Matapos sumabog ang balita tungkol sa 60-day suspension ni Cavite Representative Francisco “Kiko” Barzaga, muling umiinit ang usapan sa Kongreso at online. Sa loob lamang ng ilang linggo, ang pangalang halos hindi kilala sa labas ng Cavite ay naging sentro ng matinding kritisismo, sari-saring isyu, at tanong kung may kinabukasan pa ba siya sa pagiging mambabatas. Hindi lang ito simpleng suspension—kundi posibleng simula ng mas mabigat na parusang maaaring humantong sa tuluyang pagkatanggal niya sa pwesto.

Si Barzaga ay unang napansin hindi dahil sa batas na naipasa, proyekto sa distrito, o matatag na adbokasiya. Nakilala siya ng buong bansa dahil sa kakaibang asal at kontentong binibitawan niya, lalo na sa social media at sa mismong loob ng plenaryo. Sa panahong inaasahan sa isang kongresista ang dignidad, kahinahunan, at propesyunal na pag-uugali, marami ang nabigla sa kaniyang pag-aasal na para bang hindi tugma sa isang halal na opisyal.

Isa sa mga pinaka-naaalalang insidente ay ang pagla-live niya habang nasa session hall, habang gumagawa ng mga eksenang para bang pang-entertainment: pagmeow-meow, pagbanggit ng mga isyung hindi konektado sa pagdedebate ng batas, at ang tila pag-aastang nagbabakasyon habang nasa gitna ng trabaho. Naka-barong pa man din at nasa harap ng mga kasamahan sa Kamara, tila hindi niya pinakikinggan ang bigat ng kanyang posisyon.

Hindi rin nakatulong na ilang beses siyang nahuling nagpapahayag ng matapang at kontrobersyal na opinyon laban sa administrasyon, lalo na kay Pangulong Bongbong Marcos. Marami sa kanyang posts ay itinuturing na hindi lang bastos, kundi nakasisira sa integridad ng institusyon. Dahil dito, nagsampa ng ethics complaint laban sa kanya, na nagresulta sa kanyang 60-day suspension.

Ngunit ayon mismo sa House Committee on Ethics and Privileges, ang suspensyon ay maaaring hindi pa ang katapusan. Kung hindi aalisin ni Barzaga ang ilang social media posts na nag-ugat ng reklamo, maaari siyang harapin ang mas mabigat na parusa—kabilang ang posibleng pagtanggal sa pwesto.

At dito nagsimulang maging mas kakaiba ang takbo ng istorya. Bigla kasing nawala, hindi na mabuksan, o dinelete na mismo ang mga kontrobersyal niyang posts. Ayon sa ilang kongresista, malinaw itong senyales ng pag-atras. Kung noong una ay agresibong ipinaglalaban niya ang kanyang opinyon, bakit biglang naglaho ang mga ito? Bakit hindi niya tinayuan ang mga sinabi niya kung talagang naninindigan siya?

Para sa ilan, malinaw ang sagot: ang ipinapakitang tapang sa camera ay hindi ganoon katibay kapag ang sariling posisyon na ang nakataya.

Hindi rin natapos ang gigil ng publiko. Lumabas pa ang isang video na kuha ni Ogie Diaz, kung saan makikitang nakahiga si Barzaga sa kanyang opisina habang may kausap na bisita. Hindi man lang ito tumayo o nagpakita ng propesyonal na paggalang—isang eksenang lalong nagpatindi sa tanong kung karapat-dapat ba siyang manatili bilang public servant. Habang ang ibang opisina sa Kongreso ay puno ng gumagalaw, nag-aasikaso, at abalang staff, ang kanya ay tila may nagpapahinga lang sa gitna ng trabaho.

Sa gitna ng lahat ng ito, hindi na maiwasang itanong ng taong bayan: ito ba ang klase ng lingkod-bayan na dapat pinagkakatiwalaan? Sapat ba ang pag-delete ng posts upang ibalik ang respeto ng publiko? O nagsisilbing palatandaan lamang ito na hindi matatag ang batayan ng kanyang ipinaglalaban?

Mas lalong lumaki ang kontrobersiya nang kumalat ang isang lumang post kung saan sinasabi umano ni Barzaga na “corrupt” ang presidente at walang pag-asa ang bansa, kasunod pa ang ideya na ang “Republika ng Mindanao” daw ang solusyon. Ayon mismo sa ilang personalidad tulad ni Ogie Diaz, kung talagang malinis at matapang si Barzaga, bakit tila ang mga salita niya ay ginagamit para magpakalat ng galit, hindi solusyon?

Sa puntong ito, dalawang bagay ang malinaw. Una, ang Kongreso ay hindi isang entablado para sa personal branding, viral antics, o pang-aasar sa social media. Ito ay lugar ng paggawa ng batas na makaaapekto sa buhay ng bawat Pilipino. At pangalawa, may responsibilidad ang bawat mambabatas na ingatan ang dignidad ng kanilang posisyon—hindi gamitin ito bilang laruan ng sariling drama o gimik.

Ngayon, dumating na ang tanong ng pag-alis sa pwesto. Kung magpapatuloy ang imbestigasyon at hindi magawa ni Barzaga na ipakita ang tunay na pagsisisi o pagbabago, posible siyang humarap sa pinakamabigat na parusang ibinibigay ng Komite sa isang miyembro: expulsion.

Kapag nangyari ito, magiging isa siya sa kakaunting kongresistang tuluyang inalis sa puwesto, hindi dahil sa korapsyon, hindi dahil sa kasong kriminal, kundi dahil sa asal na hindi na raw puwedeng palampasin. Ang mas mabigat pa: kahit ang kanyang mga tagasuporta ay unti-unti na ring napapaisip kung may direksyon pa ba ang kanyang political career.

Sa dulo, hindi lamang ito kwento ni Kiko Barzaga. Ito ay salamin ng mas malaking tanong: ano ang inaasahan natin sa isang lingkod-bayan? Sapat na ba ang pagiging maingay? Maaari bang tawaging “tapang” ang pagiging bastos? At sa panahon ngayon na mabilis kumalat ang salita, gaano kabigat ang pananagutan ng isang opisyal sa bawat pahayag niya?

Habang patuloy na hinihintay ng publiko ang magiging desisyon ng Ethics Committee, isang bagay ang tiyak: hindi na sapat ang pagmeow-meow, ang viral antics, at ang pag-delete ng posts para maligtas ang reputasyon ni Cong. Kiko Barzaga. Kung gusto niyang manatili sa puwesto, kailangan niyang patunayan—sa gawa, hindi sa salita—na kaya niyang maging tunay na public servant, hindi performer, hindi influencer, at hindi pasaway na mambabatas.

Hanggang saan aabot ang kaso ni Barzaga? Abangan ng buong bansa.