Ang Pangungutya ng Pamilya at ang Huling Biyaya ni Lola Duray
Sa baryo ng San Bartolome, si Nathan, sa gulang na 22, ay kilala hindi dahil sa kanyang yaman kundi dahil sa kanyang sipag at malalim na pagmamahal sa bukid. Ang buhay niya ay simple, ngunit puno ng dignidad. Ang tanging yaman ng kanilang pamilya, at tanging may halaga para kay Nathan, ay isang lumang traktora na minana niya mula sa kanyang Lola Duray—isang makinang matanda na tila pinabayaan na ng panahon.

Ang lumang traktor na ito ang madalas na pinagmumulan ng pangungutya mula sa kanyang mga kamag-anak: sina Jerome, Lovelyn, at ang kanilang inang si Tiya Felisa. Tiningnan nila si Nathan bilang isang mahirap na magsasaka, at ang kanyang mana ay isang “kalawangin” na junk. Sa kabila ng kahihiyan, sinusuportahan siya ng kanyang matalik na kaibigang si Paulo at ni Lira, ang dalagang kapitbahay na nagdadala ng pagkain, na nakakakita sa halaga ni Nathan.

Bago pumanaw si Lola Duray, ibinilin niya kay Nathan ang isang mahalagang aral: huwag pababayaan ang traktora, dahil “may halaga ang mga bagay na pinagtatawanan ng mundo.” Sa pagbasa ng testamento, ang hinala ng lahat ay naging katotohanan. Tanging ang lumang traktora at ang lupang kinatatayuan nito ang pormal na mana ni Nathan, isang pagbubunyag na ikinatuwa at ikinagulat ng mga sakim na kamag-anak. Sa kabila ng matinding kahihiyan, nagpasya si Nathan na sundin ang kakaibang bilin ng lola.

Ang Pagtuklas sa Sako ng Ginto at ang Banal na Liham
Ang pag-asa ay nagsimula sa pagod. Sinimulan ni Nathan ang pagbubungkal gamit ang lumang traktora. Napansin ni Mang Oscar, ang mekaniko, ang kakaibang tunog at posibleng compartment sa ilalim ng upuan. Sa gitna ng pagdududa at pagod, nagpasya si Nathan na suriin ang traktora.

Sa pag-aalis ng upuan, natuklasan niya ang isang sako ng ginto at isang liham mula kay Lola Duray. Ang yaman na inakala ng lahat ay wala ay biglang lumabas mula sa pinagtawanang mana. Ang liham ng lola ang naging blueprint ng kanyang hinaharap: gamitin ang ginto bilang puhunan, huwag magpabulag sa kasakiman, humanap ng mapagkakatiwalaang tao, at dumaan sa legal na proseso. Ang wisdom ni Lola Duray ay mas mahalaga pa kaysa sa ginto.

Ang pagtuklas ay hindi nagtagal na nalaman ni Paulo at, di kalaunan, ng mga mapagsamantalang kamag-anak. Biglang nagbago ang kanilang attitude, at nagtangkang agawin ang mana. Matatag na tumayo si Nathan, na may lakas ng loob na galing sa wisdom ng kanyang lola, at sinabing dadaanin sa legal na proseso ang usapin.

Kooperatiba, Legal na Proteksyon, at ang Laban Kontra Traders
Sa pagsunod sa bilin ng lola, humingi ng payo si Nathan kay Father Melvin, na nag-refer sa kanya kay Attorney Lori Salcedo, isang eksperto sa batas. Ipinaliwanag ni Attorney Lori ang legal na proseso ng pagdedeklara ng ginto, pagbabayad ng buwis, at pagrerehistro ng ari-arian. Ang legal na proteksyon na ito ang siyang nagbigay-lakas kay Nathan laban sa kasakiman ng kanyang mga kamag-anak.

Matapos ayusin ang ilan sa mga ginto sa bangko, ang unang hakbang ni Nathan ay hindi para sa sarili niya. Bumili siya ng bagong traktora at itinatag ang “Samahang Ani ni Lola Duray,” isang kooperatiba ng mga magsasaka. Kumuha siya ng mga trabahador (Mang Ruben, Jomar, Rodel, Kiko, Tata Ben, Romel) at nag-aral ng agribusiness sa tulong ni Engineer Mila. Unti-unting nakita ni Mang Resty, ang ama ni Lira, ang pagbabago kay Nathan, na nagdulot ng pag-asa para sa relasyon nila ni Lira.

Ang pagtatatag ng kooperatiba ay isang strategic move upang labanan ang mapagsamantalang sistema ng traders at malalaking negosyante. Ngunit ang tagumpay ay may kaakibat na pagsubok. Nagpakita si Victor La Madrid ng LDR Agri Ventures, nag-alok ng malaking puhunan kapalit ng 40% pagmamay-ari sa kooperatiba. Pinayuhan ni Attorney Lori si Nathan na huwag tanggapin ang alok dahil mawawalan siya ng kontrol.

Ang Bagyo, Ang Pagtataksil, at ang Pagtindig ni Nathan
Nagkaroon ng internal na pagsubok sa kooperatiba dahil sa pag-akit ni Jerome at Lovelyn sa ilang miyembro na sumali sa LDR, gamit ang ginto ni Nathan bilang panunukso. Ilang miyembro ang umalis. Ang betrayal na ito ay nagbigay-diin sa temptation ng madaling yaman.

Ngunit ang pinakamatinding hamon ay ang kalikasan. Isang malakas na bagyo ang dumating, at ang pader na itinayo ng LDR Agri Ventures ay nagdulot ng pagbaha sa mga kalapit na bukid. Ang pader, na ginawa para protektahan ang property ng LDR, ang naging dahilan ng pagkasira ng mga bukid ng maliliit na magsasaka. Nagpasya si Nathan na magsampa ng reklamo sa munisipyo laban sa LDR, ipinagtatanggol ang karapatan ng maliliit na magsasaka at ang kanilang lupain. Ipinakita ni Nathan na ang kanyang yaman ay gagamitin para sa justice at hindi para sa pansariling gain.

Ang Legasiya ng Lola Duray: Integridad at Pag-asa
Sa kabila ng pagsubok, nanatiling matatag ang Samahang Ani ni Lola Duray. Ang integrity at vision ni Nathan ang nagpanatili sa kooperatiba. Sa halip na maghintay ng traders, naghanap si Nathan ng direktang mamimili (Aling Presy ng rice mill) upang makakuha ng patas na presyo at kontrata, na nagbigay ng kasiguraduhan sa kanilang ani. Ito ang key sa kanilang financial stability.

Bumalik si Romel, isa sa mga umalis, at isiniwalat ang mapagsamantalang kontrata ng LDR na nagpapautang at nagpapahirap sa mga magsasaka. Tinulungan siya ni Nathan, na nagpakita ng compassion at leadership. Patuloy na lumago ang kooperatiba ni Nathan, nagpatayo ng bodega, at nagbigay ng training sa mga miyembro.

Nakuha ni Nathan ang respeto ng komunidad at ng pamilya ni Lira. Naging simbolo siya ng pag-asa at paglaban para sa mga magsasaka, na pinatunayan na ang tunay na kayamanan ay nasa integridad at pagtutulungan, hindi lamang sa pera. Ang lumang traktora ay nanatiling alaala ng pagmamahal at tiwala ng kanyang lola, na nagbigay sa kanya ng lakas na tumindig. Ang kuwento ni Nathan ay isang testament na ang wisdom at values ay ang pinakamahalagang mana na maaaring ipasa.