Ang Sumpa ng Badge: Paano Ang Pinagkakatiwalaan, Naging Berdugo—Isang Krimen na Sementado sa Katahimikan

Mag-ingat sa mga unipormeng pinagkakatiwalaan mo. Sa kuwentong ito, ang pagtataksil ay nagkakahalaga ng milyun-milyong piso, at ang ebidensya ay sementado, silyado, at natagpuan sa loob ng isang bakal na tangke sa Laguna. Gaano ka katagal magtitiwala sa taong may suot na badge kung ang kapalit pala ay ang sarili mong buhay?

Enero 2012, Lungsod Quezon. Ang simoy ng taglamig ay naghahatid ng karaniwang ingay sa isang eksklusibong subdibisyon. Ngunit ang araw na iyon ay hindi naging karaniwan. Nagpaalam ang isang mayamang negosyante sa kanyang asawa para sa isang meeting. Ngunit hindi na siya muling nakauwi.

Ang negosyanteng iyon ay si Grace Chuatan, isang 46 na taong gulang na Filipino Chinese na kilala sa business circle ng Quezon City. Nagmamay-ari siya ng isang malaking trucking company at agresibo rin sa lending business, nagpapautang ng malalaking halaga sa iba’t ibang negosyante. Kilala siya bilang isang tough woman—mahaba ang pasensya sa negosyo, ngunit mahigpit pagdating sa paniningil.

Dahil sa likas na katangian ng kanyang negosyo, kailangan ni Grace ng mga taong kayang maningil sa mga delinquent borrowers.

Dito pumasok sa eksena si Colonel Marco de Villa.

Si Colonel De Villa ay hindi ordinaryong pulis. Isa siyang superintendent at dating spokesperson ng National Capital Region Police Office (NCRPO). Mataas ang kanyang educational background; siya ay isang Fulbright Scholar na nag-aral pa sa Estados Unidos. Sa paningin ng publiko at ng Philippine National Police (PNP), siya ay isang opisyal na may magandang kinabukasan.

Ngunit sa likod ng kanyang badge, may side job siya kay Grace.

Matagal nang magkaibigan sina Grace at Colonel de Villa. Nagsimula ang kanilang professional relationship nang kinuha ni Grace si Colonel de Villa bilang debt collector. Gagamitin ni Colonel De Villa ang kanyang impluwensya at awtoridad para singilin ang mga may utang na ayaw magbayad. Kapalit nito, may porsyento o komisyon siya sa bawat koleksyon.

Kasama ni Colonel de Villa sa trabahong ito si Dante Reyz, isang dating pulis na naging personal assistant at kanang kamay niya. Si Dante ang madalas na kasama sa pisikal na paniningil, habang si Colonel de Villa ang nagbibigay ng utos at humahawak ng pera.

Sa simula, maayos ang transaksyon. Nakokolekta ang pera at naibibigay kay Grace.

Ngunit noong mga huling buwan ng 2011, papasok ng 2012, nagkaroon ng problema. Napansin ni Grace at ng kanyang finance team na may mga discrepancies sa records. Base sa accounting, nakakolekta na si Colonel de Villa ng malaking halaga mula sa mga debtors, ngunit hindi ito nire-remit o ibinibigay kay Grace.

Ang nawawalang pera ay tinatayang nasa P13 milyon hanggang P18 milyon.

Sinubukan ni Grace na kausapin si Colonel de Villa tungkol dito. Ilang beses siyang nag-follow up, at ayon sa mga source, nagiging mainit na ang kanilang usapan. Kailangan ni Grace ang pera para sa kanyang negosyo, habang si Colonel de Villa naman ay nagdadahilan.

Noong Enero 19, isang araw bago ang insidente, nakatanggap ng tawag si Dante Reyz mula kay Colonel de Villa. Ang utos: maghanda para sa isang meeting kinabukasan. Sinabi ni Colonel de Villa na magkikita sila ni Grace sa Enero 20 para ayusin ang tungkol sa pera at sa mga koleksyon.

Sa panig naman ni Grace, sinabi niya sa kanyang asawang si David Tan at sa kanyang staff na may kikitain siya kinabukasan. Ang agenda ay ang paniningil sa milyon-milyong piso na hawak ni Colonel de Villa.

Ito ang naging dahilan kung bakit nagpasya si Grace na lumabas ng bahay kinabukasan, sakay ng kanyang silver na Toyota Land Cruiser Prado.

Wala silang kamalay-malay na ang meeting na ito ang magiging mitsa ng isang krimen.

Bandang 10:00 ng umaga noong Enero 20, 2012, lumabas si Grace Chuatan sa gate ng kanilang bahay sa St. Ignatius Village, Quezon City. Kampante siyang umalis dahil ang alam ng kanyang pamilya, isang business meeting lang ang pupuntahan niya.

Habang bumibiyahe si Grace sa QC, nasa Pasita Complex sa San Pedro, Laguna naman sina Dante Reyz at ang dalawang pulis na sina PO1 Jun Cruz at PO1 Leo Mercado. Ang utos sa kanila ay mag-standby lang at maghintay ng tawag.

Mahigit dalawang oras silang naghintay sa isang fast food chain sa Laguna. Bandang tanghali, tumunog ang cellphone ni Dante. Si Colonel Marco de Villa ang tumatawag.

Maikli lang ang instruction: Kailangan nilang pumunta agad sa Corinthian Village sa Quezon City.

Agad na sumakay ang tatlo sa kanilang sasakyan at binagtas ang South Luzon Expressway (SLEX) papuntang North. Pagdating nila sa parking area ng isang commercial establishment sa Corinthian Village, nakita agad ni Dante ang Toyota Prado ni Grace na nakaparada.

Nilapitan nila ito. Mula sa labas, nakita ni Dante si Colonel de Villa na nakaupo sa front passenger seat. Sa driver seat naman, nakaupo si Grace, nakasandal at hindi gumagalaw.

Binuksan ni Dante ang pinto. Doon niya nakumpirma na wala nang buhay si Grace. Base sa kanyang obserbasyon, may tama ito sa ulo at wala nang pulso.

Tahimik lang si Colonel De Villa sa tabi ng bangkay.

Ayon sa salaysay ni Dante, kalmadong nagsalita si Colonel De Villa habang nakaupo sa tabi ng patay. Sinabi nito sa kanila, “Pinatay ko na siya. Kayo na ang bahala diyan. Ayusin niyo lang ang pagtapon.”

Hindi na nagtanong ang tatlong tauhan kung bakit o paano nangyari ang pagpatay. Agad silang kumilos base sa utos.

Binuhat nina Dante, Cruz, at Mercado ang bangkay ni Grace mula sa driver seat at inilipat ito sa likod ng SUV. Siniksik nila ang katawan sa floor ng back seat para hindi ito makita mula sa labas.

Si Dante ang pumalit sa driver seat ng Prado. Sumakay sa likod ang dalawang pulis para bantayan ang katawan. Nanatili naman sa passenger seat sa harap si Colonel de Villa.

Pinaandar ni Dante ang sasakyan palabas ng Corinthian Village. Tahimik sila sa loob habang binabaybay ang kalsada ng Quezon City kasama ang bangkay ng babaeng kani-kanina lang ay katransaksyon pa ng kanilang boss.

Binagtas ng Toyota Prado ang C5 Road papuntang South. Pagdating sa isang bahagi ng C5 malapit sa Taguig, inutos ni Colonel Marco de Villa na itigil sandali ang sasakyan.

Bumaba si Colonel de Villa. Bago isara ang pinto, inulit niya ang utos na siguraduhing maitatapon nang maayos ang katawan at walang makakakita. Matapos nito, sumakay siya ng ibang transportasyon paalis, habang naiwan sina Dante at ang dalawang pulis para tapusin ang maruming trabaho.

Tumuloy ang tatlo papasok ng SLEX. Bandang 2:40 ng hapon, nakunan ng CCTV camera sa San Pedro Exit ang sasakyan. Kitang-kita sa footage ang dalawang lalaki sa front seat—si Dante sa manibela at ang kasama niya.

Dumiretso sila sa Magnum Compound sa Barangay San Vicente, San Pedro, Laguna.

Ito ay isang inabandonang warehouse na pamilyar sa grupo. Pagpasok nila sa gate, nandoon ang security guard na si Mang Berting. Hinayaan lang silang pumasok.

Pumunta ang sasakyan sa dulong bahagi ng compound malapit sa mga nakatambak na gamit. Doon, may isang malaking steel tank, isang bunker fuel tank na hindi na ginagamit.

Binuhat nina Dante, Cruz, at Mercado ang bangkay ni Grace mula sa likod ng Prado. Inihulog nila ito sa loob ng tangke.

Kumuha sila ng semento, hinaluan ng tubig, at sinilyuhan ang takip ng tangke. Sinigurado nilang sarado ang lahat ng singaw bago sila umalis.

Bandang hapon na nang lisanin nila ang compound. Ngunit hindi pa tapos ang trabaho. Kailangan nilang iligaw ang imbestigasyon.

Sa halip na iwan ang sasakyan sa Laguna, nagmaneho sila papuntang Carmona, Cavite. Pumasok sila sa parking lot ng Waltermart Carmona. Ipinark nila nang maayos ang Toyota Prado sa gitna ng ibang mga sasakyan para hindi agad mapansin.

Pagkatapos patayin ang makina, mabilis na bumaba ang tatlo. Iniwan nila ang SUV doon, dala ang susi, at tumakas sa magkakahiwalay na direksyon.

Ang akala ng pamilya ni Grace ay nasa meeting pa rin siya. Ang kanyang sasakyan ay nasa Cavite, at ang kanyang katawan ay nasa loob ng selyadong tangke sa Laguna.

Lumipas ang gabi ng Enero 20 at sumapit ang umaga ng Enero 21, 2012. Pero hindi pa rin nakakauwi si Grace Chuatan.

Sinubukan siyang tawagan ng kanyang asawang si David Tan, ngunit hindi siya ma-contact. Tumawag din si David sa branch ng Bank of the Philippine Islands (BPI) kung saan dapat pumunta si Grace, ngunit sinabi ng staff na hindi sumipot ang kanyang asawa.

Dahil dito, dumulog na si David at ang kapatid ni Grace sa mga awtoridad. Humingi sila ng tulong sa PNP dahil sa profile ng pamilya at sa posibilidad ng kidnapping.

Binuo agad ang isang special task force na kinabibilangan ng Anti-Kidnapping Group (AKG), National Bureau of Investigation (NBI), at Criminal Investigation and Detection Group (CIDG). Ang initial na hinala ay kidnapping for ransom.

Noong hapon ng Enero 23, tatlong araw matapos mawala si Grace, natagpuan ng mga pulis ang kanyang silver Toyota Prado. Nakaparada ito sa parking lot ng Walter Mart sa Carmona, Cavite. Naka-lock ang sasakyan at walang tao sa loob.

Agad na kinuha ng task force ang mga CCTV footage mula sa Waltermart at sa mga toll gates ng SLEX. Ito ang naging pangunahing ebidensya.

Sa footage mula sa Waltermart, nakita ang pagpasok ng Prado sa parking lot. Dalawang lalaki ang bumaba at mabilis na umalis. Sa footage naman mula sa San Pedro Exit ng SLEX, nakunan noong hapon ng Enero 20, nakita ang sasakyan ni Grace na lumabas ng tollgate. Malinaw na dalawang lalaki ang nakaupo sa unahan. Wala si Grace sa driver seat, at iba na ang nagmamaneho.

Ipinakita ng mga imbestigador ang mga video sa pamilya ni Grace. Agad na nakilala ng kapatid ni Grace ang isa sa mga lalaking sakay ng Prado. Tinuro niya ito bilang si Dante Reyz.

Dahil sa pagkakakilanlan na ito, nabuo ang koneksyon sa pagitan ng pagkawala ni Grace at kay Colonel de Villa.

Naging person of interest si Dante Reyz. Nakatanggap ang mga pulis ng impormasyon na madalas tumambay si Dante sa isang off-track betting (OTB) station sa Pasita Complex, San Pedro, Laguna. Nagmanman ang mga operatiba.

Noong Pebrero 22, 2012, nagbunga ang pagmamanman. Positibong namataan si Dante Reyz. Agad siyang pinalibutan ng mga pulis at inaresto bago pa man siya makapalag o makatakas.

Dinala si Dante sa headquarters ng AKG sa Camp Crame para sa interogasyon.

Sa simula, matigas ang tanggi ni Dante. Ngunit inilabas ng mga imbestigador ang mga CCTV footage. Nang makita ni Dante ang sarili sa monitor habang minamaneho ang Toyota Prado ni Grace, hindi na siya nakaimik. Napagtanto niyang wala na siyang lusot.

Dito na siya nagdesisyong makipagtulungan.

Kumuha si Dante ng abogado at nagbigay ng isang extrajudicial confession. Sa kanyang sinumpaang salaysay, ibinunyag niya ang lahat ng detalye. Inamin niya na siya ang nagmaneho ng sasakyan at tumulong sa pagtatapon ng katawan.

Pero idiniin niya na si Colonel Marco de Villa ang utak ng krimen.

Ayon kay Dante, patay na si Grace nang datnan nila ito sa Quezon City kasama ang Colonel. Sinabi rin niya na kasabwat ang dalawang junior police officers na sina PO1 Jun Cruz at PO1 Leo Mercado.

Ang pinakamahalagang impormasyon na ibinigay ni Dante ay ang lokasyon ng bangkay.

Sinabi niya sa mga pulis na dinala nila ito sa Magnum Compound sa Barangay San Vicente, San Pedro. Detalyadong inilarawan ni Dante kung paano nila inihulog ang bangkay sa isang malaking bakal na tangke sa loob ng warehouse at kung paano nila ito semento para hindi maamoy.

Ito ang breakthrough na hinihintay ng task force.

Kinabukasan, Pebrero 23, nag-convoy ang mga operatiba ng AKG at ng Scene of the Crime Operatives (SOCO) papunta sa San Pedro, Laguna. Kasama nila si Dante Reyz.

Dumating ang convoy sa Magnum Compound. Iginiya ni Dante ang mga pulis sa isang sulok kung saan naroon ang isang malaking tangke—isang bunker fuel tank—na ang takip ay bagong semento.

Gamit ang mga heavy tools, binasag ng mga awtoridad ang semento at binuksan ang takip ng tangke. Agad na sumingaw ang masangsang na amoy. Nang tuluyang mabuksan, tumambad sa kanila ang isang naaagnas na bangkay ng babae. Nasa advanced state of decomposition na ang katawan dahil mahigit isang buwan na itong nakulong sa loob.

Positibong kinilala ang bangkay bilang si Grace Chuatan dahil sa isang distinct na tattoo sa kanyang baywang.

Isinagawa ang autopsy. Ayon sa findings, ang ikinamatay ni Grace ay subdural hemorrhage dulot ng blunt force trauma sa ulo. Ibig sabihin, pinalo siya ng matigas na bagay sa ulo na naging sanhi ng kanyang pagkamatay. Hindi siya namatay sa suffocation sa loob ng tangke.

Matapos ma-recover ang bangkay at makumpirma ang krimen, agad na kumilos ang Department of Justice (DOJ) para sampahan ng kaso ang limang indibidwal: sina Colonel Marco de Villa, ang state witness na si Dante Reyz, ang dalawang pulis na sina PO1 Jun Cruz at PO1 Leo Mercado, at ang security guard na si Mang Berting.

Bagama’t ang initial na kaso ay kidnapping with ransom and homicide, binago ito ng DOJ sa Murder. Ang batayan: ang testimonya ni Dante Reyz at ang mga qualifying circumstances na abuse of superior strength at treachery. Isinaalang-alang ng korte na ang biktima ay isang babae na walang kalaban-laban laban sa apat na lalaki, kabilang ang tatlong pulis.

Malinaw din sa imbestigasyon ang motibo ng krimen: pera. Ang hidwaan ay nag-ugat sa hindi pagre-remit ng Colonel ng nakolektang pera na umaabot sa P13 milyon hanggang P18 milyon. Ito ang pinaniniwalaang dahilan kung bakit nagkaroon ng mainit na pagtatalo na nauwi sa pagpatay.

Mariing itinanggi ni Colonel de Villa ang lahat ng paratang. Ngunit sa kabila ng kanyang alibi, nagpahayag ng pangamba ang pamilya ni Grace na baka gamitin ng mga akusado ang kanilang impluwensya. Dito nagsimula ang mahabang laban para sa hustisya.

Inilipat si Colonel Marco de Villa at ang iba pang mga akusado sa Camp Bagong Diwa habang hinihintay ang pag-usad ng kaso sa Taguig Regional Trial Court (RTC). Sa arraignment, naghain ng not guilty plea si Colonel de Villa.

Ang pangunahing stratehiya ng depensa ni Colonel de Villa ay atakihin ang kredibilidad ni Dante Reyz. Iginigiit ng depensa na si Dante ay isang polluted source at posibleng idinadamay lang ang Colonel para makakuha ng immunity.

Ngunit ipinresenta ng prosekusyon ang mga CCTV footage, ang recovery ng bangkay sa tangke na itinuro ni Dante, at ang motibo sa pera. Para sa kanila, tugma ang kuwento ni Dante sa physical evidence.

Noong Setyembre 2014, naglabas ng desisyon ang Taguig RTC na gumulat sa pamilya Tan. Kinatigan ng korte ang petition for bail ni Colonel de Villa, sinabing hindi sapat ang ebidensya ng prosekusyon. Ang batayan: walang ibang independent eyewitness na nakakita mismo sa akto ng pagpatay ni Colonel de Villa kay Grace.

Labis itong ikinasama ng loob ni David Tan at ng pamilya Chua. Agad silang umakyat sa Court of Appeals (CA).

Noong Marso 2015, naglabas ng desisyon ang Court of Appeals. Pumanig ang Appellate Court sa pamilya ng biktima.

Sa kanilang ruling, sinabi ng CA na malakas ang ebidensya ng guilt laban sa akusado at mali ang pagpayag na makalaya ito pansamantala. Agad na ipinag-utos ng korte ang pagkansela sa bail bond ni Colonel de Villa at ang agarang pag-aresto sa kanya upang ibalik sa kulungan.

Bumalik si Colonel De Villa sa kustodiya habang tinatapos ang paglilitis.

Sumapit ang araw ng paghuhukom noong Agosto 16, 2017.

Puno ang sala ng Taguig RTC Branch 266 para sa promulgation ng kaso. Naroon ang pamilya ni Grace—limang taon nang naghihintay ng hustisya. Naroon din si Colonel de Villa at ang dalawang pulis.

Binasa ng Clerk of Court ang desisyon.

Sa hatol ng korte, Guilty Beyond Reasonable Doubt ang verdict laban kay Colonel Marco de Villa para sa kasong Murder.

Binigyang-diin ng korte na bagama’t walang ibang nakakita sa aktwal na pagpatay, ang chain of circumstances—mula sa pag-alis ni Grace para makipagkita sa kanya, ang CCTV footage, ang pagtatago sa bangkay, at ang detalyadong testimonya ni Dante Reyz—ay sapat na upang patunayan na siya ang may sala.

Nahatulan din ng guilty ang dalawang junior police officers na sina PO1 Cruz at PO1 Mercado bilang mga kasabwat.

Ang parusang ipinataw sa tatlo ay Reclusion Perpetua o habambuhay na pagkakakulong na walang eligibility para sa parole. Inutusan din silang magbayad ng damages sa pamilya ng biktima.

Matapos ang promulgation, inilipat si Colonel De Villa at ang dalawang pulis sa New Bilibid Prison sa Muntinlupa City upang doon bunuin ang kanilang sentensya.

Para sa pamilya ni Grace, bagama’t hindi na maibabalik ang buhay ng kanilang mahal sa buhay, nakuha nila ang hustisya matapos ang limang taong pakikipaglaban sa korte. Ang dating tinitingalang opisyal ng pulisya at scholar ay tuluyan nang naging convicted murderer.

Ang kwento ni Grace Chuatan ay nananatiling isang chilling reminder sa lahat na ang uniporme at badge ay hindi garantiya ng tiwala, at ang kasamaan ay maaaring magkubli sa likod ng pinakamahusay na credentials. Ang milyon-milyong piso ang naging mitsa ng krimen, at ang cemented tank sa Laguna ang naging tahimik na selyo ng pagtataksil ng mga taong sinumpaang magliligtas sana sa kanya.