“Minsan, ang taong pinaka­nininilaan mo… siya pala ang tanging makapagpapaandar muli ng buhay mong matagal nang nakahinto.”

Ako si Alfred, at ito… ito ang kuwento ng araw na tuluyang nagiba ang mundo ko—at kung paanong muling umandar ang makina ng buhay ko nang hindi ko inaasahan.

Lumaki akong amoy grasa, langis, at usok ng lumang makina. Bawat umaga, bago pa sumikat ang araw, ay maririnig mo na agad ang kalansing ng mga turnilyo sa talyer ko. Doon ako lumaki, doon ako huminga, doon ko inilagay ang lahat ng lakas ko. At kahit mahirap ang buhay, sapat na sa akin ang tibok ng mga makinang inaayos ko—lalo na’t may isang dahilan akong mas malakas pa kaysa rinig ng kahit anong sasakyan.

Si Lisa.

Ang pinangarap kong asawa. Ang babaeng nagbigay ng kulay sa isang mundong puro langis at kalawang.

Araw-araw, sinasalubong niya ako ng ngiti, ng paulit-ulit na tanong kung kumain na ba ako, ng mahinang saway kapag lumalampas na naman ako sa oras sa pagtatrabaho. Ang pangarap namin ay simple: magpakasal, magbuo ng maliit na pamilya, at palaguin ang talyer hanggang maging isang maayos na negosyo.

Hanggang isang hapon… biglang gumuho ang lahat.

Abala ako noon sa pagpapalit ng gulong ng isang lumang trak nang may boses na pumunit sa katahimikan ng talyer.

“Alfred! Alfred, bilisan mo!”

Si Joel, kumpare ko. Namumutla, pawis na pawis, at nanginginig ang mga kamay. Pagtingin ko pa lang sa mga mata niya, alam kong may mali. Alam kong hindi iyon basta takot lang.

“Pare… si—si Lisa… nasa gasaan.”

Parang may sumabog sa loob ng dibdib ko. Nawalan ng tunog ang paligid. Hindi ko na narinig ang pag-ugong ng mga sasakyan, ang kalansing ng bakal, kahit boses ko hindi ko makilala nang sumigaw:

“Saan?! Nasaan si Lisa?!”

Nagmamadali akong naghubad ng maruming uniporme at sumakay sa kotse ni Joel. Habang umaandar ang sasakyan, naiisip ko ang mga huling ngiti ni Lisa, ang pangarap naming kasal sa susunod na taon, ang singsing na tinatago ko sa ilalim ng unan. Lahat nang iyon—parang unti-unting natutunaw sa pagitan ng mga kamay ko.

Pagdating sa ospital, sinalubong kami ng amoy nitong malamig at nakakapanghina. Nakita ko si Aling Pasing, ang nanay ni Lisa. Umiiyak, namumutla, at nanginginig ang mga daliri.

“Nay… si Lisa? Nasaan siya?”

Tumingin siya sa akin—at sa isang iglap, bumagsak ang mundo ko.

“Anak… wala na si Lisa.”

Hindi ko maalala kung paano ako nakarating sa emergency room. Basta ang alam ko, tumakbo ako, umiiyak, nagmamakaawa sa Diyos na sana mali lang ang lahat.

At nakita ko siya.

Nakabihis ng kulay puting tela, nakahiga, maputla. Parang natutulog lang. Parang anumang oras gigising at tatawagin ang pangalan ko.

Hinawakan ko ang kamay niya—malamig.

“Lisa… mahal… gumising ka. Nagbibiro ka lang, ‘di ba?”

Walang sumagot.

At doon… doon ko unang naramdaman kung gaano kasakit ang mabuhay.

Ang mga sumunod na buwan ay naging malabo. Para akong makina na iniwan nang walang susi. Nakaupo lang sa kadiliman, hindi alam kung paano ulit aandar. Ang talyer ko—kinain ng alikabok. Ako? Lalo pang gumuho. Nagpagala-gala ako. Hindi ko na maalala kung ilang araw akong hindi kumain, hindi naligo, hindi natulog.

Lumipas ang limang taon. At doon nagsimula ang panibagong kabanata ng buhay ko—isang kabanatang hindi ko inakalang posible pa.

Isang araw, nagising akong nasa isang lugar na hindi ko kilala. Malayo sa dati kong buhay. At habang naglalakad, natapat ako sa harap ng isang mansyon. Hindi ko alam kung bakit—pero may tumawag sa akin sa loob.

Hindi tao, hindi boses.

Isang 1969 Ford Mustang.

Parang hinila ako ng makina nito, at bago ko pa namalayan, nasa harap na ako ng garahe. Doon ko nakita ang maraming mekanikong hindi na malaman ang gagawin. Lahat may magagara at mamahaling kasuotan, halatang eksperto.

Pero lahat sila, bigo.

“Hoy, pulubi!” sigaw ng isa. “Ano’ng ginagawa mo rito?”

Hindi ako sumagot. Hindi ko sila pinansin. Tinitigan ko lang ang makina, ang mga turnilyo, ang langis na nakalapat sa gilid. At sa loob-loob ko, may kumiliti. Para bang dati ko nang hinawakan ang makinang iyon.

Lumapit ako.

“Ako na,” sabi ko.

Natawa sila. Pinagtawanan ako. Hinamak. Minura. Tinawag akong walang pinag-aralan.

Pero hindi ako papayag.

“Ibigay niyo sa akin ng 10 minuto,” sabi ko. “Aayusin ko.”

Nagulat pati ang may-ari—si Mr. Dante, isang bilyonaryo. Kita sa mukha niya ang pagdududa, pero may kung anong pumigil sa kanya para paalisin ako.

“Sige,” sabi niya. “Subukan mo.”

Huminga ako nang malalim.

At nagsimula ang kamay ko—isang galaw, isang ikot, isang hatak, isang pitik. Parang tumutugtog ako ng piyesa na kabisado ko mula sa pagkabata. Hindi ko alam kung paano ko nagawa. Hindi ko alam kung bakit ko alam.

Pero nang matapos ang sampung minuto… tumayo ako.

“Tapos na.”

Nagkatinginan ang mga mekaniko. Tumawa. Nanghamak ulit.

Hanggang sa pinaharurot ni Mr. Dante ang susi.

At sa unang pagkakataon matapos ng maraming taon… umandar nang malinaw, malakas, buo ang Mustang.

Tumunog ang makina na parang musika.

At sa sandaling iyon, lahat sila natahimik.

Si Mr. Dante—napaiyak.

At ako? Parang may maliit na ilaw na muling sumindi sa dilim ng buhay ko.

Mula noon, binigyan ako ni Mr. Dante ng tiwala na hindi ko inasahan mula sa kahit sinong tao. Pinagamot niya ako. Tinulungan. Inalagaan. Hindi bilang kawawa, hindi bilang pulubi.

Bilang kaibigan.

Unti-unti akong bumalik sa dati kong sarili. Bumalik ang lakas sa kamay ko, ang saya sa dibdib ko, ang liwanag sa mata ko. At isang araw, habang nakatingin kami sa langit sa hardin niya, tinanong ko ang sarili ko:

“Tanggap ko na… si Lisa. Nasa langit na siya.”

At sa unang pagkakataon, hindi na masakit sabihin iyon.

Nabuksan ulit ang talyer ko, mas moderno, mas puno ng pag-asa. At doon pumasok sa buhay ko ang isang babaeng hindi ko inaasahan—si Carla, isang guro na may boses na parang malamig na hangin sa hapon.

Madalas siyang dumaan sa talyer dahil may sira ang sasakyan niya. Noong una, puro tungkol lang sa makina ang pag-uusap namin, pero habang tumatagal… napapalitan iyon ng tawanan, ng kuwento, ng mga tanong na matagal ko nang hindi naririnig.

Hanggang isang gabi sa isang maliit na kainan, tinanong niya ako:

“Alfred… bakit ka mag-isa?”

At doon, kinuwento ko ang lahat—si Lisa, ang sakit, ang pagkalugmok, ang limang taong nawala ako sa sarili.

Tahimik lang siyang nakinig.

At doon natapos ang sub mo.

Ngayon, ipagpapatuloy ko ang kuwento—para mabuo ang takdang ending na hinihingi mo.

Pagkatapos kong ikuwento ang lahat, tumingin sa akin si Carla, at may luha sa gilid ng mata niya.

“Ang tapang mo, Alfred,” sabi niya. “At ang laki ng puso mo.”

Hindi ko alam kung bakit, pero sa gabing iyon, may kakaibang init na pumasok sa dibdib ko. Hindi iyon pagmamahal agad—pero may kakaibang gaan. Parang unang hininga pagkatapos ng matagal na pagkalunod.

Lumipas ang mga linggo, mas naging madalas ang pagdalaw ni Carla. Hindi na dahil may sira ang sasakyan niya—kundi para magdala ng pagkain, magkuwento tungkol sa klase niya, tumawa sa mga biro kong hindi naman nakakatawa.

At sa bawat araw na lumilipas…
unti-unti kong naramdaman na may bagong pintuan na bumubukas.

Isang umaga, habang pinapahiran ko ng langis ang isang lumang motor, lumapit sa akin si Mr. Dante.

“Alfred,” sabi niya, nakangiti, “humahataw ka na ulit, ah.”

Ngumiti ako. Totoo. Matagal na akong hindi ngumingiti nang ganoon.

“Alam mo,” sabi niya, “hindi masamang magmahal ulit.”

Hindi ako sumagot.

Pero sa loob ko…

Alam kong tama siya.

Isang hapon, dumaan si Carla sa talyer. Nakasuot siya ng simpleng damit, may dalang dalawang kape.

“Para sa’yo,” sabi niya.

At habang nakaupo kami sa kahoy na bangko sa labas, tiningnan ko siya nang matagal.

Hindi ko alam kung papayagan ba akong magmahal ulit ng tadhana.

Pero alam kong kaya ko nang subukan.

“Carla…” sabi ko nang marahan. “Pwede ba… simulan natin ulit ang buhay? Kahit dahan-dahan lang?”

Nagulat siya—pero ngumiti.

“Gusto ko ‘yan, Alfred.”

At sa sandaling iyon, para akong Mustang na inayos ko noon—tahimik sa umpisa, pero unti-unting umaandar nang buo, malinaw, at mabuhay.

WAKAS

Natapos ang mga taon ng dilim sa buhay ko. Hindi ko kailanman makakalimutan si Lisa—siya ang unang tahanan ng puso ko. Pero natutunan kong hindi pagtataksil ang magpatuloy. Hindi masama ang muling magmahal. At higit sa lahat…

Hindi mo puwedeng husgahan ang isang tao dahil sa itsura niya—dahil ang pinakawasak na panlabas, minsan, iyon ang may pinakamaraming kayamanan sa loob.

At tulad ng lumang Mustang…

Minsan, ang pusong akala mo’y hindi na maaayos—
konting pag-unawa lang pala ang kailangan para muling umandar.

Marami pang kalsadang tatahakin ang buhay ko.
At sa bawat pagliko—handa na ulit akong humawak ng manibela.