“May mga araw na ordinaryo lang ang lahat… hanggang may isang iglap na kayang baguhin ang buong buhay mo—kung handa kang pakinggan ang bulong ng tadhana.”

Ako si Rodelio, pero mas kilala ako sa barangay bilang Rodel, mekanikong halos lumaki sa amoy langis at kalampag ng bakal. Kung tatanungin mo ako kung kailan nagsimula ang kwentong ito, sasabihin kong nagsimula ito sa isang umaga na para bang karaniwan lang—pero dun ko pala unang naramdaman na may paparating na unos, hindi lang sa panahon, kundi sa mismong buhay ko.

Mainit ang araw noon, ‘yung tipong kahit maaga pa ay ramdam mo na agad ang lagkit ng hangin. Sa maliit naming talyer, sanay na ako sa amoy ng langis, usok, kalawang—amoy na parang sumiksik na sa balat ko. Nakadapa ako sa ilalim ng jeep ni Mang Temyong, pinipiga ang pag-asa mula sa luma kong wrench na minana ko pa sa yumaong tatay ko.

“Delikado na ‘tong turnilyong ‘to, Mang Tem,” sabi ko habang inaangat ko ang ulo ko at pinupunasan ang pawis.
“’Pag ‘di natin pinalitan, baka bigla na lang sumuko ang gulong sa biyahe.”

Tawa lang si Mang Temyong, pero alam kong may takot ‘yon na hindi lang niya ipinapakita.

“Ikaw na bahala, Rodel. Bayaran na lang kita sa susunod ha… medyo mahina ang boundary.”

Napangiti ako kahit ang totoo, medyo sumasakit ang loob ko. Ilang beses ko nang narinig ang “sa susunod” pero hindi ako marunong tumanggi. Hindi ko kayang pabayaan ang taong alam kong hirap na hirap.

Sa tapat ng talyer, naglakad si Bebang dala ang tabo ng kape.

“Uy, mekanikong gwapo,” tukso niya. “Tatlong kutsarita ‘yan, parang problema mo—paakyat nang paakyat.”

Napangiti ako, kahit alam niyang sapul niyang tinamaan ang biro. Pero si Bebang, kahit madalda at maloko, isa ‘yun sa mga taong nagpapalakas ng loob ko kapag ramdam kong nauupos na ako.

“Salamat, Beb,” sabi ko.

Sa gilid naman, nakaupo ang kapatid kong si Lenlen, suot ang lumang uniporme, nagso-solve ng math pero halatang wala sa mundo. Lumapit siya sa akin.

“Kuya… yung promisory note. Hanggang katapusan na lang daw.”

Parang may kumalabog sa dibdib ko.

“Alam ko,” sagot ko, pilit na kalmado. “Pag nabayaran ako ng dalawang customer, diretso na ‘yon sa school mo.”

Hindi siya sumagot agad. Tahimik lang.

“Paano kung hindi sila magbayad?”

Huminga ako nang malalim. “Len… hindi tayo puwedeng puro ‘paano kung.’ Minsan kailangan maniwala tayo na may magandang mangyayari.”

Pero sa totoo lang, ako mismo noon, hindi ko na alam kung paano pa ako maniniwalang may pag-asa.

Sa likod ng talyer, ang nanay namin, si Aling Minerva—niluluma ng paghuhugas, paglalaba, pag-aalala. Sumisilip siya paminsan-minsan.

“Rodel!” sigaw niya. “Pag may extra ka diyan, pambili tayo ng bigas mamaya ha. Ubos na ‘yung huling kilo.”

“Opo, Nay,” sagot ko kahit hindi ko alam kung saan ko huhugutin.

Dumating si Kuya Pax, tricycle driver, dala ang motor niyang parang laging may tanong.

“Bro, baka mauna na ‘tong motor ko ha. Birthday ng anak ko bukas, ‘pag nasiraan ako, yari ako kay misis.”

Ngumiti ako kahit pagod na pagod na ako.

“Sige, kuya, sisikapin ko.”

Nagbigay siya ng supot ng pandesal—malaking bagay na para sa amin. At sa ganitong munting kabutihan, kahit papaano naiisip ko: hindi naman kami kasing yaman ng iba, pero busog kami sa malasakit ng kapitbahay.

Pero hindi iyon nagtagal.

Isang puting pickup ang dumating. Si Mang Delmar, may-ari ng lupang tinitirikan ng talyer at bahay namin. Naka-long sleeves, may hawak na clipboard, at may tingin na parang alam mong may masamang balita.

“Rodel,” malamig niyang bati. “May oras ka ba?”

Agad akong natuyo ang lalamunan.

“Delayed na naman kayo sa hulog. May interes, may penalty. Hindi puwedeng palaging umaasa sa awa.”

Namilipit ang sikmura ko.
“Konti na lang po… babawi kami.”

Umikot ang tingin niya sa paligid. “Parang konti na lang nagpapagawa dito ah. May developer na interesado sa lupa. Gasolinahan at car wash daw.”

Parang pinagsakluban ng langit ang mundo ko.

“Dalawang buwan,” sabi niya. “’Pag walang hulog, ibang usapan na.”

Iniwan niya akong nakatayo sa gitna ng talyer—para akong batang nawaglit.

Kinagabihan, simple lang ang hapunan namin: pandesal, instant noodles, kape ni Bebang. Tahimik kami. Pilit kong tinago ang pag-aalala, pero pumipisil ang dibdib ko sa bigat.

“Anak,” sabi ni Nanay, “huwag mong akuin lahat. Pwede naman akong maglabandera.”

“Nay, hindi. Kaya ko ‘to. Hindi mawawala sa atin ang talyer ni tatay. Hindi ako papayag.”

Pero kahit sinabi ko iyon, ang totoo… unti-unti na akong natitinag.

Kinabukasan, dumating sina Kuya Pax, si Mira na call center agent, at marami pang iba. Nagpatong-patong ang sira ng sasakyan, pero ramdam ko, kahit gaano ko pa pilitin, nababawasan ang suki namin. Mas marami na ang lumilipat sa bagong high-tech talyer sa bayan—kay Engineer Franco.

Dati naming kliyente. Dati kong inaayos ang kotse niya. Pero siya ang pumipirma, siya ang napupuri, at ako? Bayad sa piyesa, konting labor, paso pa minsan.

Pero wala akong karapatang umangal. Ganito ang buhay ko. Hindi patas at madalas masakit.

Dumating ang araw ng barangay meeting, at doon ko unang narinig ang direktang pahayag ni Konsehal Divina—wala na raw dapat nakaharang sa kalsada, kasama ang talyer namin.

“Pwede ka namang mag-apply bilang mekaniko sa bagong talyer,” wika niya.
“May uniform, may benefits.”

Parang sinabi na rin niyang: kalimutan mo na ang pinaghirapan ng tatay mo, nabubuhay na tayo sa bagong panahon.

Pag-uwi namin, tahimik hanggang hindi na nakayanan ni Lenlen.

“Kuya… hanggang kailan tayo ganito? Lahat ng kaklase ko may planong mag-college. Ako, hindi ko alam kung makakatapos pa.”

Hindi ko sinasadya pero napataas ang boses ko.
“Ginagawa ko ang lahat para sa inyo, Len! Lahat!”

“Alam ko iyon,” sagot niya, nanginginig. “Pero kuya… hindi lahat ng pangarap nabubuo sa tiwala lang.”

At doon… tumagos sa akin ang mga salita niya.

Tumabi sa akin si Bebang, may dalang pagkain. Tahimik siyang umupo.
“Hindi pa tapos ang laban mo, Rodel,” sabi niya. “At hindi ka nag-iisa. Kahit kailan.”

Sa gabing iyon, tumingin ako sa lumang karatula ng talyer ni tatay—kupas, kalawangin, pero matatag. Humigpit ang hawak ko sa hangin.

“Tay… kahit wala ka na, hindi ko ‘to susukuan.”

Pero hindi ko alam, ang milagro na matagal ko nang hinihintay… paparating na pala.

At hindi iyon dumating nang may dalang liwanag—dumating iyon kasabay ng bagyo.

Signal No. 2 ang abiso. Malakas ang hangin, madilim ang langit—parang sinasabay ng panahon ang bigat ng problema ko.

“Rodel, baka dapat maaga kang magsara,” sabi ni Bebang habang ang ulap ay parang handa nang bumagsak.

“Hindi pwede,” sagot ko, tuloy trabaho. “Mas marami pang masisiraan kapag ganito.”

Dumating si Mira, bumababa sa jeep na halos tangayin na ng hangin.

“Rodel! Baka ikaw ang tangayin ng bagyo!”

Ngumiti ako, pilit pero matatag.

“Kung ‘yon lang ang tangayin, ayos na. Huwag lang itong talyer.”

At doon nagsimula ang gabing hinding-hindi ko malilimutan.

Nang lumakas ang ulan, sunod-sunod ang rumagasang sasakyang nasisiraan—binaha ang kalsada, may nawalan ng preno, may tumirik, may natapalan ng putik ang makina. Hindi ko na maalala kung ilang beses akong tumakbo, lumusong, napaso, nabasa.

At sa gitna ng kaguluhan, dumating ang isang sasakyang hindi ko inaasahan—isang SUV na halos lumulutang sa lalim ng baha.

Bumaba ang tsuper na nanginginig, basa sa ulan.

“Boss… panawagan ‘to. Ambulance sana… pero ako na lang ang nagdala. Ma’am Divina… hinimatay. Hindi makahinga.”

Si Konsehal.

At walang ibang makakatulong.

“Buksan mo ang makina,” sigaw ko habang kumakabog ang puso ko.

Agad kong sinilip ang problema—nanganganib ang makina sa tubig, kung hindi ko aayusin, hindi aabot sa ospital.

At sa unang pagkakataon sa buhay ko… ang talyer na gustong ipasara ng opisina niya, ngayon ay pag-aasa ng mismong may hawak ng kapalaran namin.

Sinagad ko ang lahat. Halos hindi ko naririnig ang kulog. Halos hindi ko maramdaman ang lamig ng ulan. Isang maling ikot, baka sumabog ang makina. Isang mali pang galaw, baka kami mismo ang madamay.

Pero sa wakas, umandar ang makina.

“Go! Bilisan mo!” sigaw ko sa tsuper.

At sa pag-andar ng SUV, ramdam ko ang pagpitik ng tadhana.
Parang may nagbago.

Kinabukasan, nagising akong may kumakatok.

Pagbukas ko, nandoon si Konsehal Divina. Nakasukbit ang payong, may ngiti na hindi ko pa nakikita sa kanya.

“Rodel… maraming salamat kagabi. Kung hindi dahil sa’yo…”

Hindi ko alam ang sasabihin.

Inabot niya ang isang folder.

“Pinag-usapan namin. Ibibigay sa inyo ang extension ng lupa. Wala munang demolition hangga’t hindi malinaw ang plano. At kung papayag ka… ikaw ang magiging opisyal na mekaniko ng barangay.”

Para akong nakalimot huminga.

“For community service, ha,” biro niya.
“Pero may honorarium. At may rekomendasyon din ako para sa scholarship ni Lenlen.”

Tumulo ang luha ko bago ko pa mapigilan.

“T-thank you po…”

“Hindi,” sagot niya. “Kami ang dapat magpasalamat. Noong bagyo… hindi ka nagdalawang-isip tumulong. Kahit galit ka sa akin.”

Ngumiti ako nang mahina.
“Hindi po ako galit. Naghahanap lang ng pag-asa.”

At sa unang pagkakataon sa napakatagal na panahon… naramdaman kong hindi na ako nakalubog. Meron pang laban. Meron pang bukas.

Mula noon, unti-unti kong inayos ang talyer.
Mas dumami ang suki.
Mas gumaan ang buhay namin.
Nakabayad kami kay Mang Delmar.
At si Lenlen—napasok sa scholarship program.

Isang araw, habang inaayos ko ang jeep ni Mang Temyong, nilapitan ako ni Bebang.

“O, mekanikong gwapo. Kamusta ang bagong buhay?”

Ngumiti ako.

“Hindi man marangya… pero mas magaan ang hinga ko ngayon. At higit sa lahat—hindi ko sinukuan ang talyer ni tatay. Hindi ko sinukuan ang sarili ko.”

Tumingin ako sa lumang karatula.

“Dito ako nagsimula,” bulong ko sa sarili.
“At dito ko napatunayan na minsan… dumarating ang milagro sa gitna ng bagyo.”

At kung mayroon mang aral na iniwan ng gabing iyon, ito ‘yon:

Kapag patuloy kang kumakapit, kahit sa pinakamapait na sandali… darating ang pagkakataong ilalaan talaga para sa’yo. At minsan, kailangan mo lang lakasan ang loob para tanggapin ang hamon ng tadhana.