Matingkad ang mga ilaw at abala ang bawat sulok ng St. Raphael Medical Center, ang pinakamoderno at pinakamahal na ospital sa bansa. Dito dinadala ang mga VIP, mga politiko, at mga mayayamang negosyante. Ang hari ng ospital ay walang iba kundi si Dr. Enrico “Rico” Salazar. Bata, gwapo, matalino, ngunit ubod ng yabang. Siya ang Chief of Surgery. Para sa kanya, ang galing ng doktor ay nasusukat sa mahal ng kanyang sasakyan at sa kintab ng kanyang sapatos. Madalas niyang ipahiya ang mga interns at nurses kapag nagkakamali ang mga ito. “Medicine is for the elite, not for the weak,” iyon ang lagi niyang bukambibig.

Isang maulan na gabi, dumating ang isang ambulansya na may kasamang convoy ng mga pulis. Ang pasyente: Si Sophia, ang pitong taong gulang na anak ng isang makapangyarihang Senador. Ang bata ay nangingisay, bumubula ang bibig, at hindi makahinga. “Code Blue! Code Blue!” sigaw ng mga nurse. Agad na sumugod si Dr. Rico. “Ako ang bahala. Tabi kayong lahat!” utos niya.

Puno ang Emergency Room. Habang abala ang team ni Dr. Rico sa pag-stabilize sa bata, may pumasok na isang matandang lalaki sa main door ng ER. Ang itsura niya ay kasulasulas. Ang buhok ay mahaba at buhol-buhol, ang damit ay punit-punit na sako, maitim ang mga kuko, at walang tsinelas. Ang amoy niya ay pinaghalong basura at ulan. Siya si “Tatay Goryo,” ang kilalang taong-grasa sa kanto ng ospital. Madalas siyang nakikitang nakatulala sa harap ng ospital, tila may hinihintay.

Nakita ni Tatay Goryo ang batang si Sophia na ipinapasok sa Trauma Room. Nakita niya ang pamumutla ng bata at ang kakaibang pamamaga ng leeg nito. Biglang nagbago ang anyo ng matanda. Ang kanyang mga matang laging tulala ay biglang naging matalas. Tumakbo siya papasok.

“Huwag niyong intubate! Huwag niyong lagyan ng tubo! Mamamatay siya!” sigaw ni Tatay Goryo.

Hinarang siya ng mga nurse at guard. “Hoy! Tanda! Lumayas ka dito! Bawal ang pulubi!”

Lumabas si Dr. Rico mula sa Trauma Room, galit na galit. “Anong ingay ‘yan?! Nag-aagaw buhay ang pasyente!” Nakita niya si Tatay Goryo. “Ikaw?! Ang lakas ng loob mong pumasok dito! Guard! Ilabas niyo ang basurang ‘yan! Ang baho-baho mo, dinudumihan mo ang sterile area ko!”

“Doktor! Makinig ka!” sigaw ni Tatay Goryo, nagpupumiglas sa mga guard. “Hindi ‘yan simpleng seizure! Ludwig’s Angina ‘yan na may kasamang allergic reaction! Kapag nilagyan mo ng tubo sa bibig, sasarado ang lalamunan niya at sasabog ang baga niya! Tracheostomy ang kailangan! Butasan mo sa leeg, ngayon na!”

Nagtawanan ang mga interns. “Ludwig’s Angina? Tracheostomy? Wow, nagdudunong-dunungan ang baliw!” sabi ng isang nurse.

Lumapit si Dr. Rico kay Tatay Goryo at dinuro ito sa mukha. “Sino ka para turuan ako? Ako si Dr. Salazar! Nagtapos ako sa Harvard! Ikaw? Saan ka galing? Sa tambakan? Wala kang alam! Layas!”

Kinaladkad ng mga guard si Tatay Goryo palabas. “Papatayin niyo ang bata… papatayin niyo siya…” iyak ng matanda habang itinatapon siya sa semento sa labas ng ospital.

Bumalik si Dr. Rico sa pasyente. “Okay, let’s proceed with intubation. Ipasok ang tubo.”

Ipinasok nila ang laryngoscope. Pero gaya ng sinabi ng pulubi, lalong namaga ang lalamunan ng bata. Hindi maipasok ang tubo. Bumaba ang oxygen level.

“Beep… beep… beep…”

Bumilis ang tibok ng puso.

“Doc! We’re losing her! Oxygen saturation is dropping to 50%!” sigaw ng anesthesiologist.

“Push harder! Ipasok niyo!” sigaw ni Rico, pinagpapawisan na.

“Doc, nagsasara ang airway! Hindi na siya makahinga!”

Biglang… tooooooooot.

Flatline. Tumigil ang puso ng bata.

“Code Blue! CPR! Bilis!”

Nagkagulo ang lahat. Nataranta si Dr. Rico. Hindi niya alam ang gagawin. Masyadong mabilis ang pangyayari. Nasa labas ang Senador, naghihintay. Kapag namatay ang bata, tapos ang career niya.

Sa gitna ng panic, biglang bumukas nang padabog ang pinto ng Trauma Room.

Pumasok si Tatay Goryo. Nakapuslit siya sa guard. Pero sa pagkakataong ito, iba ang aura niya. Wala na ang uugod-ugod na lakad. Tuwid ang kanyang tindig.

“Tabi!” sigaw ni Tatay Goryo.

Bago pa makakilos ang mga guard, hinablot ni Tatay Goryo ang isang sterile scalpel mula sa tray. Tinulak niya si Dr. Rico palayo. “Umalis ka diyan kung ayaw mong mamatay ang pasyente!”

“Guard! Barilin niyo siya! Sasaksakin niya ang bata!” sigaw ni Rico.

Akmang bubunot ng baril ang guard, pero hinarang sila ng Hospital Director na si Dr. Hernandez na kakarating lang. Nakita ni Dr. Hernandez ang mukha ng pulubi. Nanlaki ang kanyang mga mata.

“Huwag kayong kikilos! Hayaan niyo siya!” utos ng Director.

“Pero Doc! Baliw ‘yan!”

Hindi nakinig si Tatay Goryo. Sa loob ng isang segundo, hinawakan niya ang leeg ng bata. Kinapa ang “cricothyroid membrane.” At sa isang mabilis at pulidong hiwa, binutasan niya ang leeg ng bata.

Walang pag-aalinlangan. Walang panginginig. Ang kamay na puno ng dumi ay gumalaw na parang kamay ng isang master pianist.

Kumuha siya ng isang suction tube at ipinasok sa butas.

“Ambu bag!” utos ni Tatay Goryo. Ang boses niya ay puno ng awtoridad.

Natulala ang nurse, pero dahil sa takot, iniabot niya ang bag. Kinabit ito ni Goryo at pinunso.

Isang segundo. Dalawang segundo.

Biglang umangat ang dibdib ng bata. Pumasok ang hangin.

Beep… beep… beep…

Bumalik ang tibok ng puso. Mula sa flatline, naging normal rhythm.

“Stable na siya,” bulong ni Tatay Goryo. Binitawan niya ang scalpel.

Natahimik ang buong Trauma Room. Lahat ay nakanganga. Si Dr. Rico ay nakasandal sa pader, namumutla, hindi makapaniwala sa nasaksihan. Ang “baliw” na pulubi, nailigtas ang pasyente sa loob ng wala pang isang minuto gamit ang isang procedure na pinag-aaralan ng mga espesyalista ng ilang taon.

Humarap si Dr. Hernandez, ang Director, kay Tatay Goryo. Lumapit ito at yumuko nang mababa.

“Dr. Castor? Kayo po ba ‘yan?” nanginginig na tanong ng Director.

Dr. Castor?

Nagbulungan ang mga staff. “Dr. Castor? Yung alamat? Yung ‘The Golden Hands’?”

Si Dr. Antonio Castor ay ang pinakamagaling na surgeon sa Asya sampung taon na ang nakararaan. Siya ang nagtayo ng pundasyon ng modern surgery sa Pilipinas. Pero bigla siyang nawala matapos mamatay ang kanyang mag-ina sa isang aksidente kung saan siya mismo ang nag-opera pero nabigo siyang iligtas sila dahil sa pagod. Mula noon, sabi nila, nawala siya sa sarili at naging palaboy.

Dahan-dahang tumango ang matanda. Pinunasan niya ang luha sa kanyang maruming pisngi.

“Wala na si Dr. Castor,” sabi ng matanda. “Si Goryo na lang ako. Pero hindi ko kayang makita na may mamatay na namang bata dahil sa kapabayaan ng mga doktor na mas inuuna ang yabang kaysa sa pasyente.”

Tumingin si Tatay Goryo kay Dr. Rico.

“Ikaw,” duro niya sa mayabang na doktor. “Magaling ka sa libro. Pero wala kang puso. Ang medisina ay hindi para sa mga sikat. Ito ay para sa mga naghihingalo. Nakita ko na ang sintomas ng bata kanina pa. Kung nakinig ka lang sana, hindi na aabot sa flatline ‘yan. Muntik mo na siyang patayin dahil sa pride mo.”

Lumuhod si Dr. Rico. Hiyang-hiya. Ang taong tinawag niyang basura ay ang idolo pala ng lahat ng doktor. Ang taong pinalayas niya ay ang taong may-ari ng teoryang pinag-aaralan niya sa medical school.

Dumating ang Senador. Nalaman niya ang nangyari. Nalaman niya na ang pulubi ang nagligtas sa anak niya at ang doktor na binabayaran niya ng mahal ay muntik nang pumatay dito.

“Dr. Salazar, you are fired,” sabi ng Director. “At irereport kita sa Board para matanggalan ka ng lisensya.”

Bumaling ang lahat kay Tatay Goryo. “Doc, bumalik na po kayo. Kailangan kayo ng ospital,” pakiusap ng Director.

Umiling si Tatay Goryo. “Pagod na ako. Ang mga kamay na ito… marami nang nailigtas, pero marami na ring nawala. Gusto ko lang ng tahimik na buhay.”

Akmang aalis na ang matanda, pero hinawakan siya ng Senador. “Doc, kahit ano. Kahit anong gusto niyo. Bahay? Pera? Ibibigay ko.”

Ngumiti si Tatay Goryo. “Isa lang ang gusto ko. Ayusin niyo ang sistema ng ospital na ‘to. Huwag niyong itaboy ang mga mahihirap na pasyente. Gamutin niyo sila, may bayad man o wala. Dahil ang buhay ay walang presyo.”

Umalis si Tatay Goryo. Hindi siya tumanggap ng pera. Pero simula noon, hindi na siya natulog sa kalsada. Ipinatayo ng Senador ang isang “Castor Wing” sa ospital—isang libreng ward para sa mga mahihirap, at kinuha si Tatay Goryo bilang consultant (kahit ayaw niyang mag-opera, siya ang nagtuturo sa mga bagong doktor).

Binigyan siya ng maayos na matitirhan at inalagaan ng ospital bilang pagtanaw ng utang na loob.

Si Dr. Rico? Nawalan ng lisensya. Naging medical representative na lang na naglalako ng gamot. Natuto siya ng leksyon sa pinakamasakit na paraan.

Napatunayan ng kwentong ito na ang tunay na galing ay hindi nakikita sa suot na uniporme. Ang mga taong hinahamak natin, baka sila pa ang may hawak ng karunungan na wala tayo. At sa huli, ang pagpapakumbaba ang pinakamataas na uri ng katalinuhan.

Kayo mga ka-Sawi, anong gagawin niyo kung makakita kayo ng taong grasa na nangengealam sa trabaho niyo? Pakikinggan niyo ba o ipapa-guard? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para sa lahat ng mga frontliners at sa mga taong mapanghusga! 👇👇👇