Maalikabok at tila nagbabaga ang semento sa init ng tanghali sa bayan ng San Isidro. Umuwi si Miguel galing Maynila sakay ng kanyang lumang Toyota Corolla na kulay abo. Kahit may pambili siya ng mga luxury cars tulad ng SUV o sports car, pinili niyang gamitin ang luma niyang sasakyan dahil may sentimental value ito sa kanya—ito ang sasakyang binili niya gamit ang una niyang sweldo bilang abogado at ito rin ang sasakyang gamit ng kanyang yumaong ama. Si Miguel ay 30 anyos na, simple manamit, naka-puting polo shirt lang at maong na pantalon, pero sa likod ng simpleng anyo ay ang pagiging isa sa pinakarespetadong Human Rights Lawyer at Legal Consultant sa bansa. Umuwi siya sa probinsya para dalawin ang puntod ng kanyang mga magulang at ayusin ang ilang lupaing naiwan sa kanya. Tahimik lang siyang nagmamaneho, ninanamnam ang hangin ng probinsya, nang matanaw niya ang isang checkpoint sa boundary ng bayan.

Pinara si Miguel ng mga pulis na nakabantay. Pagbaba niya ng bintana, agad niyang nakilala ang dalawang pulis na lumapit na may ngisi sa kanilang mga labi. Sina SPO1 Gary at PO2 Romy. Ang dalawang ito ang naging bangungot ng high school life niya. Sila ang mga “hari” ng bully noon. Sila ang laging nambubugbog sa kanya sa likod ng school building, nagpapagawa ng assignment, kumukuha ng baon niya, at tumatawag sa kanya ng “Lampa,” “Iyakin,” at “Utak-biya.” Sariwa pa sa alaala ni Miguel ang mga panahong umuuwi siyang may pasa at putik ang uniporme dahil sa dalawang ito. Huminga nang malalim si Miguel. Alam niyang hindi na siya ang dating Miguel, pero naramdaman niya ang kirot ng nakaraan.

“Lisensya!” maangas na sabi ni Gary, hindi pa nito namumukhaan si Miguel dahil naka-shades ito at medyo tumaba at gumanda ang katawan kumpara noong payatot pa ito. Inabot ni Miguel ang lisensya niya nang walang imik. Nang basahin ni Gary ang pangalan sa card, biglang lumaki ang ngisi nito. Tiningnan niya ang kasama. “Pare! Tignan mo ‘to! Miguel Santos? Teka… Miguel Lampa?!” Tinanggal ni Miguel ang shades niya at tumingin nang diretso sa mata ni Gary. “Magandang tanghali, Officer Gary. Matagal na tayong hindi nagkita,” kalmadong bati ni Miguel.

Humalakhak si Gary nang malakas, yung tawang nang-iinsulto na parang bumalik sila sa high school. Tinapik-tapik niya ang balikat ni Romy. “Pare! Tignan mo kung sino ang nahuli natin! Ang paborito nating laruan noong high school! Si Miguel Lampa! Buhay pa pala ‘to?” Lumapit si Romy, tumatawa at tinapik-tapik pa ang bubong ng lumang kotse ni Miguel na parang sinusuri kung matibay ba. “Uy, buhay ka pa pala? At may kotse ka na ha? Kaso luma! Surplus ba ‘to? Akala ko ba matalino ka, bakit ganito lang ang sasakyan mo? Siguro janitor ka sa Maynila ‘no? O baka driver ka lang ng amo mo?” pang-aasar ni Romy habang dinuduro ang dashboard ng sasakyan.

Nanatiling kalmado si Miguel. Sanay na siya sa mga ganitong tao sa korte. “Officer, may violation ba ako? Kumpleto ang papel ko. Kung wala, pwede na ba akong umalis? Nagmamadali ako, may appointment pa ako,” seryosong sagot ni Miguel. Nainis si Gary sa tono ni Miguel. Dati, nanginginig sa takot si Miguel kapag kinakausap sila, nauutal at yumuyuko. Ngayon, diretso na itong tumingin at may awtoridad magsalita. Hindi matanggap ng ego ni Gary na ang dating binubully nila ay sumasagot na ngayon.

“Aba, lumalaban ka na ha! Porke’t naka-Maynila ka, akala mo kung sino ka na? Bumaba ka!” sigaw ni Gary. “Bakit ako bababa? Wala naman akong violation,” sagot ni Miguel. “Sabi ko bumaba ka! Kapag hindi ka bumaba, babasagin ko ‘tong bintana mo! Checkpoint ito, kami ang batas dito! Huwag kang maangas!” bulyaw ni Romy habang hinahawakan ang kanyang baril sa holster para takutin si Miguel. Dahil ayaw ng gulo at gusto niyang makita kung hanggang saan aabot ang pang-aabuso ng dalawa, bumaba si Miguel. “Okay, officers. I am cooperating.”

“Buksan mo ang trunk! Hahalughugin namin ang kotse mo. Mukhang may tinatago kang droga dito eh. Ang mga ganyang lumang kotse, ‘yan ang gamit ng mga courier ngayon,” utos ni Gary habang kinikindatan si Romy. Alam ni Miguel ang batas. Alam niya ang karapatan niya. “Officer, under the Plain View Doctrine, wala kayong karapatang halughugin ang sasakyan ko nang walang search warrant maliban na lang kung may nakikita kayong illegal in plain sight. Wala naman akong ginagawang masama at wala kayong nakikitang illegal sa loob,” paliwanag ni Miguel nang mahinahon at malinaw.

Nagtinginan ang dalawang pulis at tumawa nang malakas. “Wow! English! Romy, nag-i-English ang lampa! Anong plain view-plain view pinagsasabi mo? Dito sa San Isidro, kami ang warrant! Kami ang batas! Buksan mo ‘yan kung ayaw mong tamnan namin ‘yan ng bala!” banta ni Gary. Napailing si Miguel. Kitang-kita niya ang lantarang pang-aabuso sa kapangyarihan. Binuksan niya ang trunk. Wala silang nakita kundi mga libro, ilang damit, at mga prutas na pasalubong. Dahil pikon na wala silang makitang butas at gusto talaga nilang perwisyuhin si Miguel, may kinuha si Gary sa kanyang bulsa—isang maliit na sachet na may lamang puting pulbos.

Pasimpleng inihulog ni Gary ang sachet sa backseat ng kotse ni Miguel habang kunwaring nagche-check si Romy sa unahan at pilit na inaalis ang atensyon ni Miguel. “Ayun! Positive!” sigaw ni Gary matapos kunwari ay may nadampot sa upuan. “May shabu ka! Sabi na eh, adik ka! Huli ka, Miguel! Kulong ka ngayon. Non-bailable ito dahil sa dami! Pero… dahil ‘magkaibigan’ naman tayo dati, pwede nating pag-usapan ‘to.”

Lumapit si Gary kay Miguel at bumulong, ang baho ng hininga nito ay amoy yosi at alak. “Bigyan mo kami ng singkwenta mil (50,000). Papalayain ka namin. Alam kong may pera ka kahit luma kotse mo. Kung wala, didiretso ka sa presinto at sisirain namin ang buhay mo. Ipapakita namin sa lahat na ang matalinong si Miguel ay drug addict pala. Ano? Iiyak ka na ba?” Tinitigan ni Miguel ang sachet na hawak ni Gary. Alam niyang planted ito. Tinitigan niya ang dalawang pulis na tuwang-tuwa sa kanilang ginagawa, tila ba isang laro lang sa kanila ang manira ng buhay ng tao.

“Officer Gary, Officer Romy,” panimula ni Miguel. Ang boses niya ay naging seryoso, malamig, at may bigat na nagpatigil sa pagtawa ng dalawa. “Alam niyo ba ang parusa sa Planting of Evidence sa ilalim ng Republic Act 9165 o ang Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002? Ang parusa diyan ay kamatayan noon, pero ngayon ay Reclusion Perpetua o habambuhay na pagkakulong. At alam niyo rin ba ang parusa sa Extortion, Grave Coercion, at Violation of Domicile?”

“Anong pinagsasabi mo? Abogado ka ba?” pang-aasar ni Romy, bagamat may kaunting kaba na sa dibdib niya dahil sa tabas ng dila ni Miguel. Kinuha ni Miguel ang kanyang wallet. Dahan-dahan niyang inilabas ang isang ID. Hindi ordinaryong ID. Ito ay ID na may tatak ng IBP at Supreme Court. Ipinakita niya ito nang malapitan sa mukha ni Gary.

“ATTY. MIGUEL SANTOS. ROLL OF ATTORNEYS NO. 65432. SENIOR PARTNER, SANTOS & ASSOCIATES LAW FIRM. AT KASALUKUYANG LEGAL CONSULTANT NG NAPOLCOM.”

Nanlaki ang mga mata ni Gary. Kinuha niya ang ID at tinitigan. Namutla siya. Parang inalisan ng dugo ang kanyang mukha. Ang kamay niyang may hawak ng sachet ay nagsimulang manginig. “A-Attorney…?” utal na sabi ni Gary. “Oo, Gary. Abogado na ako ngayon,” sagot ni Miguel nang madiin. “At hindi lang basta abogado. Ako ang kasalukuyang humahawak sa kaso ng paglilinis sa hanay ng kapulisan sa rehiyon na ito. Ako ang nag-iimbestiga sa mga tiwaling pulis na katulad niyo na nambibiktima ng mga inosente sa checkpoint.”

Nanginig ang tuhod ni Romy. Nabitawan niya ang flashlight na hawak niya. “P-Pareng Miguel… joke lang naman ‘yun… ‘di ba Gary? Nagbibiro lang tayo… kilala mo naman kami, mapagbiro…” palusot ni Romy na halos maihi na sa salawal. “Joke?” tanong ni Miguel na may halong sarkasmo. Itinuro niya ang dashboard ng kanyang kotse at ang kanyang suot na eyeglasses. “Nakikita niyo ‘yung dashcam na ‘yun? Naka-record ang lahat. At itong salamin ko? May built-in camera ito. Ang pagbabanta niyo, ang pagtanggi niyo sa karapatan ko, at kitang-kita sa wide lens niyan kung paano mo hinulog ang sachet sa upuan ko, Gary. At ang audio ng pangingikil niyo? Recorded ‘yan lahat. At naka-livestream ito ngayon sa private cloud server ko. Napanood na ng mga kasamahan ko sa law firm at ng opisina ng General ang ginawa niyo.”

Lumuhod si Gary. Nawala ang angas. Nawala ang yabang. Nawala ang pagiging “hari” ng checkpoint. “Attorney! Miguel! Parang awa mo na! May pamilya ako! May mga anak akong nag-aaral! Huwag mong ituloy ang kaso! Kaklase mo naman kami eh! Pinagtitripan ka lang namin dati, akala namin pwede pa rin ngayon! Ibabalik namin ang lisensya mo, umalis ka na, kalimutan na natin ‘to!”

“Dati, bata pa tayo, kaya pinalampas ko ang pambu-bully niyo. Inisip ko na lang na baka may pinagdadaanan kayo,” sabi ni Miguel habang nakatingin sa kanila nang may awa at dismaya. “Pero ngayon, pulis na kayo. May sinumpaan kayong tungkulin. Ang unipormeng suot niyo ay para protektahan ang mga tao, hindi para perwisyuhin at kikilan. Ang ginawa niyo ay hindi biro. Krimen ‘yan. Sinisira niyo ang buhay ng mga taong walang kalaban-laban.”

Kinuha ni Miguel ang kanyang cellphone at tumawag. Naka-loudspeaker ito. “General? Yes, Sir. Nandito ako sa checkpoint sa Barangay 4. I caught two officers planting evidence and attempting extortion. Yes, Sir. Evidence is secured. Please send a team immediately for arrest.”

“Huwag! Miguel! Maawa ka! Papatayin kami ng mga preso sa loob!” iyak ni Romy, halos humalik na sa sapatos ni Miguel. “Naawa ba kayo sa mga inosenteng taong pinakulong niyo gamit ang modeng ito? Naawa ba kayo noong tinawag niyo akong lampa at pinagtawanan sa harap ng buong klase? Ang batas ay batas. Kayo ang nagdungis sa uniporme niyo, kayo rin ang maghuhubad niyan. Panindigan niyo ang ginawa niyo,” matigas na sagot ni Miguel.

Ilang minuto lang, dumating ang patrol car ng Provincial Director at ng Internal Affairs Service. Dinampot sina Gary at Romy. Hiyang-hiya sila habang pinoposasan ng kapwa nila pulis, tinatanggalan ng baril at badge sa harap ng maraming taong nanonood na mga motorista. Ang mga taong dumadaan ay nagpalakpakan kay Miguel. “Salamat Attorney! Matagal na kaming perwisyo ng mga ‘yan! Buti nga sa inyo!” sigaw ng isang jeepney driver.

Bago isakay sa mobile, lumingon si Miguel sa dalawa. “Sa susunod na mangmamaliit kayo ng tao, siguraduhin niyong kilala niyo ang binabangga niyo. Ang lampa na tinapakan niyo noon, siya na ang nagpapakulong sa inyo ngayon. Hindi ko ito ginagawa para gumanti, ginagawa ko ito para sa hustisya.”

Natanggal sa serbisyo sina Gary at Romy. Nakulong sila dahil sa pagtatanim ng ebidensya, extortion, at grave misconduct. Habambuhay nilang pagsisisihan ang araw na pinagtripan nila ang maling tao. Si Attorney Miguel naman ay nagpatuloy sa kanyang adbokasiya. Ginamit niya ang kanyang talino at posisyon para linisin ang hanay ng kapulisan sa kanilang probinsya at tulungan ang mga biktima ng pang-aabuso. Napatunayan niya na hindi kailangan ng dahas para maging matapang. Minsan, ang tamang kaalaman at paninindigan sa katotohanan ay sapat na para pataubin ang kahit sinong mayabang na nangaapi.

Kayo mga ka-Sawi, naranasan niyo na bang mapagtripan ng mga taong may kapangyarihan? Anong gagawin niyo kung kayo si Attorney Miguel? Ipakukulong niyo rin ba ang mga dati niyong kaklase o papatawarin niyo sila? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magsilbing babala sa mga abusado! 👇👇👇