Ang mainit na hangin ng Abril sa Batangas ay puno ng amoy ng langis at gasolina nang pumasok sa maliit na talyer ni Mang Tomas ang isang lalaking nakasuot ng mamahaling Armani suit. Ang mga mata ng bilyonaryong si Don Ricardo Villarosa ay puno ng paghamak habang tinitingnan ang lumang kagamitan sa buong paligid. Sa loob ng ilang minuto, ang buong barangay ay magiging saksi sa pinakamalaking kahihiyan ng kanyang buhay. Isang kahihiyan na magbubukas ng mga lihim na matagal nang nakabaon sa nakaraan.

Si Mang Tomas, 58 taong gulang, ay lumaki sa simpleng pamilya ng mga magsasaka sa Lipa City. Tatlumpu’t limang taon na siyang nagtatrabaho bilang mekaniko sa maliit niyang talyer sa tabi ng Provincial Highway. Ang kanyang mga kamay ay puno na ng kalyo, ang mukha ay sunog sa araw, at ang uniporme ay puno ng mantsa ng langis na hindi na matatanggal kahit ilang beses pang labhan. Pero sa likod ng simpleng hitsura, may dalang kaalaman si Mang Tomas na walang nakakaalam. Isang nakaraan na sadyang itinago niya upang mamuhay nang payapa sa probinsya. Mayroon siyang asawang si Aling Nena, 54, na nagtitinda ng pandesal at kape sa tabi ng talyer. Dalawa ang kanilang anak, si Maria na nag-nursing sa Maynila at si Carlo na nag-aaral pa ng automotive sa technical school. Simpleng buhay ang mayroon sila pero masaya.

Ang umaga na iyon ay nagsimula tulad ng usual. Nag-aayos si Mang Tomas ng tatlong sasakyan habang nakikinig sa radio na tumutugtog ng ’80s Classics. Si Aling Nena naman ay abala sa pagtitinda ng mainit na pandesal at barako coffee sa mga dumadaang driver. Mga 10 ng umaga nang marinig ni Mang Tomas ang malakas na ungol ng engine na papalapit. Hindi ito ordinaryong tunog. Ito ay tunog ng V12 engine, isang tunog na hindi karaniwan sa probinsya ng Batangas. Lumabas siya ng talyer at nakita ang isang pambihirang tanawin: isang Ferrari 812 Superfast na kulay rosso corsa red.

Huminto ang pinakabagong modelo na nagkakahalaga ng 45 milyong piso sa harapan ng kanyang maliit na talyer. Bumaba ang isang lalaking may edad na mga 55, matangkad, mestizo, nakasuot ng walang mantsa na Armani suit. Si Don Ricardo Villarosa, kilalang bilyonaryo at may-ari ng Villarosa Motor Group, ang pinakamalaking network ng Luxury Car Dealerships. Kasama niya ang kanyang assistant na si Brian, isang lalaking may edad na 30, laging tense at laging may dalang iPad.

Lumapit si Mang Tomas nang may ngiti. “Magandang umaga po, Sir. May maitutulong po ba ako?” Tumingin si Don Ricardo sa paligid nang may paghamak sa mata. “Talyer?” tanong niya nang may sarcasm. “Ito ang tinatawag mong talyer? Para kang gumagawa lang ng kariton sa tabi ng kalsada.” Naramdaman ni Mang Tomas ang init sa kanyang mukha pero ngumiti pa rin siya nang may respeto. “Simple lang po kami dito, Sir, pero maayos naman ang serbisyo.”

“Alam mo ba kung anong sasakyan ito?” putol ni Don Ricardo, tinuturo ang Ferrari. “Ito ang Ferrari 812 Superfast. Apatnapu’t limang milyong piso ang halaga nito. Mas mahal pa ito sa lahat ng nandito sa buong barangay ninyo. At alam mo ba kung bakit ako nandito sa impiyernong lugar na ito?” tumaas ang boses. “Dahil walang makapag-ayos nito. Dinala ko na sa lahat ng Ferrari service center sa Maynila, pinapunta ko ang mga engineers mula sa Europe pero walang makita ang problema. May kakaibang tunog. Nawawalan ng power.”

“Sinabi ng chief engineer ng Villarosa Service Center na may narinig siyang tungkol sa iyo,” patuloy ni Don Ricardo. “Na specialist ka raw sa mga mahihirap na problema. Kaya nandito ako. Pumunta pa ako sa probinsyang ito para patunayan na walang ordinaryong mekaniko ang makakaayos ng Ferrari. Walang provincial mechanic na katulad mo ang makakagawa nito.”

Lumapit si Mang Tomas sa sasakyan nang dahan-dahan. Hinawakan niya ang hood, parang hinahaplos ang isang mahal na alahas. Pumikit siya at nakinig sa tunog ng engine na naka-idle. “Pwede ko po bang buksan ang hood, Sir?” tanong niya nang may respeto.

Binuksan ni Mang Tomas ang hood at tumingin sa V12 engine na nasa harapan niya. Ang mga parte ay sobrang ganda, parang obra maestra ng engineering. Hinawakan niya ang iba’t ibang bahagi, sinilip ang mga connectors, tiningnan ang mga sensors. Pagkatapos ng tatlong minuto, tumayo siya at humarap kay Don Ricardo. “Sir, may nakita po akong problema,” sabi niya nang kalmado.

Tumawa nang malakas si Don Ricardo. “Tatlong minuto! Tatlong minuto at nakita mo na raw ang problema? Mga engineer ng Ferrari, experts na nag-training sa Italy, hindi makita pero ikaw, isang provincial mechanic na may mantsa ng langis, nakita mo agad? Joke ba iyan?”

“Hindi po joke, Sir,” sagot ni Mang Tomas. Ang boses ay matibay pero may respeto pa rin. “Ang problema ay nasa variable valve timing actuator ng bank one. May accumulation ng microscopic carbon deposits sa oil gallery na nagfi-feed ng hydraulic pressure doon. Hindi lalabas iyan sa OBD scanner kasi ang sensor reading ay normal pero ang actual hydraulic response ay delayed ng 0.3 seconds kaya may hesitation sa high rev at may kakaibang ticking sound sa engine.”

Natigilan si Don Ricardo. Ang mukha ay naging seryoso. “Anong sinasabi mo?”

“At may konting issue din po sa knock sensor calibration ng cylinder number six dahil siguro sa premium fuel na ginagamit ninyo, medyo mas mataas ang octane rating kumpara sa recommended,” dagdag ni Mang Tomas.

Namula ang mukha ni Don Ricardo sa galit. “Sinasabi mo na may alam ka tungkol sa Ferrari engineering? Ikaw? Isang walang pinag-aralan na provincial mechanic?”

“Pwede ko po bang subukan, Sir? Walang bayad. Kung mali ako, hindi niyo na ako babalikan. Pero kung tama ako…”

“Sige!” sigaw ni Don Ricardo. “Subukan mo! At kapag nabigo ka, ikaw mismo ang magsasabi sa buong barangay na isa kang ignorante!”

Bumalik si Mang Tomas sa ilalim ng hood. Kumuha siya ng maliit na tool, isang special wrench na ginawa niya mismo. Alam niya kung saan exactly ang variable valve timing actuator dahil memorize niya ang bawat parte ng engine na ito. Carefully niyang in-inject ang specialized carbon cleaner sa oil gallery. Pagkatapos, inayos niya ang knock sensor calibration gamit ang isang laptop na luma ang modelo pero may naka-install na software na kaunting tao lang ang nakakaalam.

Ilang minuto lang ang lumipas. Tumayo siya at sinarhan ang hood. “Tapos na po, Sir.”

Tumawa si Don Ricardo. “Tapos? Iyan lang? Wala kang ginawa kundi gumalaw-galaw diyan.”

“Subukan niyo pong paandarin, Sir,” sabi ni Mang Tomas.

Pumasok si Don Ricardo sa driver’s seat. Sinindihan niya ang engine. Ang tunog ay naiiba na. Wala nang kakaibang ticking sound. Ang idle ay sobrang smooth, parang humming ng isang orchestra. Nag-drive siya nang kaunti. Nag-accelerate sa highway. Bumalik. Ang mukha ay namutla.

“Paano?” bulong niya. Lumabas siya ng sasakyan. Ang mga mata ay malaki sa gulat. “Paano mo ginawa iyan?”

Ngumiti lang si Mang Tomas. “Experience po, Sir.”

“Imposible!” sigaw ni Don Ricardo. “Walang ordinaryong mekaniko ang may kayang gawin niyan. Sino ka ba talaga?” At doon nagsimula ang lahat. Ang tanong na iyan ang magbubukas ng isang lihim na matagal nang nakabaon.

Bago sumagot si Mang Tomas, may lumapit na matandang lalaki mula sa kabilang tindahan. Si Mang Eddie, 72 taong gulang, dating barangay captain at matagal nang kaibigan ni Mang Tomas. “Don Ricardo Villarosa, tama ba?” tanong ni Mang Eddie. Ang boses ay mababa pero matibay.

“Ako nga,” sagot ni Don Ricardo, medyo nalilito.

“Alam mo ba kung sino talaga ang taong kinakausap mo?” Tanong ni Mang Eddie. Ngumiti siya nang kaunti. “Baka kailangan mong maupo dahil mahaba ang kuwento.”

Tumingin si Don Ricardo kay Mang Tomas. Ang mukha ay puno ng pagtataka at kaunting takot. May mali. May sobrang mali sa sitwasyon na ito.

“Mang Tomas,” sabi ni Mang Eddie, “o dapat kong sabihin, Engineer Thomas Alejandro Reyes, dating Chief Design Engineer ng Ferrari Classic Division sa Maranello, Italy.”

Natigilan ang lahat. Ang katahimikan ay nakabitin sa hangin. Namutla si Don Ricardo. “Ano… ano ang sinasabi mo?”

Ngumiti si Mang Tomas pero ang ngiti ay may lungkot. “Matagal ko nang nakalimutan ang title na iyan, Mang Eddie.”

“Pero hindi ko nakalimutan,” sagot ni Mang Eddie. “Naaalala ko pa noong bumalik ka dito sa Batangas, 25 taon na ang nakararaan. Sinabi mong nais mo ng simple lang na buhay, malayo sa corporate world at politics ng luxury car industry. Nagretiro ka sa edad na 33 sa peak ng career mo para bumalik dito sa probinsya at maging simpleng mekaniko.”

Umupo si Don Ricardo sa hood ng Ferrari. Ang tuhod ay nanginginig. Ang mukha ay pula sa kahihiyan.

“Nagtrabaho si Mang Tomas sa Ferrari mula taong 1993 hanggang taong 2000,” patuloy ni Mang Eddie. “Kasama niya ang team na nag-design ng F550 Maranello at ng 360 Modena. Siya ang lead engineer sa development ng variable valve timing system na ginagamit ng Ferrari hanggang ngayon. Ang sistema na iyan, gawa niya.”

Lumapit si Brian, ang assistant, ang mukha ay namumutla rin. Binuksan niya ang iPad at nag-Google. Pagkatapos ng ilang segundo, namutla siya nang tuluyan. “Sir,” bulong niya kay Don Ricardo. “Totoo po. May article sa Automotive magazines. Thomas Alejandro Reyes, Chief Design Engineer, Ferrari Classic. May mga pictures pa. Awards. Patents.”

Tumayo si Mang Tomas at lumapit kay Don Ricardo. “Sir, hindi ko na ginagamit ang title na iyan dahil umalis ako sa industriya para maging simple lang,” sabi niya nang kalmado. “Pero ang kaalaman, ang experience, hindi mawawala. At ang respeto sa lahat ng tao, kahit saan nanggaling, kahit ano ang trabaho, iyan ang dapat nating paniwalaan.”

Yumuko si Don Ricardo. “Magkano po ba ang bayad?” tanong niya. Ang boses ay nanginginig.

“Libre po,” sagot ni Mang Tomas. “Pero sana po, matuto kayong rumespeto sa mga taong nagtatrabaho nang maayos, kahit anong level ng trabaho nila.” Pumasok si Don Ricardo sa Ferrari, nag-start ng engine at umalis nang mabilis.

Pero ang kuwento ay hindi doon nagtatapos. Sa mga susunod na araw, ang buhay ni Mang Tomas ay magbabago muli. Ang simpleng eksena sa maliit na talyer sa Batangas ay magiging trending sa social media at ang nakatago pang lihim tungkol sa koneksyon ni Don Ricardo at ng dating buhay ni Mang Thomas ay lalabas. May mas malalim pang ugat ang kuwentong ito.

Kinabukasan ng umaga, bumalik si Mang Tomas sa normal routine. Pero may pagkakaiba ngayon. Ang mga kapitbahay ay tumitingin sa kanya nang iba, parang celebrity. Pero tumanggi si Mang Tomas sa mga offer ng trabaho sa Maynila. “Masaya na ako dito,” sabi niya. “Simple lang ang buhay, payapa at kasama ko ang pamilya ko.”

Bandang 10 ng umaga, may dumating na puting Mercedes-Benz S-Class sa harapan ng Talyer. Bumaba ang isang lalaking may edad na 48, matangkad, may salamin, nakasuot ng business casual. “Engineer Reyes?” tanong niya.

Natigilan si Mang Tomas. “Hindi na ako engineer,” sagot niya. “Simpleng mekaniko na lang ako.”

“Ako si Atty. Ramon Delgado, Corporate Lawyer,” sabi ng lalaki. “Kinatawan ako ng isang grupo ng investors na interesado sa inyo. Hindi ito tungkol sa business offer.”

Napatigil si Mang Tomas. “Ito ay tungkol sa imbestigasyon. Tungkol kay Don Ricardo Villarosa at sa Villarosa Motor Group.”

Umupo si Mang Tomas sa maliit na bench. “Ilang taon na kayong retired sa industriya?” tanong ni Atty. Delgado. “25,” sagot ni Mang Tomas. “At sa loob ng 25 taon na iyan, may alam ba kayo tungkol sa operations ng Villarosa Motor Group?”

“Mayroon,” sagot ni Mang Tomas. Mayroon siyang nalalaman. Mga kuwento mula sa dating mga kasama sa industriya, mga nag-email sa kanya, mga nagrereklamo.

“Pwede bang makipag-usap sa inyo nang private?” Tumango si Mang Tomas. Pumasok silang dalawa sa loob ng maliit na opisina ng Talyer.

“Engineer,” sabi ni Atty. Delgado, binuksan ang attaché case na puno ng dokumento. “Ang Villarosa Motor Group ay hindi lang simpleng dealership. May suspicion kami na may malaking fraud na nangyayari. Mga client ay overcharged. Ang mga part na imported daw ay counterfeit lang pala. At ang pinakamalaking problema, ang claims ni Don Ricardo na certified Ferrari dealer daw siya. Pero based sa investigation namin, hindi siya officially authorized ng Ferrari S.p.A. Ang dealership niya ay gray market lang. Walang direct certification mula sa Italy.”

Napamulagat si Mang Tomas. “Ano? Imposible iyan.”

“Exactly. Ang ginawa niya ay nag-register lang ng business name na may Ferrari sa documentation, nag-import ng units through third party brokers at nag-claim na authorized siya.” Namuo ang galit sa dibdib ni Mang Tomas. Hindi dahil sa personal na dahilan. Kundi dahil sa libo-libong customer na na-scam.

“Bakit ako?” tanong niya.

“Dahil ikaw lang ang may credibility,” sagot ni Atty. Delgado. “Ikaw ang dating chief engineer ng Ferrari. Ang testimony mo, ang technical knowledge mo ay magiging susi sa kaso. At dahil trending ka ngayon sa social media, ang boses mo ay maririnig.”

Ito ay malaking responsibilidad. Ito ay magrereboka sa payapang buhay na mayroon siya. Pero ito rin ay tungkol sa hustisya. “Ano ang kailangan niyong gawin?” tanong niya.

“Una, technical assessment sa service records. Pangalawa, testimony tungkol sa authorization process ng Ferrari. At pangatlo, kung pwede, inspection ng facilities nila.”

Huminga nang malalim si Mang Tomas. “Kapag ginawa ko ito, magiging public ang lahat. Babalik ang dating identity ko.”

“Alam ko,” sagot ni Atty. Delgado. “Pero minsan ang calling ay bumabalik sa atin, at minsan ang hustisya ay mas mahalaga kaysa sa privacy.”

Tumango si Mang Tomas. “Sige, gagawin ko.”

Pero habang nagsisimula ang proseso ng paglalantad ng katotohanan, sa Makati naman, si Don Ricardo Villarosa ay nakaupo sa harap ng malaking mahogany desk. Ang mukha ay namumula sa galit.

“Paano nangyari ito?” sigaw ni Don Ricardo. “Paano naging viral ang video na iyan? Ngayon, millions na ang views. Trending na ang hashtag na #HumbleMechanicGenius at #BillionaireHumiliated.”

“Sir, nag-research kami,” sabi ng chief technical officer. “Totoo ang sinabi ni Mang Eddie. Si Thomas Alejandro Reyes ay dati ngang chief design engineer ng Ferrari Classic Division. May patent siya sa variable valve timing system.”

“Bakit siya nandoon? Bakit siya nag-retire at naging simpleng mekaniko?” tanong ni Don Ricardo.

“Personal reasons daw, Sir. Pero ang importante, ang credibility niya. Kung magsasalita siya against sa company, magiging malaking problema.”

“Ano ang pwede nating gawin?” tanong ni Don Ricardo.

“Sir, may dalawang option,” sagot ng corporate lawyer ni Don Ricardo, si Atty. Gerardo Santos. “Una, pwede nating subukan na mag-settle privately. Mag-alok ng compensation para hindi siya magsalita. Pangalawa, pwede nating subukan na i-discredit siya.”

“Sige, puntahan niyo si Reyes. Mag-alok ng deal. Sampung milyong cash kapalit ng katahimikan niya. At sabihin na kung tumanggi siya, papahirapan natin ang buhay niya.”

Kinabukasan, bandang 3 ng hapon, dumating si Atty. Gerardo Santos sa talyer ni Mang Tomas. Bumaba siya ng Mercedes-Benz E-Class. “Engineer Reyes,” sabi niya. “Kinatawan ako ni Don Ricardo Villarosa. May dala akong alok.”

Tumigil si Mang Tomas sa ginagawa at tumingin sa abogado. “Anong klaseng alok?”

Lumapit si Atty. Santos at binuksan ang briefcase. Sa loob ay may envelope na puno ng pera. Milyong piso cash. “Kapalit ng katahimikan ninyo. Kapalit ng hindi ninyo pagbanggit ng nangyari, ng hindi ninyo pag-testify laban sa Villarosa Motor Group.”

Tumingin si Mang Tomas sa pera. Milyong piso. Sapat na para sa lahat. Pero tumingin din siya sa labas ng Talyer kung saan nakita niya si Aling Nena. Si Mang Eddie. Ang mga kapitbahay. Mga taong umaasa sa hustisya.

“Hindi ko tatanggapin,” sagot niya.

Natigilan si Atty. Santos. “Engineer, sampung milyong piso po iyan! Kung hindi ninyo tatanggapin ito, magiging mahirap ang buhay ninyo. Maraming paraan si Don Ricardo para pahirapan kayo. Legal cases, business permits, tax audits.”

“Gawin niya,” sagot ni Mang Tomas. Ang boses ay matibay. “Pero hindi ako matatakot. Dahil ang tama ay tama at ang mali ay mali. At walang pera, walang banta ang makakapagpabago noon.”

Nagsara si Atty. Santos ng briefcase at umalis nang galit. Pero alam ni Mang Tomas na ang tunay na laban ay magsisimula pa lang.

Kinagabihan ng araw na iyon, habang naglilinis si Mang Tomas ng talyer, tumunog ang cellphone niya. Unknown number. “Engineer Reyes,” sabi ng boses sa kabilang linya. “Mag-ingat ka. May naghihintay sa iyo. Si Villarosa ay konektado sa mga malalaking tao. Politicians, syndicate fixers. Mag-ingat ka sa susunod na araw.” Naputol ang tawag.

Kinabukasan, dumating ang babala. Bandang 8:00 ng umaga, habang nagbubukas si Mang Tomas ng talyer, nakita niya ang pinto. May spray paint na nakalagay: UMALIS KA DITO O PAPATAYIN KA NAMIN.

Lumapit si Aling Nena. Ang mukha ay namumutla. “Mahal. Ano ito?”

“Banta,” sagot ni Mang Tomas. “Pero hindi tayo susuko.”

Tumawag siya kay Atty. Ramon Delgado. “Atty. Delgado,” sabi niya, “handa na akong mag-testify pero kailangan niyo akong protektahan, ako at ang pamilya ko.”

“Gagawin namin lahat,” sagot ni Atty. Delgado. “Magfa-file kami ng case agad para ma-establish ang legal protection.”

Simula noon, naging mabilis ang takbo ng mga pangyayari. Nag-file si Atty. Delgado ng formal complaint sa SEC at sa iba pang regulatory bodies tungkol sa fraudulent operations ng Villarosa Motor Group. Sumama si Mang Tomas sa inspections, nag-provide ng technical testimony at nag-review ng service records. Ang findings ay nakakagulat. Halos kalahati ng service claims ng Villarosa ay fraudulent. Mga parts na sinasabing imported ay counterfeit lang mula sa China. At ang pinakamalaking discovery, ang authorization documents ng Villarosa bilang Ferrari dealer ay peke.

Pero habang ginagawa ang investigation, lumala ang threats. May nagpakawala ng rumor sa barangay na daw criminal si Mang Tomas. May threatening text sa cellphone ni Aling Nena, ni Maria sa Maynila, kahit sa school ni Carlo. Isang gabi, may sumubok na pumasok sa bahay nila.

Alam ni Mang Tomas na kailangan niyang mabilis kumilos. Kailangan niyang palakasin ang kaso. At kailangan niyang maprotektahan ang pamilya. Pero sa gitna ng lahat ng ito, may dumating na unexpected na tulong.

Isang hapon, may tumawag kay Mang Tomas. Isang babae. “Engineer Reyes,” sabi niya. “Ako si Ms. Carla Rodriguez, journalist mula sa ABS-CBN Investigative Unit. Narinig ko ang tungkol sa kaso ninyo. Interesado kami na gumawa ng investigative report.”

“Gusto naming mag-interview sa inyo. Gusto naming tingnan ang ebidensya at gusto naming mag-undercover investigation sa Villarosa Motor Group. Kung papayag kayo, pwede naming i-expose ang lahat sa National Television.”

Napaisip si Mang Tomas. Media exposure ay double-edged sword. Pwedeng makatulong, pwedeng mas makapagpahirap. Pero alam niya rin na ito ay paraan para maprotektahan ang sarili. Kapag public na ang kaso, mahirap na gawin ng Villarosa ang masasamang plano. “Sige,” sagot niya, “Gagawin ko.”

Simula noon, ang investigation ay umabot na sa national level. Ang team ni Ms. Rodriguez ay nag-conduct ng undercover operations sa Villarosa Service Centers. Nag-hire sila ng actors na nagpanggap na customer, nagdala ng sasakyan na walang problema at tiningnan kung ano ang sasabihin ng mechanics. Ang resulta ay nakakalungkot. Sinabihan ang customer na maraming problema ang sasakyan, kailangan ng malaking repairs na aabutin ng P200,000 ang gastos. Pero ang totoo, walang problema. Scam.

At hindi lang iyon. Nakuha nila ang internal emails ng Villarosa Motor Group na nag-i-instruct sa staff na mag-upsell kahit hindi kailangan, na mag-deny ng warranty claims at na mag-threaten ng customer na nagreklamo. Lahat ng ito ay na-document, na-video at ready na para sa broadcast.

Isang gabi, si Don Ricardo Villarosa ay nag-post sa social media. Isang long post puno ng galit at pag-atake. Ang post ay nagsasabing si Mang Tomas ay isang fraud at ang credentials niya ay peke. Nag-threaten din siya ng libel case. Ang post ay nag-viral din pero hindi tulad ng inaasahan ni Don Ricardo. Ang mga comment ay overwhelmingly negative sa kanya.

At pagkatapos ng dalawang araw, nag-air na ang investigative report sa ABS-CBN Prime Time. Ang title: The Ferrari Fraud: How a Billionaire Scammed Millions. Ang buong bansa ay nanonood. Ang report ay complete. May undercover videos, may documentary evidence at may testimony ni Mang Tomas. Ang public reaction ay intense.

Kinabukasan, nag-file na ang NBI ng formal charges. Nag-issue ang DTI ng cease and desist order sa Villarosa Motor Group. Nag-anunsyo ang BIR na mag-conduct ng tax audit. At ang Ferrari S.p.A. sa Italy ay nag-issue ng public statement na si Don Ricardo Villarosa ay hindi authorized dealer at na magsasampa sila ng legal action. Ang imperyong itinayo ni Don Ricardo ay bumagsak sa loob ng isang linggo.

Pero hindi pa tapos ang kuwento. Dahil ang tunay na confrontation, ang huling paghaharap ay magaganap pa sa isang lugar na hindi inasahan ng lahat.

Sa loob ng ilang linggo, si Mang Tomas ay naging simbolo ng katapangan. Ang talyer niya sa Batangas ay dinarayo na ng media at ng mga customer na gusto lang magpa-picture. Si Don Ricardo naman ay nagtago. Ang mga bank account niya ay na-freeze. Ang kanyang ari-arian ay kinumpiska. Ang kanyang pangalan ay naging kasingkahulugan ng pandaraya.

Isang hapon, habang nag-aayos si Mang Tomas ng isang lumang Toyota Tamaraw—ang parehong kotse na inaayos niya noong araw ng pagbisita ni Don Ricardo—may pumasok sa talyer. Isang lalaki, hindi na nakasuot ng Armani suit, kundi isang simpleng, gusot na polo at pantalon. Ang kanyang mukha ay payat at matanda na. Si Don Ricardo Villarosa.

Tahimik siyang lumapit kay Mang Tomas. Walang kasamang assistant, walang bodyguard. Walang Rolex Daytona.

“Engineer Reyes,” mahina niyang sabi. Hindi na naghahanap ng paghamak.

“Don Ricardo,” sagot ni Mang Tomas. Ang boses ay kalmado.

“Wala na ako,” sabi ni Don Ricardo. “Ang lahat, kinuha na nila. Ang pamilya ko, iniwan ako. Ang company, wala na. Ang lahat ng pinaghirapan ko, naglaho.”

“Ang pinaghirapan niyo, Don Ricardo, ay nakatayo sa pundasyon ng kasinungalingan,” sabi ni Mang Tomas. “At ang kasinungalingan, sa huli, ay babagsak.”

“Bakit?” tanong ni Don Ricardo, puno ng pagsisisi. “Bakit hindi mo tinanggap ang sampung milyon? Naging simple ka na lang sana, at ako, tahimik akong nagpatuloy.”

Tumingin si Mang Tomas sa kanya nang diretso sa mata. “Dahil ang value ng integrity, Don Ricardo, ay hindi nabibili ng sampung milyong piso. At ang respeto—iyong respeto na hinahanap mo mula sa akin noon, ay isang bagay na dapat mong kikitain, hindi binibili o kinukuha sa pamamagitan ng paghamak.”

“Alam mo ba kung bakit ako nag-retire?” tanong ni Mang Tomas, dahan-dahan. “Nagtrabaho ako sa Ferrari sa loob ng pitong taon. Araw-araw, hinahawakan ko ang pinakamagagandang engine sa mundo. Pero habang tumatagal, nakikita ko ang corruption, ang politics, ang pandaraya. Nakita ko kung paano ginagawang commodity ang passion ko. At isang araw, tinanong ko ang sarili ko: Mas mahalaga ba sa akin ang title at pera, o ang kapayapaan at integridad? Pinili ko ang pangalawa.”

Lumapit si Mang Tomas sa tool cabinet at kumuha ng isang wrench. “Dito, sa simpleng talyer na ito, nakikita ko ang purity ng engineering at service. Ang kaligayahan ng isang driver na maayos ang kotse niya. Iyon ang totoong halaga.”

“Patawarin mo ako, Thomas,” sabi ni Don Ricardo. “Patawarin mo ako sa ginawa ko sa iyo. Sa business namin. Sa mga taong na-scam.”

“Hindi ako ang dapat mong hingan ng tawad, Don Ricardo,” sagot ni Mang Tomas. “Ang mga taong na-scam. Ang mga customer na pinaglaruan mo ang tiwala. Ang Diyos.”

Tumalikod si Don Ricardo at naglakad palabas ng talyer. Tahimik. Walang nagpaalam. Walang pumigil. Ang bilyonaryo na naghari sa luxury car industry ay naging isang simpleng tao na lang, dala-dala ang bigat ng kanyang kasalanan.

Sa mga sumunod na araw, lumabas ang balita na sumuko na si Don Ricardo Villarosa sa NBI. Ang pag-amin niya ay nagbigay-daan sa pagbawi ng mga ninakaw na pera at sa paglilinis ng corporate world.

Ang buhay ni Mang Tomas ay hindi na naging normal. Ang kanyang kwento ay nagbigay inspirasyon. Pero nanatili siya sa Batangas. Tumanggi siya sa lahat ng offer na bumalik sa corporate world o sa Ferrari. Masaya na siya bilang chief mechanic ng talyer niya.

Isang hapon, habang nagtitimpla si Aling Nena ng kape, lumapit si Mang Tomas at niyakap ang kanyang asawa. “Mahal,” sabi ni Aling Nena. “Hindi mo na kailangang magtrabaho nang ganyan. May pera na tayo.”

Ngumiti si Mang Tomas. “Ang trabaho ko, Mahal, ay hindi para sa pera. Ito ay para sa kapayapaan. At masarap sa pakiramdam na alam kong, sa gitna ng lahat ng kaguluhan, nanalo ang simple at tapat na serbisyo. Nanalo ang hustisya.”

Ang talyer ay nanatiling maliit, puno ng mantsa ng langis, at simpleng-simple. Ngunit ito ang naging simbolo ng katotohanan at integridad sa buong bansa. At si Engineer Thomas Alejandro Reyes, ang dating Chief Design Engineer ng Ferrari, ay masayang namuhay bilang simpleng Mang Tomas, ang mekaniko ng Batangas, na ang tanging reward ay ang smooth na tunog ng bawat engine na umaalis sa kanyang talyer.