Araw-araw niyang ginagawa ang tama, kahit walang nakakakita. Walang kamera, walang papuri, walang kapalit. Para kay Leah, isang simpleng nurse sa isang pampublikong ospital, ang pagtulong ay hindi kailanman naging kondisyonal. Ngunit hindi niya inakalang ang kabutihang paulit-ulit niyang ibinigay sa isang maysakit na pulubi ay babalik sa paraang magpapabago sa kanyang buhay magpakailanman.

Si Leah ay tatlumpung taong gulang, tahimik, at kilala sa ospital bilang “yung nurse na laging may oras.” Sa isang ward na madalas puno ng reklamo at pagod, siya ang palaging unang lalapit sa mga pasyenteng walang bantay, walang dalaw, at madalas walang boses.

Isa sa kanila si Aling Rosa.

Isang matandang babae na dinala sa emergency isang gabi ng mga tanod. Walang ID. Walang kamag-anak. May sakit sa baga, mahina ang puso, at halatang matagal nang nakatira sa lansangan. Marumi ang damit, gusot ang buhok, at may takot sa mata—parang sanay nang itaboy.

Maraming nurse ang umiwas. Hindi dahil masama sila, kundi dahil kulang ang oras at pagod na ang katawan. Ngunit si Leah, sa unang araw pa lang, ay lumapit.

“Nanay, ako po si Leah. Ako ang mag-aalaga sa inyo,” sabi niya habang hinahawakan ang kamay ni Aling Rosa.

Mula noon, naging rutina na iyon. Araw-araw, nililinis ni Leah ang sugat ng matanda, inaayos ang kumot, pinapakain kapag may ekstrang oras, at kinakausap kahit madalas walang sagot. Kapag gabi, siya ang nagtitimpla ng mainit na tubig para hindi lamigin ang pasyente.

Hindi nagtanong si Leah kung bakit nasa lansangan si Aling Rosa. Hindi niya inusisa ang nakaraan nito. Para sa kanya, sapat na ang katotohanang may taong nangangailangan.

Pagkalipas ng ilang linggo, unti-unting lumalakas si Aling Rosa. Isang hapon, habang inaayos ni Leah ang IV, biglang nagsalita ang matanda.

“May anak ako,” mahina niyang sabi. “Hindi niya alam na buhay pa ako.”

Nagulat si Leah, ngunit hindi siya nagtanong pa. Ngumiti lang siya. “Siguro po, darating din ang araw na magkikita kayo.”

Ngumiti rin si Aling Rosa—ngunit may lungkot.

“Mahirap na siyang hanapin,” dagdag niya. “Malayo na ang narating niya.”

Hindi na nasundan ang usapan. Kinabukasan, muling humina ang lagay ng matanda. Bumalik ang ubo, bumigat ang paghinga. Minsan, sa gitna ng madaling-araw, si Leah lang ang nasa tabi niya habang nanginginig ang katawan nito.

“Salamat,” bulong ni Aling Rosa. “Hindi mo ako tinrato na parang wala.”

Iyon ang huling malinaw na salita nito.

Pagkalipas ng tatlong araw, pumanaw si Aling Rosa.

Walang kamag-anak na dumating. Walang nagtanong. Walang nag-claim ng katawan. Si Leah ang nag-asikaso ng mga papeles, si Leah ang nagdasal sa tabi ng kama, at si Leah ang nag-ambag para sa disenteng burol—kahit maliit lang.

Pagod na pagod si Leah nang gabing iyon. Umuwi siya sa maliit niyang apartment, dala ang bigat ng isang buhay na nagdaan sa kanyang mga kamay. Akala niya, doon na magtatapos ang kwento ni Aling Rosa.

Nagkamali siya.

Ilang linggo ang lumipas. Isang Sabado ng gabi, may kumatok sa pintuan ng apartment ni Leah. Hindi inaasahan—wala siyang bisita. Nang buksan niya ang pinto, isang lalaking naka-maayos na suit ang bumungad. May kasamang dalawang security personnel na nanatili sa malayo.

“Ma’am Leah?” tanong ng lalaki.

“Opo,” sagot niya, naguguluhan.

“Ako po si Daniel Reyes,” sabi nito, mahinahon ang boses. “Hinahanap ko po ang nurse na nag-alaga sa nanay ko.”

Nanlaki ang mata ni Leah. “Nanay ninyo?”

“Opo,” tumango si Daniel. “Si Rosa Reyes.”

Nanlambot ang tuhod ni Leah.

Pinapasok niya ang lalaki. Doon, sa maliit na sala, ikinuwento ni Daniel ang katotohanang matagal nang nakabaon. Isa siyang kilalang negosyante—bilyonaryo, ayon sa mga pahayagan. Ngunit bago ang lahat ng iyon, siya ay isang batang iniwan sa probinsya habang ang ina ay napadpad sa Maynila para magtrabaho.

Naghiwalay sila ng landas. Nagkaroon ng maling impormasyon. Nang hanapin niya ang ina pagkalipas ng maraming taon, sinabihan siyang patay na raw ito. Tinanggap niya ang sakit at nagpatuloy sa buhay—dala ang panghihinayang.

Hanggang isang linggo bago siya kumatok sa pinto ni Leah, may lumabas na record sa isang ospital—isang pasyenteng may apelyidong Reyes, walang kamag-anak, pumanaw kamakailan. May isang detalye roon: pangalan ng nurse na laging naka-assign.

Si Leah.

“Gusto ko lang pong magpasalamat,” sabi ni Daniel, nangingilid ang luha. “Hindi ko man siya naabutan, pero alam kong hindi siya nag-iisa sa huli niyang mga araw. Dahil sa inyo.”

Hindi humingi ng kapalit si Leah. Hindi rin siya humingi ng tulong. Para sa kanya, sapat na ang malaman na may anak si Aling Rosa na nagmamahal.

Ngunit bago umalis si Daniel, iniabot niya ang isang sobre.

“Hindi po ito bayad,” mabilis niyang paliwanag. “Isa lang po itong paraan para maipagpatuloy ninyo ang kabutihang ginagawa ninyo.”

Sa loob ng sobre ay isang tseke—halagang sapat para mabayaran ang utang ni Leah, mapaaral ang kapatid niya, at makapagpatayo ng maliit na clinic sa komunidad.

Napaiyak si Leah. Hindi dahil sa pera, kundi dahil sa bigat ng sandaling iyon.

Sa mga sumunod na buwan, itinayo ni Leah ang isang libreng community clinic na pinangalanan niya sa isang simpleng pangalan: Rosa’s Care. Isang lugar para sa mga taong madalas makalimutan—mga pulubi, matatanda, at walang kakayahang magpagamot.

Minsan, dumadalaw si Daniel. Tahimik lang. Nagdadala ng gamot. Nakikinig sa mga kwento.

At sa bawat pasyenteng tinutulungan ni Leah, buhay ang alaala ng isang matandang babaeng minsang minahal ng isang nurse—kahit wala siyang maibigay kundi pasasalamat.

Dahil minsan, ang kabutihang ginagawa nang tahimik ay umaabot sa mga pintuang hindi mo inaasahang bubukas.