Habang papalapit ang pagtatapos ng taon, mas lalong umiigting ang usapin tungkol kay Senador Ronald “Bato” dela Rosa at ang diumano’y arrest warrant na inihain ng International Criminal Court (ICC) kaugnay ng mga kaso hinggil sa war on drugs noong nakaraang administrasyon. Sa gitna ng mga balitang ito, hindi nakikita sa publiko ang senador ng halos isang buwan, dahilan upang mas marami pang tanong ang mabuo kaysa sagot.

Nagsimula ang panibagong sigalot nang sabihin ni Ombudsman Boying Remulla na mayroon umano siyang “soft copy” ng warrant of arrest laban kay De la Rosa. Ayon sa kaniya, naka-save pa raw ito sa kaniyang cellphone, ngunit hindi ito maaaring gamitin bilang opisyal na basehan para sa anumang pag-aresto. Sinabi rin niya na huling ulat umano ng kanilang tanggapan ay nasa Pampanga ang senador—isang pahayag na nagbigay ng panibagong direksiyon sa usapin ng umano’y pagtatago ni Bato.

Hindi nagtagal, naglabas ng Facebook post ang dating presidential spokesperson na si Atty. Harry Roque, kung saan sinabi niyang inilabas na ng ICC ang arrest warrant laban sa senador. Kasama ng post ang payo—na huwag umanong “magpapa-kidnap”—isang pahayag na lalo pang nagpasiklab ng diskusyon online. Sa kabila ng mga banat, giit ng kampo ni De la Rosa: walang opisyal na abiso mula sa ICC, at hindi maaaring arestuhin ang senador sa ngayon.

Dagdag pa ng abogado ni dating Pangulong Rodrigo Duterte na si Atty. Nick Kauffman, wala raw siyang natatanggap na kumpirmadong dokumento mula sa ICC tungkol sa warrant. Gayunman, mariin pa ring naninindigan si Remulla na totoo ang dokumentong hawak niya—bagaman hindi pa ito opisyal na ipinapadala sa pamahalaan. Samantala, sinabi rin ng ICC na kung wala sa kanilang official communication channels ang balita, hindi ito maaaring kilalaning kumpirmado.

Ang mas nakapagtataka, ni ang mismong abogado ni De la Rosa ay hindi alam umano kung nasaan ang senador. Tanging ang asawa lamang daw nito ang nakakausap niya. Ang ganitong sitwasyon ay lalong nagpalakas sa hinalang maaaring umiwas sa publiko si Bato habang hindi pa nalilinawan ang usapin.

Sa gitna ng mga haka-haka, bumalik sa publiko ang mga lumang pahayag ni De la Rosa—lalong lalo na ang panayam niya kay Karen Davila, kung saan sinabi niyang handa niyang ialay ang kaniyang buhay para kay Rodrigo Duterte at kaya raw niyang “sumalo ng bala” para sa dating pangulo. Ngayon, may ilan ang nagtataka kung bakit umano tila mas pinili niyang hindi humarap sa publiko sa panahon na pinakakailangan siya ng kaniyang dating komandante.

Sa kabilang banda, hindi rin matatawaran ang bigat ng mga isyung kaakibat ng ICC investigation. Ang mga alegasyon ay may kinalaman sa malawakang paglabag sa karapatang pantao sa panahon ng war on drugs—isang masalimuot na usaping hanggang ngayon ay patuloy pa ring pinagdedebatehan sa loob at labas ng bansa. Ayon sa ilang legal experts, posible umanong ipasa ng Pilipinas ang isang akusado sa ICC kung ang kaso ay sakop ng International Humanitarian Law Act—isang batas na ipinasa noong 2009.

Habang nagpapatuloy ang pagtatalo, hindi maikakaila na mabigat ang epekto ng sitwasyon sa mga tagasuporta ng dating administrasyon. Ang ilang DDS at Duterte supporters ay nahahati sa pananaw: dapat bang ipaglaban si Bato hanggang dulo, o dapat ba niyang panindigan ang kaniyang papel sa war on drugs, lalo’t malinaw naman na siya ang dating PNP chief na unang tumanggap ng mga direktiba noon?

Ang iba namang kritiko ay naghahayag na ang katahimikan ng senador ay hindi tugma sa matapang na imahe na ipinakita niya noong siya’y nasa harap ng kamera at mikropono. Noon, puno siya ng paninindigan. Ngayon, maraming nagtataka kung bakit tila hindi niya kayang harapin ang parehong kumpiyansa ang sitwasyong umiikot sa kaniya.

Samantala, hindi rin maikakailang marami ang nakikiramdam sa magiging tugon ni dating Pangulong Duterte. Kasalukuyan din siyang nasa gitna ng usapin tungkol sa ICC—at ayon sa ilang ulat, nahihirapan umano sa mental at emosyonal na aspeto ang dating pangulo habang inaantabayanan ang susunod na hakbang ng korte.

Sa puntong ito, malinaw na wala pang tiyak na direksyon ang sitwasyon. May mga nagsasabing patunay lamang ang katahimikan ni De la Rosa na may kinatatakutan siya. May mga nagpupunto rin na kung talagang walang dapat ikabahala, dapat ay humarap siya sa publiko at linawin ang lahat. Ngunit sa ngayon, nananatiling palaisipan ang kaniyang kinaroroonan.

Kung ano man ang totoo—warrant man ito o hindi—isang bagay ang tiyak: ang isyung ito ay hindi lamang tungkol kay Bato. Tumitimo ito sa mas malaking usapin ng pananagutan, kapangyarihan, at dangal, lalo na sa mga lider na minsang itinaas ng publiko.

Habang lumalalim ang imbestigasyon, patuloy na nagbabantay ang taumbayan. At hanggang hindi nagiging malinaw ang estado ng senador, patuloy na mabubuhay ang tanong: haharap ba siya, o mananatili sa dilim?