“May mga araw na tahimik… hanggang sa dumating ang bagyong kayang baguhin ang buhay ng lahat.”

Sa unang hakbang ko pa lamang sa Cavite Institute of Maritime and Technical Studies, ramdam ko na agad ang bigat ng hangin—isang halong amoy ng lumang bakal, alat ng dagat, at init na nagmumula hindi sa panahon, kundi sa mga matang pilit na sumusukat sa akin. Ako si Isabela Reyz, at ito ang unang araw ko bilang isang guro. Ngunit ang hindi nila alam… hindi ako ordinaryong guro. Hindi rin ako isang babaeng nagpunta rito para magturo lamang ng simpleng ehersisyo o pagbilang ng jumping jacks.

Nagpunta ako rito para mabawi ang isang buhay na nawala dahil sa akin.

Sa pasilyo pa lang, ang nakakabinging yabang ng isang binata ang sumalubong sa akin. “Hoy! Ano sa tingin mo ang ginagawa mo sa teritoryo namin?” Malakas, puno ng hamon, at halos sinasadyang iparamdam na ako ang bagong biktima sa lugar na iyon. At doon ko unang nakita ang tinatawag nilang hari—si Rico Dantes, isang binatang humihinga ng pang-aabuso at naglalakad na parang walang batas ang kayang kumontrol sa kanya.

Hindi ako sumagot. Hindi ko tinignan ang kanyang yabang bilang panganib.

Tinignan ko iyon bilang simula.

At nang dumampi ang palad ko sa balikat niya—isang simpleng pagdampi lamang—bumigay ang kanyang tuhod na tila tinamaan ng bagyong matagal nang hinihintay ng institusyong ito.

At doon nagsimula ang laro.

Pagkalipas ng isang taon bago ang araw na iyon, ako ay nakabitin sa gilid ng isang training tower habang ang ulan ay parang bala na tumatama sa aking helmet. Ako si Major Isabela “Encantada” Reyz ng Special Operations Command, isang babaeng inaasahang humawak ng buhay at kamatayan nang walang pag-aalinlangan. Sa ilalim ng aking pamumuno, isang batang sundalo—si Migs—ang tumingin sa akin na may tiwalang mas malinis pa kaysa sa umagang walang ulap.

“Relax ka lang, Migs,” sabi ko noon.

Ngunit ang tiwalang ibinigay niya sa akin ay nauwi sa sigaw na hindi ko malilimutan. Isang carabiner na hindi ko nasuri. Isang pagkakamaling hindi ko dapat hinayaang mangyari. At ang katawan ni Migs ay nahulog mula sa ikapitong palapag, kasabay ng sigaw na bumaon sa utak ko, na paulit-ulit sa bawat gabi ng aking panaginip.

Kaya narito ako ngayon. Sa paaralan kung saan ang mga kabataan ay lumalakad na parang mandirigma ngunit bulag sa tunay na kahulugan ng lakas. Mga batang puno ng enerhiya ngunit walang direksyon. At marahil… marahil narito rin ang susunod na Migs. Ngunit hindi ko hahayaang mangyari muli ang nangyari noong araw na iyon.

Sa unang araw ko bilang guro, nakita ko ang eskwelahan na parang lumang kuta, puno ng graffiti, amoy usok, at punô ng mga batang agresibo. Nang sabihin ng principal na, “Hindi ito lugar para magturo—lugar ito para mabuhay,” ngumiti lamang ako. Dahil sa totoo lang, mas sanay akong mabuhay sa mga lugar kung saan ang pagkakamali ay sinusuklian ng dugo.

At pagpasok ko pa lang sa classroom ng Grade 11, ramdam ko ang kaparehong presyon ng isang warzone. Mga sigarilyo, sigawan, bastos na tawa, at mga mata na hindi tinitignan ang guro bilang awtoridad kundi bilang laruan para sa kanilang kalokohan. Nang marinig ko ang unang malisyosong biro, naramdaman kong para akong ibinalik sa unang hakbang ko bilang sundalo—sa pagtanggap ko ng unang bala ng pagbabago.

At nang tumigil ang tingin ko kay Rico Dantes, ang klase ay biglang lumamig. Dahil ang mga mata ko, kahit anong pilit kong itago, ay hindi mata ng isang guro. Ito ay mata ng isang taong gumawa ng maraming trabaho na hindi kailanman naisulat sa mga ulat. Mata ng isang mangangaso na nakaamoy ng banta.

Pinagpatuloy ko ang aralin, ngunit sinubukan akong ulitin ni Rico. Paano raw nila ako susundin? Sino raw ako? At bakit daw ako ang magtatakda ng batas dito?

Hindi ako sumigaw. Hindi ko sila pinwersa. Sinabi ko lamang ang totoo.

“Dahil mas malakas ako sa inyo.”

At doon pumasok si Benjo—ang utak ng grupo—at inilabas ang hamon. Ang “Tambakan.” Isang ilegal na obstacle course na itinayo ng mga estudyante, na kahit sinong guro ay hindi nakatawid. Sinumang pumasok dito ay halos siguradong mabibigo. At alam kong iyon ang gusto nila. Gusto nila akong mabasag. Gusto nilang makita kung paano ako babagsak.

Tinanggap ko ang hamon. Ngunit may kondisyon.

Kapag nanalo ako, ako ang magdidikta ng bawat galaw nila sa loob ng klase.

At kung sino man ang nagpakita ng kabastusan sa akin, tatakbo ng dalawang ikot sa quadrangle.

Pagdating ng hapon, parang Roman coliseum ang quadrangle—daang estudyante, sigawan, pustahan, panunuya. Ang mga hari ng barako ay nagpakitang gilas—bilis, lakas, tapang. Nakakuha sila ng record na isang minuto at labinlimang segundo. Isang rekord na halos imposibleng lampasan.

Nang turn ko na, tumigil ang mundo.

Hindi ako sumugod. Hindi ako nagpakita ng yabang. Gumalaw ako na parang tubig—malamig, tiyak, at walang sinasayang na enerhiya. Bawat hakbang ay nakabase sa libo-libong oras ng pagsasanay. Ang mga mata ng mga estudyante ay hindi makapaniwala sa nakita nila. At nang dumating ako sa pinakamataas na bakal na pader, ginamit ko ang teknik na inaral ko sa mga bundok ng Sierra Madre. Hindi para magpakitang gilas…

…kundi para mabuhay.

At sa unang pagkakataon, nakita nila kung ano ang tunay na lakas.

Pagtapak ko sa finish line, sumigaw ang stopwatch.

At ang buong quadrangle ay natahimik.

Hindi ko kailangang pansinin ang kanilang pagkagulat. Hindi ko kailangang ipagmalaki ang tagumpay. Tiningnan ko lamang ang apat na hari ng barako na unti-unting nabubura ang ngiti, at sinabi ko:

“Simula ngayon… hindi na ako ang hahabol sa inyo.
Kayo na ang hahabol sa akin.”

Sa gabing iyon, pag-uwi ko, tahimik na naglakad ako palabas ng kampus. Ngunit bago ako sumakay ng jeep, tumingala ako sa maitim na langit na minsan ay naging saksi sa pagbagsak ni Migs.

“Migs… nakikita mo ba?” bulong ko sa hangin.

“Hindi ako tumatakbo palayo. Dumating ako para ituwid ang lahat ng hindi ko naigawa noon. At sa pagkakataong ito… wala ni isa mang bata ang mawawala dahil sa akin.”

Sa dilim ng gabi, habang unti-unting napupuno ng hangin ang dibdib ko, alam kong nagsimula na ang bagong misyon ko.

At sa loob ng paaralang iyon—na parang nagtatago ng mga sugatang kabayo sa loob—ako ang magiging kamay na hindi lamang magdidisiplina.

Ako ang magiging kamay na magtuturo.

Kahit gaano sila kagulo, kabangis, o ka-suwail…

Gagawin ko silang mandirigmang hindi tatakbo, hindi bibigay, at hindi papayagang ulitin ang pagkakamaling minsan kong nagawa.

Ito ang bago kong digmaan.

At ako mismo ang pumili nito.