“May mga sugat sa puso na tanging pagpapatawad lamang ang makakapagpagaling… Ngunit paano kung ang kapatawarang iyon ang susi para muling mabuo ang iyong mundo?”

Nagsimula ang aking araw sa ilalim ng walang awang sikat ng araw. Ang semento sa ilalim ng lumang tsinelas ko ay naglalagablab sa init, habang bawat hakbang ay tila isang pakikipaglaban sa bigat ng katawan ng nanay ko sa likod ko at sa matinding init na tumutusok sa aking balat. Pawis ang bumabalot sa aking noo, dumadaloy sa aking mga mata, nagpapalabo sa aking paningin.

“Inay… Inay… konti na lang po. Malapit na tayo sa sakayan,” bulong ko sa matandang walang malay sa likuran ko. Alam kong hindi niya maririnig ang mga salita ko, ngunit patuloy kong ipinagdasal sa Panginoon ang konting lakas pa lamang para makarating sa ospital.

Kanina pa maayos ang usapan namin ni Aling Amparo sa maliit naming kainan nang bigla na lang itong nanikip ang dibdib at nawalan ng malay. Sa taranta, wala akong ibang maisip kundi isakay siya sa likod ko at tumakbo sa pinakamalapit na sakayan ng tricycle patungong ospital. Sa ilalim ng tirik na araw ng ala-1 ng hapon, bawat metro ay para bang isang kilometro.

Nang manginig ang aking mga tuhod, ramdam ko ang pagbilis ng tibok ng puso ko. Hindi lang dahil sa pagod—kundi dahil sa takot. Takot na baka may mangyaring masama sa nanay ng lalaking limang taon ko nang pilit na kinakalimutan. Biglang may malakas na busina! Halos madapa ako sa biglang pagpreno ng isang itim at makintab na sasakyan na huminto sa harapan ko.

Napapikit ako, hinihintay ang bangga. Ngunit tanging tunog lang ng humarurot na makina ang narinig ko. Nang imulat ko ang aking mga mata, bumukas ang pinto sa harapan, at mabilis na lumabas ang isang lalaking naka-uniporme. Ngunit hindi iyon ang nagpatigil sa paghinga ko.

Mula sa likod ng sasakyan, dahan-dahang lumabas ang isang pigura. Matangkad, matipuno, nakasuot ng mamahaling business suit, tila walang pakialam sa nakakapasong init ng araw. Ang kanyang buhok ay maayos, ang mukha—ang mukha na iyon. Limang taon man ang lumipas, hinding-hindi ko malilimutan ang bawat anggulo nito.

Ngunit ang init at lambing ng kanyang mga mata ay napalitan ng yelo—isang tingin na puno ng lamig, pagkasuklam, at sugat na hindi ko maintindihan. Nagkatitigan kami ni Kael. Limang taon ay tila naglaho, bumalik sa nakaraan sa isang iglap. Ngunit sa sandaling iyon, napalitan ng mapanuyang ngiti ang pagkagulat sa kanyang mga mata.

Limang taon nagsalita siya sa buhay ko, at ang boses na minsang musika sa pandinig ko ay tila punyal na tumusok sa puso ko. “Limang taon ka pa rin… at sa ganitong paraan ka pa nagpakita, nagpapanggap ka pa ring mabait,” bulong ng isip ko. Wala akong masabi. Ano ang sasabihin ko? Paano ko ipapaliwanag ang lahat ng nangyari?

Hindi na niya ako pinansin. Ang tingin niya ay napunta sa nanay ko. Agad siyang lumapit at maingat na inihiga si Aling Amparo sa loob ng sasakyan. Nawalan ako ng balanse nang biglang lumiwanag ang bigat sa likod ko. Kung hindi ako nakahawak sa gilid ng sasakyan, tiyak na madapa ako.

Tiningnan ko siya—buo ang pag-aalala sa mukha niya para sa nanay ko. Isang patunay na may natitira pa palang puso sa malamig na dibdib ng lalaking ito. Sa ospital, inutusan niya ang driver na maingat na ilagay si Aling Amparo sa stretcher. Nang maisara ang pinto, hinarap niya ako. Ngunit ang tingin niya ay hindi sa mata ko—tila ba ayaw niyang harapin ang nakaraan.

“Sumakay ka sa harap,” malamig na utos niya. Hindi ito alok, utos ito. Tahimik lang ako sa buong biyahe. Ang lamig ng aircon sa loob ng sasakyan ay kabaliktaran ng apoy sa kalooban ko—apoy ng hiya, ng sakit, ng pangungulila.

Pagdating sa emergency room, inasikaso ng mabilis ng mga doktor at nars si Aling Amparo. Naiwan kami ni Kael sa pasilyo. Bawat segundo ng katahimikan ay puno ng mga salitang hindi masabi at tanong na hindi matanong. Nang lumabas ang doktor at sinabi na stable na ang kondisyon ng nanay ko, doon lang tila nakahinga si Kael.

Inayos niya ang damit, muling isinuksok ang maskara ng bilyonaryong walang pakialam. Humarap siya sa akin at bumunot ng isang makapal na sobre mula sa coat niya. Walang pag-aalinlangan, inihagis niya ito sa paanan ko. Pumailanlang ang mga bagong-bagong pera sa puting sahig ng ospital.

“Bayad,” malamig niyang sabi. “Bayad sa pag-aalaga mo sa nanay ko. Sapat na siguro iyon para hindi ka na muling magpakita.”

Hindi ko ito kinuha. Tumalikod ako at nagsimulang maglakad palayo. Dalang-dala ko lang ang bigat ng muling pagkikita—mas masakit pa kaysa paghihiwalay. Ang kailangan ko lang ay malaman na ligtas si Aling Amparo.

Sa opisina, tinitigan ni Kael ang telepono. Ang sinabi ni Amaris at ang sarili niyang mga demonyo ay nagbanggaan sa isip niya. Kailangan niyang makasiguro. “Lucas, pumasok ka,” utos niya. Pumasok ang assistant niya, Lucas.

“Sir Kael, I want a background check,” utos niya. “Her name is Aluna Dimasang. I want to know everything. Saan siya nakatira? Ano ang trabaho niya? Sino ang kasama niya? Lahat.”

Habang iniisip niya ang limang taong lumipas, bumabalik sa kanya ang galit, sakit, at ang muling pagtatanong: Ano ba talaga ang nangyari sa buhay ni Aluna?

Kinagabihan, tumunog ang cellphone ko habang pauwi. Si Lucas ang tumawag. “Sir, may pauna na po akong impormasyon,” sabi nito. Natigilan si Kael.

Nalaman niya na nakatira ako sa isang maliit na apartment sa Baryo Silangan, may maliit na karinderya. At hindi siya nag-iisa—may anak ako, limang taong gulang, na ang pangalan ay Hiraya.

Pagpasok ko sa apartment, sinalubong ako ng amoy ng sinangag at sinigang na baboy—simple at payapa ang buhay ko sa loob ng limang taon. Ngunit ang amoy na iyon ngayon ay tila hindi makapasok sa sistema ko. Isang matinis at masayang tinig ang pumukaw sa akin:

“Mama!”

Tumakbo si Hiraya, ang maliit kong anak, yumakap nang mahigpit. Agad akong lumuhod at niyakap siya, humihigpit sa yakap ko ang init ng pagmamahal na matagal ko nang hinintay. “Hiraya… anak ko,” bulong ko, habang nahahalina sa bango ng buhok niya.

Sa yakap ni Hiraya, doon ko naramdaman ang tunay na init—hindi mula sa pera o kay Kael, kundi mula sa pagmamahal, sa pamilya, at sa mga bagay na hindi kayang palitan ng kahit ano.

Sa gitna ng aking simpleng buhay, natutunan kong kahit gaano man kabigat ang sugat ng nakaraan, may pagkakataon pang maghilom—hindi sa yaman, sa kapangyarihan, o sa galit… kundi sa pagmamahal at pagpapatawad.

At habang nakatingin ako sa maliit kong anak, naramdaman ko ang isang bagong simula. Ang mga sugat ay mananatili, ngunit ang puso ko ay unti-unting nabuo muli—matatag, matibay, at puno ng pag-asa.