Sa isang tahimik na baryo kung saan magkakakilala ang halos lahat, kilala si Daniel bilang isang tahimik ngunit masipag na lalaki. Isa siyang karaniwang empleyado, simple ang pamumuhay, at buong puso ang iniaalay sa kanyang pamilya. Ang mundo niya ay umiikot lamang sa kanyang asawa na si Mara—ang babaeng minahal niya mula pa noong sila’y magkakilala sa kolehiyo—at sa anak na sabik nilang hinihintay.

Walong buwan nang buntis si Mara. Malapit na sanang matupad ang pangarap nilang maging ganap na pamilya. Nakaayos na ang maliit na kuwarto ng sanggol, nakahanda na ang mga damit, at halos araw-araw ay magkahawak-kamay nilang pinaplano ang kinabukasan. Ngunit sa isang iglap, gumuho ang lahat.

Isang gabi, biglang nakaramdam ng matinding pananakit si Mara. Dinala siya ni Daniel sa pinakamalapit na ospital, nanginginig ang mga kamay at halos hindi makahinga sa kaba. Ilang oras ang lumipas bago lumabas ang doktor—at ang balitang dala nito ay parang kutsilyong tumusok sa dibdib ni Daniel. Hindi na kinaya ni Mara. Maging ang sanggol ay hindi naisalba.

Sa loob ng silid ng ospital, napatirapa si Daniel sa sahig. Hindi niya alam kung paano uuwi, paano haharapin ang umagang darating na wala na ang babaeng bumuo ng kanyang mundo. Sa isang araw, nawala ang asawa niya, ang anak niya, at ang kinabukasang sabay nilang pinangarap.

Ilang araw matapos ang libing, naging tahimik ang bahay. Ang kuwartong inihanda para sa sanggol ay nanatiling sarado. Hindi niya kayang pumasok. Ang bawat sulok ng bahay ay puno ng alaala—tawa ni Mara, mga pangarap nilang dalawa, at ang katahimikan na mas masakit pa sa anumang ingay.

Lumipas ang mga linggo, hanggang sa isang umaga, nagpasya si Daniel na bumisita sa puntod ni Mara. May dala siyang bulaklak at isang maliit na laruan na sana’y para sa kanilang anak. Mabigat ang bawat hakbang niya sa sementeryo, tila ba bawat metro ay bumabalik ang sakit na pilit niyang tinatakasan.

Pagdating niya sa puntod, huminto siya sa paghinga.

May sariwang bakas ng paa sa lupa. May mga bulaklak na hindi niya inilagay. At sa gitna ng puntod, may isang maliit na kumot na pambata—maingat na nakatiklop.

Nanlaki ang mga mata ni Daniel. “Sino ang nagpunta rito?” bulong niya sa sarili. Walang sinabi ang caretaker tungkol sa ibang bumibisita. Wala rin siyang kamag-anak na alam na pumupunta roon nang lihim.

Bumalik siya kinabukasan. Naroon pa rin ang mga bulaklak—mas sariwa pa. May dagdag pang maliit na teddy bear. Sa ikatlong araw, may kandilang sindi, tila ba may nagdasal kamakailan lang.

Hindi na siya mapakali. Kinausap niya ang matandang caretaker ng sementeryo, na sa una’y nag-alinlangan ngunit kalaunan ay nagsalita rin.

“May babae po,” sabi ng matanda. “Madalas siyang pumunta rito sa gabi. Tahimik lang. May dalang sanggol.”

Parang tinamaan ng kidlat si Daniel. “Sanggol?” nanginginig niyang tanong.

Tumango ang matanda. “Opo. Buhay ang bata.”

Namutla si Daniel. Hindi iyon posible. Sinabi ng doktor na wala nang nakaligtas. Ngunit ang mga bakas sa puntod, ang mga gamit ng sanggol—hindi iyon gawa-gawa ng imahinasyon.

Sa gabing iyon, nagbalik si Daniel sa sementeryo. Nagtago siya sa likod ng isang malaking puno, hinihintay ang babaeng sinasabi ng caretaker. Mahaba ang oras na lumipas, ngunit hindi siya umalis.

Hanggang sa may marinig siyang mahinang iyak.

Mula sa dilim, lumitaw ang isang babaeng balot ng lumang jacket, may karga-kargang sanggol. Huminto ito sa puntod ni Mara, inilapag ang sanggol sa isang maliit na banig, at nagsimulang magdasal.

Hindi na napigilan ni Daniel ang sarili. Lumabas siya sa kanyang pinagtataguan. “Sino ka?” nanginginig niyang tanong, ngunit hindi galit—puno ng takot at pag-asa.

Napaatras ang babae, halatang gulat. Ngunit nang makita niya ang mukha ni Daniel, napaluha siya. “Ikaw ang asawa ni Mara,” mahinang sabi nito.

Doon niya nalaman ang katotohanan.

Ang babaeng iyon ay isang nars sa ospital noong gabing namatay si Mara. Sa gitna ng kaguluhan at kakulangan sa gamit, may isang sanggol na ipinanganak—mahina, ngunit humihinga. Dahil sa isang malagim na pagkakamali at kakulangan sa dokumento, inakalang wala nang nakaligtas.

Ang nars ang nag-alaga sa sanggol, takot na takot na baka mawala ito sa sistema o mapunta sa maling kamay. Sa tuwing dinadalaw niya ang puntod ni Mara, ipinapangako niyang aalagaan ang anak nito.

Lumapit si Daniel, nanginginig ang mga kamay. Tiningnan niya ang sanggol—ang mga mata nito, ang hugis ng mukha, ang munting kamay na mahigpit na nakakapit sa kumot.

Parang bumalik ang tibok ng puso niya.

Sa gabing iyon, hindi na umuwi ang sanggol sa nars.

Matapos ang mga pagsusuri, DNA test, at legal na proseso, napatunayang anak nga nina Daniel at Mara ang bata. Pinangalanan niya itong Mikaela—pangalan na minsang binanggit ni Mara habang sila’y nagpaplano ng kinabukasan.

Hindi na maibabalik ang pagkawala ni Mara. Hindi mawawala ang sakit at pangungulila. Ngunit sa bawat ngiti ni Mikaela, sa bawat iyak at halakhak nito, may bahagyang liwanag na pumapasok sa puso ni Daniel.

Madalas pa rin siyang bumisita sa puntod ng asawa—ngunit hindi na siya nag-iisa. Kasama niya ang sanggol, dala ang parehong bulaklak, parehong laruan. At sa katahimikan ng sementeryo, natutunan niyang kahit sa gitna ng pinakamalalim na lungkot, may mga himalang tahimik na naghihintay na mabunyag.