Hindi talaga magpapaapi ang mga Pilipino. Gagawin nila ang lahat upang itaas ang bandera ng kanilang sariling bansa. Ngunit paano kung ang hamon ay dumating sa pinakadiwa ng kanilang kakayahan?

Sa loob ng Iron Fist Gym, mabigat ang hangin. Amoy pawis at alikabok na matagal nang nanunuot sa lumang gym pantsimbag, at sa isang sulok, nakayuko si Ronron, 25 taong gulang sa papel, ngunit ang kanyang mga mata ay tila hindi pa lumalampas sa edad na walo. Sa bawat galaw ng kanyang manipis na walis, tinutulak niya ang mga dumi at tuyong dahon mula sa labas, parang ang bawat walis ay isang paraan upang maitago ang sarili.

“Huy, Ronron! Bilisan mo nga diyan!” sigaw ni Mando, isang boksingero na may matigas na katawan at malakas na boses. “Bagal-bagal ka naman kumilos!”

Tahimik lang si Ronron. Ang bawat galaw niya ay tila preprogram, walang emosyon, walang buhay. Lumapit si Dante, isa pang boksingero, at nagtatawanan silang dalawa. “Ano kaya kung sumuntok ka, Ronron? Baka ang hangin lang ang masuntok mo.”

Ngunit sanay na si Ronron sa ganitong uri ng pangungutya. Sanay siyang maging target ng biro at pang-aasar. Ang mundo niya ay tahimik, walang ingay, walang galaw, maliban sa paulit-ulit na pagwawalis. Ang Iron Fist Gym na dating pugad ng kanyang ama ay ngayo’y parang bilangguan ng kanyang pagkatao.

“Hayaan niyo na ‘yan si Ronron,” sabi ni Coach Leo, ang matandang trainer ng gym. “May sariling mundo siya, at hindi na yata magbabago.”

Ang alaala ng ama ni Ronron, si Mang Tonyo, ay patuloy na nananahan sa kanyang isipan. Dati siyang nakasabit sa likuran ng ama, pinapanood ang bawat galaw nito sa ring. Ngunit nang mawala ang ama at umalis ang kanyang ina, nagbago ang lahat. Ang ning sa kanyang mga mata ay napalitan ng kawalan at kalungkutan.

Isang araw, pumasok sa gym si Rage, isang Amerikanong lumaki sa Pilipinas. Malaki, may blanched na buhok, at may mga braso na puno ng tato, suot ang mamahaling sportswear. “Ako ang Diyos ng ring!” sigaw niya, at bumalot ang bawat salita sa pangungutya. “Saan na ang mga Pinoy na malalakas? Puro kayo yabang sa labas, pero duwag pagdating sa ring.”

Tahimik na nakatingin si Ronron sa sahig, ngunit bawat insulto ay tumagos sa kanyang puso. Ang kanyang ama ay hindi kailanman nagpapaapi. Ang dugo ng isang tunay na mandirigma ay dumadaloy sa kanyang mga ugat.

“Hoy janitor, gusto mo bang sumubok?” sigaw ni Rage, sinamahan ng pagtawa ng mga boksingero. Ngunit sa halip na yumuko at umalis, dahan-dahang itinaas ni Ronron ang kanyang ulo. Ang kanyang mga mata na dati puno ng kawalang malay ay ngayon may kakaibang ningas ng determinasyon.

“Lalaban ako,” mahinang sabi ni Ronron. Ang katahimikan ng gym ay tila nagbalot sa bawat salita. Lahat ay nagulat. Ang tahimik na janitor, ang isinisiwalat nilang isip-bata, ay biglang nagkaroon ng boses.

Pumasok si Ronron sa ring, bawat hakbang ay may bigat ng alaala ng ama. Sa una, puro depensa lamang. Binuo niya ang bawat galaw na instinktibo—umiwas sa bawat suntok ni Rage, hinahanda ang sarili para sa tamang panahon. Ang bawat hakbang at pagkilos ay nagmula sa alaala ni Mang Tonyo, sa bawat tamang pustura at footwork na naituro sa kanya.

Round two, nagbago ang lahat. Isang suntok na halos tumama kay Ronron ay hindi niya iniiwasan, sa halip, bumalik ang lakas ng kanyang ama sa kanyang mga kamao. “Hindi na ako iiwas. Oras na para lumaban!” sigaw niya, at sa sandaling iyon, natigilan ang lahat.

Isang kaliwang hook, isang right straight, at isang uppercut na tumama sa panga ni Rage—boom! Patumba si Rage sa canvas. Tahimik ang gym. Walang makapaniwala. Ang janitor na tinatawag na isip-bata ay tinalo ang mayabang na Amerikanong lumaki sa Pilipinas.

Palakpakan at sigawan ang sumunod. Ang pangalan ni Ronron ay umaalingawngaw sa buong gym. Ang kayabangan ni Rage ay nawala. Ang isang tahimik na Pilipino, sanay sa pang-aapi at pangungutya, ay ipinatupad ang dangal ng kanyang ama at ng sariling bayan.