya ng Venezuela at Hungary.

Ngunit hindi lamang ang ICC ang pinag-uusapan. Isang matapang na pagsusuri ang inilatag ni Prof. Uy tungkol sa foreign policy ng kasalukuyang administrasyon. Naniniwala siya na ang Pilipinas ay nasa ilalim ng matinding impluwensya ng Amerika. “The Marcos Jr. administration is heavily under the influence of the United States and there are a lot of manifestations to it,” ani Prof. Uy. Ang pagtatalaga umano ng China ng isang bagong ambassador na eksperto sa US operations ay isang istratehikong hakbang upang direktang makipag-ugnayan sa “patron” ng administrasyon sa halip na sa mismong Malacañang.

Sa aspeto naman ng seguridad, nagpahayag ng pangamba si Prof. Uy matapos lumabas ang ulat na ang suspek sa isang madugong pamamaril sa Australia ay nanatili muna sa Pilipinas bago isagawa ang krimen. Ayon sa kanya, ang ganitong mga balita ay nagbibigay ng maling impresyon sa buong mundo na ang Pilipinas ay nagiging “harborer” ng mga terorista at kriminal. Ito umano ay magdadala ng negatibong epekto sa turismo at foreign investments na kailangang-kailangan ng ekonomiya.

Hindi rin nakaligtas sa diskusyon ang mga personal na atake laban kina Bise Presidente Sara Duterte at kay Atty. Roque mismo. Mariing pinabulaanan ni Roque ang mga akusasyon ng land grabbing sa Bataan, at tinawag itong “lumang tugtugin.” Ayon sa kanya, ginagamit lamang ang mga “notorious criminal” gaya ni Madriaga upang ilihis ang atensyon ng publiko mula sa tunay na korapsyon sa loob ng gobyerno. “Nandidiri na po ako sa kanila dahil binababoy po nila ‘yung sistema ng katarungan sa ating bansa para lang sa pulitika,” dagdag pa ni Roque.

Sa huli, ang mga pahayag na ito nina Roque at Uy ay nagsisilbing babala sa sambayanang Pilipino. Sa gitna ng mga bangayan sa ICC, impluwensya ng mga dayuhang bansa, at mga isyung pulitikal, ang tanong na nananatili ay: Nasaan ang tunay na soberanya ng bansa? Ang laban para sa katotohanan ay tila nagiging mas masalimuot, at ang kapalaran ng mga lider ng bansa—mula sa nakaraan hanggang sa kasalukuyan—ay nakasalalay sa kung paano kikilos ang taong bayan sa gitna ng mga rebelasyong ito.