Sa gitna ng sunod-sunod na viral na video at batikos mula sa publiko, mabilis na lumaki ang usapin tungkol kay Francis Leo Marcos—isang personalidad na hindi na bago sa kontrobersiya. Pero ngayong ang isyu ay umabot na sa mismong pagmamaneho niya, paglabag sa batas trapiko, at paglalabas niya ng sensitibong impormasyon mula umano sa isang ahensya ng gobyerno, tila mas naging malalim at mas seryoso ang lahat. At ngayon, kinumpirma ng LTO na sinuspinde ang kanyang lisensya habang iniimbestigahan ang mga natukoy na paglabag.

Ang lahat ay nagsimula sa isang simpleng live video na kumalat online. Sa clip na iyon, makikita si Francis Leo Marcos na nagmamaneho nang walang suot na seat belt, hawak ang cellphone, at patuloy na nakikipag-usap sa camera habang umaandar ang sasakyan. Pero ang lalo pang nagpataas ng kilay ng mga manonood ay ang paliwanag niya: ayon sa kanya, hindi raw sakop ng seat belt law ang loob ng subdivision.

Marami ang agad na kumontra. Ayon sa batas, ang seat belt requirement at anti-distracted driving act ay para sa lahat ng motorista, saan mang uri ng kalsada. Hindi ito nababago dahil lang nasa loob ng isang pribadong lugar, lalo na kung malinaw sa video na hindi maliit na inner street ang kinaroroonan niya kundi malapad na daan na parang hindi naman karaniwang subdivision road.

Habang mas maraming video ang lumalabas, mas lumilinaw ang pattern: paulit-ulit na pagmamaneho nang walang seat belt, pag-aayos ng cellphone habang umaandar ang sasakyan, at hindi pagtuon ng tamang atensyon sa daan. Para sa mga ordinaryong motorista, sapat na ang ganitong mga paglabag para ma-issue-han kaagad ng ticket o penalty—kaya hindi nakapagtatakang dumami ang nagtanong kung bakit tila walang aksyon sa nag-viral na personalidad.

Pero ang kontrobersiya ay hindi natapos sa trapiko. Sa sunod-sunod na livestream, narinig siyang nagbibitiw ng mabibigat na salita laban sa NBI—isang ahensiyang dati na raw niyang nakabanggaan dahil sa mga reklamo laban sa kanya. Sa halip na magbigay ng mahinahong paliwanag, tila mas naging mapusok ang kanyang tono. Minsan pa’y tila banta ang dating ng kanyang mga salita. Hindi nakatulong ang ganitong pag-uugali, lalo na sa gitna ng umiinit na isyu.

Kung saan lalo pang sumabog ang diskusyon ay nang maglabas siya ng sensitibong detalye tungkol sa isang kritiko—kasama ang plate number, registration information, at maging kung saan daw nakasangla ang sasakyan nito. Ito ang punto kung saan maraming tao ang nagulat. Paano siya nakakuha ng impormasyong dapat ay pribado at protektado ng batas?

Sa video, ipinagmalaki pa niya na mayroon siyang koneksyon sa loob ng LTO. Kung totoo ito, napakalaking usapin ito hindi lang tungkol sa kanya, kundi sa mismong integridad ng ahensya. Kapag may taong kayang kumuha ng sensitibong impormasyon gamit ang tao sa loob, sobrang delikado ito para sa bawat ordinaryong mamamayan.

Dito na nag-igting ang panawagan na dapat kumilos ang LTO. At kumilos nga ang ahensya.

Naglabas sila ng show cause order, kasabay ng preventive suspension ng lisensya ni Marcos. Ibig sabihin, bawal siyang magmaneho habang iniimbestigahan ang mga paglabag. Inutusan din siyang iprisinta ang kanyang Ford Expedition sa Motor Vehicle Inspection Facility para masuri kung ligtas pa itong gamitin. Makikita kasi sa ilang video na tila may problema na ang sasakyan.

Kasama sa order ang pagdalo sa itinakdang hearing at pagsusumite ng verified written explanation. Kung hindi siya sisipot o hindi magbibigay ng paliwanag, sinabi ng LTO na maaari silang magpasya batay sa mga ebidensyang hawak nila—kasama ang mga video mismo na nagmula sa kanya.

Sa pagsulong ng imbestigasyon, mas lumawak ang usapin. Hindi lamang ito tungkol sa seat belt, cellphone, o reckless driving. Umabot na ito sa usapin ng paggamit ng maling plaka, pagpapakalat ng sensitibong impormasyon, at posibleng pag-abuso sa koneksyon sa loob ng isang ahensya ng gobyerno. Lahat ng ito ay nakikita ng publiko, at bawat bagong clip na lumalabas ay lalo pang nagpapalalim sa kontrobersiya.

Lumipas ang ilang araw at mas lalo pang tumaas ang tensyon online. May mga nagsasabing dapat bigyan siya ng pagkakataong magpaliwanag, habang ang iba naman ay naniniwalang sapat ang mga video upang patawan siya ng mas mabigat na parusa. Hindi lahat ng tao ay sikat o may koneksyon. Para sa maraming motorista, kung sila ay kayang hulihin at pagmultahin sa simpleng seat belt violation, bakit ang isang personalidad ay tila nakalulusot?

Sa kabilang banda, may ilan ding naniniwalang hindi dapat palakihin ang isyu. Pero hindi maikakaila: ang batas ay batas. At kung ang mismong motorista ang nag-upload ng mga ebidensyang nagpapakita ng paglabag niya, hindi maiwasang maglabasan ang komento ng publiko.

Habang papalapit ang hearing, mas maraming tanong ang lumalabas: Haharap ba siya? Magbibigay ba siya ng maayos na paliwanag? O mas lalo lamang lalalim ang kontrobersiya kapag hindi siya sumipot?

Ano man ang maging resulta, malinaw na ang usapin ay lumampas na sa simpleng viral video. Ito ay naging malaking pagsubok sa integridad ng mga ahensya ng gobyerno, sa patas na pagpapatupad ng batas, at sa pananagutan ng isang personalidad na may malaking impluwensya online.

Maraming Pilipino ngayon ang nakatutok. Hindi lang para malaman kung ano ang magiging desisyon ng LTO, kundi para makita rin kung paano haharapin ni Francis Leo Marcos ang sitwasyong siya mismo ang nagbukas sa publiko—sa pamamagitan ng kanyang sariling mga video.

Ang tanong ngayon: sa araw ng hearing, lalabas ba siya at ipapaliwanag ang lahat, o mas lalo lang didilim ang mga tanong kapag hindi siya humarap?